Hamas, ABD vatandaşlığına sahip İsrailli esirin serbest bırakılmasını ateşkes anlaşmasının uygulanmasına bağladı

Gazze Şeridi'nde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki bir dağıtım noktasında iftar yemeği almak için bekleyen Filistinli çocuklar (AFP)
Gazze Şeridi'nde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki bir dağıtım noktasında iftar yemeği almak için bekleyen Filistinli çocuklar (AFP)
TT

Hamas, ABD vatandaşlığına sahip İsrailli esirin serbest bırakılmasını ateşkes anlaşmasının uygulanmasına bağladı

Gazze Şeridi'nde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki bir dağıtım noktasında iftar yemeği almak için bekleyen Filistinli çocuklar (AFP)
Gazze Şeridi'nde bulunan Nuseyrat Mülteci Kampı’ndaki bir dağıtım noktasında iftar yemeği almak için bekleyen Filistinli çocuklar (AFP)

Hamas bugün yaptığı açıklamada, İsrail Gazze Şeridi'nde mevcut ateşkes anlaşmasını uygulamadığı sürece ABD vatandaşlığına sahip İsrailli esiri serbest bırakmayacağını ve diğer dört çifte vatandaşın cesetlerini teslim etmeyeceğini duyurdu. Hamas bunu, ateşkesi yeniden rayına oturtmayı amaçlayan ‘istisnai bir anlaşma’ olarak nitelendirdi.

Üst düzey bir Hamas yetkilisi, ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin uzun süredir ertelenen görüşmelerin esirlerin serbest bırakıldığı gün başlaması ve 50 günden fazla sürmesi gerektiğini söyledi. Yetkili, İsrail'in Gazze Şeridi'ne insani yardım girişini engellemeyi bırakması ve Mısır sınırı boyunca uzanan stratejik Philadelphia Koridoru'ndan çekilmesi gerektiğini ifade etti.

AP’ye kapalı kapılar ardında yapılan görüşmelerle ilgili konuştuğu için isminin açıklanmamasını isteyen yetkili, Hamas'ın esirler karşılığında daha fazla Filistinli mahkûmun serbest bırakılmasını da talep edeceğini belirtti.

Gazze Şeridi’nde esir tutulan ABD vatandaşlığına sahip İsrail askeri Aidan Alexander (AFP)Gazze Şeridi’nde esir tutulan ABD vatandaşlığına sahip İsrail askeri Aidan Alexander (AFP)

Tenafly, New Jersey'de büyüyen 21 yaşındaki İsrailli asker Aidan Alexander, 7 Ekim 2023'te Hamas saldırısında askeri üssünden kaçırılmıştı. Alexander, Gazze Şeridi'nde tutulan son ABD vatandaşı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisi dün, Hamas'ın şartları açıklamasından önce teklifin ilk duyurulduğu sırada Hamas'ı ‘manipülasyon ve psikolojik savaş’ yapmakla suçladı.

ABD çarşamba günü, iki taraf geçici bir ateşkesi müzakere ederken ateşkesin birkaç hafta daha uzatılması için bir teklif sunduğunu açıkladı.

Ayrıca Hamas'ın kamuoyu önünde esneklik talep ederken, özel görüşmelerde ‘tamamen uygulanamaz’ taleplerde bulunduğunu bildirdi.

4 çocuk öldürüldü… Gazze Şeridi'nde gıda kıtlığı

Mart ayı başında sona eren anlaşmanın ilk aşamasında, sekizi ölü olmak üzere 33 esir İsrail'e iade edilirken, İsrail de hapishanelerindeki bin 800 Filistinli mahkûmu serbest bıraktı. Filistinli gruplar bu takaslar dışında beş Taylandlı esiri de serbest bıraktı.

Anlaşmanın ilk aşamasının sona ermesiyle birlikte İsrail ilk aşamayı uzatmak istediğini açıkladı. Ancak Hamas, ABD, Katar ve Mısır'ın arabuluculuğunda 19 Ocak'ta uygulanmaya başlayan anlaşmanın ikinci aşaması için müzakerelerin başlamasını talep etti.

