Suriyeli Dürzi heyeti İsrail'e gidiyor

Dürzi din adamları, Suriyeli Dürzi toplumu üyelerini taşıyan otobüslerin Suriye'den İsrail'e geçmesini bekliyor… İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Mecdel Şems köyü, 14 Mart 2025. (AP)
Dürzi din adamları, Suriyeli Dürzi toplumu üyelerini taşıyan otobüslerin Suriye'den İsrail'e geçmesini bekliyor… İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Mecdel Şems köyü, 14 Mart 2025. (AP)
TT

Suriyeli Dürzi heyeti İsrail'e gidiyor

Dürzi din adamları, Suriyeli Dürzi toplumu üyelerini taşıyan otobüslerin Suriye'den İsrail'e geçmesini bekliyor… İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Mecdel Şems köyü, 14 Mart 2025. (AP)
Dürzi din adamları, Suriyeli Dürzi toplumu üyelerini taşıyan otobüslerin Suriye'den İsrail'e geçmesini bekliyor… İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Mecdel Şems köyü, 14 Mart 2025. (AP)

Yaklaşık altmış Dürzi din adamı bu sabah Suriye'nin güneyindeki Kuneytra vilayetinden İsrail'e eşi benzeri görülmemiş bir ziyaret için yola çıktı.

İsrail'deki Dürzi toplumunun ruhani lideri Şeyh Muvaffak Tarif'in daveti üzerine gerçekleşen ve dini bir türbeyi ziyareti de içeren ziyaret, özellikle İsrail'in Suriye'deki Dürzileri koruma sözü verdiği açıklamaların ardından gelmesi nedeniyle bazı Dürzilerin tepkisini çekti.

Yaklaşık altmış Dürzi din adamı bu sabah, büyük bölümü İsrail tarafından işgal edilen Golan Tepeleri'nin tampon bölgesinde yer alan Hadar köyünün eteklerinde toplandı.

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre, sıkı güvenlik önlemleri arasında İsrail tarafından iki otobüs köye giriş yaptı.

cdfgthy
İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Dürzi köyü Mecdel Şems yakınlarındaki bir bölgeden görülen otobüsler Suriye'ye geçiyor, 14 Mart 2025. (EPA)

İsmi açıklanmayan bir kaynak AFP'ye yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun heyetin cep telefonu taşımasına ya da gazetecilerin heyete yaklaşmasına izin vermediğini söyledi.

Şeyh Tarif tarafından gönderilen davet programına göre, ziyaret bugün öğleden sonra Dürziler arasında özel bir statüye sahip olan Hz. Şuayb türbesini ziyareti içerecek ve yarın sabah heyet İsrail'in kuzeyindeki Begia köyünde bir dini merkezin açılışına katılacak.

Dürziler Lübnan, İsrail, işgal altındaki Golan Tepeleri ve Suriye arasında dağılmış olup, Kuneytra'ya komşu olan Suveyda vilayeti ana kaleleridir.

dfrgthy
Dürzi gençler, İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Dürzi köyü Mecdel Şems'te Suriye Dürzi toplumu üyelerini taşıyan otobüslerin Suriye'den İsrail'e geçmesini bekliyor, 14 Mart 2025. (AP)

Suriye'de çatışmaların başladığı 2011 yılından bu yana on binlerce Dürzi genç askere gitmeyerek sadece kendi bölgelerini savunmak için silaha sarıldı, Şam ise buna göz yumdu.

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz'ın bu ayın başlarında “Rejim Dürzilere zarar verirse biz de ona zarar veririz” demesinin ardından İsrail'den gelen son açıklamalar Suriye'de kafa karışıklığına neden oldu.

csdfgt
İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri'nde bulunan Dürzi köyü Mecdel Şems yakınlarında bulunan tampon bölgeye geçmeye hazırlanan İsrail askeri aracı, 14 Mart 2025. (EPA)

Dürzi dini liderler ve yetkililer İsrail'in açıklamalarını reddederek, Suriye'nin birliğine bağlılıklarını yinelediler. Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera uluslararası topluma, Beşşar Esed'in devrilmesinin ardından Suriye'nin güneyinde girdiği bölgelerden ‘derhal’ çekilmesi için İsrail'e baskı yapması çağrısında bulundu.

Dürzi toplumunun temsilcileri ile Suriye'nin yeni yönetimi arasında, silahlı gruplarının Suriye Savunma Bakanlığı'na entegre edilmesi konusunda bir anlaşmaya varılması için görüşmeler devam ediyor.



Esed'in Suriye'ye dönüşü

Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)
Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)
TT

Esed'in Suriye'ye dönüşü

Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)
Adra şehrinde devrik Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esed'i tasvir eden bir duvar resmi kurşun delikleriyle deforme olmuş 25 Aralık 2024 (AFP)

Saad bin Tifle el-Acmi

Suriye hükümet güçlerine bağlı unsurların öldürülmesine dair sızdırılan acı verici görüntüleri, Suriye'nin kıyı kesimlerinde Alevilere yönelik onlarca veya yüzlerce kişinin öldürüldüğü mezhepçi katliamlara dair daha da korkunç ve acı görüntüler izledi. Bazı kaynaklar binlerce sivil Alevi kurbanın varlığından, binlercesinin de komşu Lübnan'a göç ettiğinden bahsediyor.

