İsrail'in Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'ya düzenlediği bombalı saldırıda aralarında 3 gazetecinin de bulunduğu 9 kişi öldü

 Filistinliler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan evlerinin enkazı arasında yürüyor (AP)
Filistinliler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan evlerinin enkazı arasında yürüyor (AP)
TT

İsrail'in Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya'ya düzenlediği bombalı saldırıda aralarında 3 gazetecinin de bulunduğu 9 kişi öldü

 Filistinliler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan evlerinin enkazı arasında yürüyor (AP)
Filistinliler Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'de yıkılan evlerinin enkazı arasında yürüyor (AP)

Filistin Sağlık Bakanlığı, İsrail'in bugün Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiya kasabasına düzenlediği hava saldırısında, aralarında 2 yerel gazetecinin de bulunduğu en az 9 Filistinlinin öldüğünü, birçok kişinin de yaralandığını duyurdu.

Bu, Hamas hareketinden liderlerin Kahire'deki arabulucularla Gazze'deki ateşkes görüşmelerine katıldığı bir zamanda gerçekleşti.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığı habere göre Sağlık yetkilileri, saldırının bir arabayı hedef alması sonucu çok sayıda kişinin ciddi şekilde yaralandığını, arabanın içinde ve dışında yaralanmaların olduğunu belirtti.

Gazze'deki Hükümet Enformasyon Bürosu, İsrail'in Beyt Lahiya'ya düzenlediği bombalamanın kurbanlarının, bugün barınma ve yerinden edilme merkezlerinde faaliyetlerini yürüten bir hayır kurumunda çalıştığını duyurdu.

Ofis açıklamasında, İsrail'in insani yardım çalışanlarını hedef almasının "uluslararası hukukun ve insancıl hukukun açık bir ihlali" olduğunu ifade etti. Açıklamaya göre ofis, Birleşmiş Milletler ve arabulucuları İsrail'in bu ihlallerine karşı derhal müdahale etmeye ve caydırıcı önlemler almaya çağırdı.

Görgü tanıkları ve meslektaşları gazetecilere, araçtaki yolcuların Beyt Lahiya'da "Al-Hayır Vakfı" adlı bir yardım kuruluşu için görevde olduklarını ve baskının hedefi olurken onlara gazeteciler ve fotoğrafçıların da eşlik ettiğini söyledi. Filistin medyası ölenler arasında en az 3 yerel gazetecinin olduğunu bildirdi.

Bu olay, 19 Ocak'ta yürürlüğe giren ve Gazze Şeridi'ndeki büyük çaplı çatışmaları durduran ateşkes anlaşmasının kırılganlığını ortaya koyuyor. Filistinli sağlık yetkilileri, anlaşmaya rağmen İsrail'in açtığı ateş sonucu onlarca kişinin öldüğünü söylüyor.

İsrail ordusu, Gazze'den gelen sağlık görevlilerinin bildirdiği bazı vakalara yanıt olarak, kendi kuvvetlerine yaklaşan veya kuvvetlerin çalışma sahalarının yakınına bomba yerleştiren "teröristlerin" tehditlerini engellemek için kendi kuvvetlerinin müdahale ettiğini söylüyor.

Ateşkesin ilk geçici aşamasının 2 Mart'ta sona ermesinden bu yana İsrail, Hamas hareketinin ana talebi olan savaşın kalıcı olarak sona ermesi için müzakere yapılmasını gerektirecek görüşmelerin ikinci aşamasına başlamayı reddetti.

Bu saldırı, Hamas'ın önde gelen liderlerinden Halil el-Hayya'nın, Gazze Şeridi'nde savaşın yeniden başlayacağının habercisi olabilecek İsrail ile anlaşmazlıkları çözmek amacıyla ateşkes görüşmeleri yapmak üzere Kahire'ye yaptığı ziyaretle aynı zamana denk geldi.

Hamas dün, İsrail'in savaşı kalıcı olarak sona erdirmek için ateşkes görüşmelerinin bir sonraki aşamasını başlatması halinde, bir Amerikan-İsrail vatandaşını serbest bırakmayı kabul ettiğini duyurdu, ancak İsrail bunu "psikolojik savaş" olarak nitelendirerek teklifi reddetti.

Hareket, arabuluculardan ateşkes anlaşmasının ikinci aşamasına ilişkin müzakerelerin yürütülmesi yönünde bir teklif aldıktan sonra, ABD'nin New Jersey eyaletinden ve İsrail ordusunda asker olan Idan Alexander'ın (21 yaşında) serbest bırakılmasını teklif ettiğini açıkladı.

İsrail, ABD'nin Ortadoğu elçisi Steve Witkoff tarafından desteklenen bir öneri olan ateşkesin ilk aşamasını uzatmak istediğini söylüyor. Ancak Hamas, ikinci aşama başlayana kadar rehineleri serbest bırakmaya devam etmeyeceğini duyurdu.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.