İlk aşamanın sona ermesine rağmen ateşkes büyük ölçüde devam etti, ancak İsrail ordusu Gazze Şeridi'nde ölümcül saldırılar düzenlemeye devam ediyor. Filistin Kızılayı, bir saldırıda Gazze Şeridi'nin kuzeyinde odun toplayan dört Filistinli çocuğun öldürüldüğünü açıkladı.

Deyr el-Belah'ta yaşayan Ebu Ahmad AFP'ye yaptığı açıklamada, “Etimiz ve yeterli yiyeceğimiz yok. Geçişler kapalı ve çocuklarımızın ete ihtiyacı var. Çok zayıf düştüler” ifadelerini kullandı.

Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan ev ve binaların enkazı arasında yürüyen Filistinliler (AP)Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan ev ve binaların enkazı arasında yürüyen Filistinliler (AP)

Arabulucular iki taraf arasındaki farklılıkları gidermek için çabalarını sürdürüyor. Bu ayın başlarında kuşatma altındaki Gazze Şeridi'ne yardım girişini askıya alan İsrail, pazar günü de bölgeye elektrik tedarikini askıya aldığını duyurdu.

Hamas Sözcüsü Hazım Kasım dün AFP'ye yaptığı açıklamada, İsrail ordusunun ‘ateşkes anlaşmasının insani protokolünü uygulama taahhüdünde bulunmadığını’ söyledi. Kasım, “İşgalciler halen insani yardım, gıda, ilaç, yakıt, çadır ve prefabrik evlerin girişini engelliyor” dedi.

Hamas'ın yeniden savaşa dönmek istemediğini vurgulayan Kasım, “Eğer İsrail saldırganlığını sürdürürse halkımızı savunmaktan başka seçeneğimiz yok” uyarısında bulundu.

İsrail basınında perşembe günü çıkan haberlere göre Tel Aviv, Hamas'ın Gazze Şeridi'nde tuttuğu ölü ve diri 58 esirden bazılarını serbest bırakması karşılığında ateşkesi 50 gün uzatmayı teklif etti. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bu haberleri ‘yanlış’ olarak nitelendirdi.



Eş Şeybani, “geçmişi geride bırakmak” için Beyrut'ta

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'yi kabul etti (AP)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'yi kabul etti (AP)
TT

Eş Şeybani, “geçmişi geride bırakmak” için Beyrut'ta

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'yi kabul etti (AP)
Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'yi kabul etti (AP)

Suriye Dışişleri Bakanı Esad eş-Şeybani'nin dün Beyrut'a yaptığı ziyaret, Beşşar Esed rejiminin düşüşünden sonra “Lübnan ile yeni bir sayfa açılıyor” iddiasıyla “geçmişi geride bırakıp geleceği inşa etme” yolunun kapısını açtı.

Eş-Şeybani'nin ziyareti, Esed'in düşüşünden sonra bir Suriye yetkilisinin Lübnan'a yaptığı ilk ziyaret. Şeybani ziyaret sırasında, Suriye'deki mevcut yetkililerin “Lübnan'ın egemenliğine” ve “iç işlerine karışmama” ilkesine saygı duyduklarını teyit etti ve “Lübnan ile geçmişin engellerini aşmak istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Beyrut'taki ziyaret, Lübnan ile ilişkilerde "yeni bir kapı" açan "buzları eriten bir ziyaret" olarak nitelendirildi. Şarku’l Avsat’ın aldığı bilgiye göre ziyarette ekonomik, güvenlik ve yargı konuları ele alındı. Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn, Lübnan-Suriye Yüksek Konseyi'nin askıya alınmasının ardından, Şam ve Beyrut'taki büyükelçilikler aracılığıyla tüm konuları takip etmek üzere Lübnan'a yeni bir Suriye büyükelçisi atanmasını talep etti.