Beşşar Esed'in devrilip gitmesinin ardından mevcut rejimin kırılganlığını ele alan, on yıllardır süren baskı, zulüm, öldürme, işkence, yerinden etme, sürgün ve yıkımın ardından hâlâ emekleme aşamasında olan bir devlet için kaos, güvenlik, siyasi ve askeri boşluktan uzak olmayan bir geçiş evresinde, yaşananları normal ve talihsiz bir durum olarak anlamaya veya haklı çıkarmaya çalışan açıklamalar yapılabilir. Bu utanç verici vahşetin arkasında disiplinsiz grupların olduğu, bu suçların bir kısmının, mezhepsel iç savaşı ateşlemek için çaresiz bir girişimde bulunan aynı rejimin kalıntıları tarafından işlendiği, videoların bir kısmının rejimin kalıntıları tarafından bizzat hazırlandığı söylenebilir. Parmaklar suçlamak amacıyla müttefiki Beşşar Esed'in kaçması ile zehri yudumlayan, sadece Suriye'de değil, halkının parasını Hizbullah'a harcadığı Lübnan'da da inşa ettiği her şey yıkılan, harabeye dönen İran'a da yöneltilebilir.

Devrimin patlak vermesinden bir yıl sonra, Ocak 2012'de yazdığım bir makalede şöyle yazmıştım: “Rejim, olayların gidişatını mezhepçiliğe doğru saptırmak ve bunu Suriye'nin bütün şehir, köy, kasaba ve mezralarında bir çerçeveye dönüştürmek için çalışacaktır. Suriye'yi yakıp yıkacak ancak rejimin kalıntılarını koruyacak parçalanmış bir kaos içinde rejimin devamı için Lübnanlaştırma, çaresiz bir hayatta kalma çabasının son çaresi olacaktır.”

Aynı yılın Şubat ayındaki bir başka yazımda, Beşşar rejiminin “Alevi, Hristiyan ve Dürzi azınlıkları seferber ederek ve onları Sünnilerin gelip kendilerini katledeceği söylemiyle korkutarak, en büyük oyuncularının Suriye içinde olmasına bahse girdiği bir kaos senaryosu dahilinde işleri yönetmeye çalıştığını” eklemiştim.

Suriye'de yaşananlar hiçbir bahaneyle meşrulaştırılamaz ve Ahmed Şara başkanlığındaki Suriye geçiş hükümeti verdiği söz doğrultusunda kararlılıkla hareket etmelidir. Hükümet, Suriye’nin tüm Suriyelilerin olduğunu söyledi ve suçluların, kendisine yakın gruplardan veya Heyet Tahrir eş-Şam'dan olsalar bile, hesap verecekleri sözünü verdi. Sayın Şara, Kürt Ensarul İslam, Çeçen Ecnadu'l Kavkaz ve Orta Asya cumhuriyetlerinden gelen Türkistan İslam Partisi gibi Suriyeli olmayan unsurları dağıtıp sınır dışı ederek işe başlamalıdır.

Adaletsizliğin geri dönüşü Esed rejiminin geri dönüşüdür. Halkının Esed rejimine muhalefeti ve her yerde iyilik güçlerine verdiği destek; adaletsizliğe, zulme, öldürmeye, tiranlığa ve mezhepçiliğe dayalı suçlara karşı bir muhalefetti. Esed'in Şebbihalarının uygulamalarını farklı sloganlarla tekrarlamak, bu kez Şebbihaların ve katillerin mezhepleri farklı olsa bile, onların çirkinliğini veya Esedçi doğasını değiştirmez.

Suriye'den gelen haberlerin hepsi kanlı ve utanç verici değildi. Mazlum Abdi liderliğindeki Kürt Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Ahmed eş Şara liderliğindeki Şam hükümeti arasında, SDG'nin Suriye devleti çatısı altında yer almasını öngören bir anlaşma da imzalandı. Anlaşma ayrıca Suriye'nin yeniden birleşmesi, 14 yıl boyunca baskı ve zulüm nedeniyle yaşadığı parçalanmanın yaralarının sarılması umudunu müjdeliyor. SDG'nin kuzeydoğuda kontrolündeki bölgeleri Şam'daki merkezi devlete devretmesini öngörüyor. Belki bu tarihi anlaşma ruhları yatıştırır, insanlara güven verir ve yeni Suriye için daha iyi bir gelecek umudunu yeşertir. Ancak tüm bu imzalardan daha önemli olan, Esed rejiminin tüm iğrenç mezhepsel uygulamalarına sert bir darbe indirerek Esed'in dönüşünü engellemektir.

*Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.