Trump, Gazze'deki ateşkesin “devam edeceğinden” emin

ABD Başkanı Donald Trump (AP)
ABD Başkanı Donald Trump (AP)
TT

Trump, Gazze'deki ateşkesin “devam edeceğinden” emin

ABD Başkanı Donald Trump (AP)
ABD Başkanı Donald Trump (AP)

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail ve Filistinli Hamas hareketinin savaşmaktan yorulduğu için dün Gazze Şeridi'nde yürürlüğe giren ateşkesin “devam edeceğinden” emin olduğunu ifade etti.

Trump, Beyaz Saray'da gazetecilere yaptığı açıklamada, “Ateşkes devam edecek. Bence devam edecek. Hepsi savaşmaktan yoruldu” dedi. Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre Trump, bu hafta sonunda İsrail ve müzakerelerde arabulucu rolünü üstlenen Mısır'ı ziyaret edeceğini doğruladı.

Trump, iki yıldır süren savaşın yıkıma uğrattığı Gazze Şeridi'nin geleceğini görüşmek üzere pazartesi günü Mısır'da “birçok liderle” bir araya geleceğini de belirtti ve toplantının muhtemelen Kahire'de yapılacağını ifade etti.

ABD başkanı, Hamas'ın Gazze'de tuttuğu rehinelerin pazartesi günü “geri döneceğini” belirtti. Yaklaşık 28 cesedin bulunacağını söyledi.

Mısır'ı ziyaret etmeden önce pazartesi günü Knesset'te (İsrail Meclisi) bir konuşma yapacağını ve salı günü ABD'ye döneceğini ifade etti.

Trump, Gazze'de ateşkesin Orta Doğu'da daha geniş bir barışa yol açacağına inanıyor.

ABD Başkanı, “Şu anda bazı küçük sıcak noktalar var, ancak bunlar çok küçük... Bunları söndürmek çok kolay olacak. Bu yangınlar çok hızlı bir şekilde kontrol altına alınacak” dedi.


Filistinli tutukluların serbest bırakılması anlaşması... Kimler serbest bırakılacak? Barguti İsrail hapishanelerinde kalacak mı?

Mervan Barguti, Kudüs'teki Sulh Ceza Mahkemesi'nde bir duruşmaya katılıyor (Arşiv- Reuters)
Mervan Barguti, Kudüs'teki Sulh Ceza Mahkemesi'nde bir duruşmaya katılıyor (Arşiv- Reuters)
TT

Filistinli tutukluların serbest bırakılması anlaşması... Kimler serbest bırakılacak? Barguti İsrail hapishanelerinde kalacak mı?

Mervan Barguti, Kudüs'teki Sulh Ceza Mahkemesi'nde bir duruşmaya katılıyor (Arşiv- Reuters)
Mervan Barguti, Kudüs'teki Sulh Ceza Mahkemesi'nde bir duruşmaya katılıyor (Arşiv- Reuters)

İsrail ile Hamas arasındaki esir değişim anlaşması, ABD Başkanı Donald Trump'ın himayesinde ABD'nin arabuluculuğunda yürütülen daha geniş kapsamlı bir planın parçası olarak bu sabah yürürlüğe girdi.

Anlaşma, Gazze Şeridi'nde ateşkes ve İsrail güçlerinin kısmi geri çekilmesini, karşılığında da yüzlercesi müebbet hapis cezasına çarptırılmış binlerce Filistinli tutuklunun serbest bırakılmasını içeriyor.

Associated Press'e (AP) göre, İsrail ordusu, İsrail hükümetinin perşembe gecesi anlaşmanın "taslağını" onaylamasının ardından ateşkesin başladığını doğruladı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada, hükümetin "kaçırılan askerlerin iadesi" anlaşmasını onayladığı belirtilirken, Filistinli tutukluların serbest bırakılmasının ayrıntılarına girilmedi.

Aynı bağlamda, İbranice yayın yapan i24 News web sitesi tarafından yayınlanan bir raporda, İsrail Savunma Bakanlığı'nın anlaşmaya dahil olan bazı tutukluların gerçekleştirdiği operasyonlarda hayatını kaybeden İsraillilerin ailelerine kişisel mektuplar göndermeye başladığı ve yakınlarının ölümüne karışanların isimlerinin serbest bırakma listelerinde yer aldığı bildirildi.

İsrailli bakanlar ayrıca, orijinal listedeki tutukluların değişimini onaylamaları için telefonla davet edildi ve bu değişiklikle Fetih hareketinden tutukluların Hamas hareketinden tutuklularla değiştirilmesi de sağlandı.

Anlaşmaya Dahil Edilen Mahkumlar

i24 Haber'e göre, anlaşma kapsamında serbest bırakılacak Filistinli mahkumlar arasında, birçoğu İsraillilere yönelik saldırılar düzenlemekten hüküm giymiş önemli isimler de yer alıyor.

Şarku’l Avsat’ın i24 Haber'den aktardığına göre bunlar arasında şu isimler yer alıyor:

 Mahir Ebu Sur: 1993 yılında bir Şin Bet görevlisini öldürmekten suçlu bulundu.

Cihad Kerim Aziz-Rom: 2001 yılında Ramallah'ta bir çocuğu öldürmekten ve Ekim 2000'deki Linç olayına katılmaktan suçlu bulunarak müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Muhammed İmran: El Halil'deki "Müminler Yolu"na düzenlenen ve 12 İsraillinin ölümüne yol açan saldırıya katıldı.

Muhammed Ebu Tabikh: 17 kişinin ölümüne yol açan "Megiddo Kavşağı"na düzenlenen saldırıdan sorumlu.

Bahir Bedir: 2004 yılında Tzrifin'de intihar saldırısı ve Tel Aviv'e patlayıcı yerleştirme gibi operasyonlar gerçekleştirdi. 11 kez müebbet hapis cezasına çarptırıldı.

Riyad el-Amur: Dokuz İsrailli ve üç Filistinliyi öldürmekten suçlu bulundu.

Eyham Kamamci: 2006 yılında Ramallah'ta bir yerleşimciyi kaçırıp öldürmekten hüküm giymiş.

İbrahim Alkam, Nebil Ebu Hudeyr, Iyad Ebu el-Rub ve diğer grup liderleri veya cinayet ve bombalamalardan hüküm giymiş kişiler.

İnternet sitesine göre, İsrail Cezaevi Hizmetleri'nde tutuklu bulunan 270, müebbet hapis cezasına çarptırılan 250 tutuklunun yanı sıra, 7 Ekim saldırılarına katılmayan Gazze Şeridi'nden bin 700 tutuklu da serbest bırakılacak. Anlaşma ayrıca 360 Filistinlinin cenazelerinin Filistin tarafına iade edilmesini de içeriyor.

Öte yandan, Hamas'tan bir kaynak AFP’ye yaptığı açıklamada, İsrail'in anlaşmanın ilk aşaması kapsamında 2 binden fazla Filistinli tutukluyu İsrail hapishanelerinden serbest bırakacağını söyledi.

Barguti anlaşmanın dışında

Öte yandan AP, İsrail tarafından yayınlanan serbest bırakılan mahkumlar listesinde, daha önce listeye dahil edileceği yönündeki spekülasyonlara rağmen, önde gelen Filistinli lider Mervan Barguti'nin adının yer almadığını doğruladı. 2002'den bu yana birden fazla müebbet hapis cezasına çarptırılan Barguti, İsrail hapishanelerinde çürüyen en önde gelen Filistinli liderlerden biri.

Şarku’l Avsat’ın AP’den aktardığına göre Hamas, İsrail ile dolaylı müzakerelerinin bir parçası olarak Barguti'nin takas anlaşmasına dahil edilmesini talep etti. Ancak İsrail hükümeti tarafından yayınlanan listelerde Barguti'nin ismi yer almıyordu. Bu durum, özellikle Barguti'nin hem Fetih hem de Hamas içinde yaygın olarak kabul gören az sayıdaki isimden biri olarak görülmesi nedeniyle Filistin çevrelerinde hayal kırıklığına yol açtı.

Birçok kişi tarafından "Filistin'in Mandela'sı" olarak görülen Barguti, Filistinliler arasında oldukça popüler olmaya devam ediyor ve adı, gelecekteki seçimlerde Filistin Yönetimi'ne liderlik edebilecek potansiyel adaylar arasında anılıyor.