İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden önde gelen Hamas liderleri kimler?

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden önde gelen Hamas liderleri (Yedioth Ahronoth)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden önde gelen Hamas liderleri (Yedioth Ahronoth)
TT

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden önde gelen Hamas liderleri kimler?

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden önde gelen Hamas liderleri (Yedioth Ahronoth)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında hayatını kaybeden önde gelen Hamas liderleri (Yedioth Ahronoth)

Hamas bugün, Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı'nın son verilerine göre 400'den fazla kişinin ölümüyle sonuçlanan İsrail saldırılarında önde gelen liderlerinin öldürüldüğünü duyurdu.

Hamas tarafından yapılan açıklamada, ‘Gazze Şeridi'nde hükümet çalışmalarında yer alan bir grup liderin’ şehit olduğu bildirildi. Toplamda en az beş üst düzey Hamas yetkilisi aileleriyle birlikte öldürüldü.

Gazze Şeridi'ndeki Sağlık Bakanlığı, İsrail ordusunun yaklaşık iki ay süren ateşkesin ardından başlattığı askeri operasyonda, bugün şafak vaktinden bu yana 412 Filistinlinin hayatını kaybettiğini ve 500'den fazla kişinin de yaralandığını bildirdi.

Bugün erken saatlerde bir İsrail ordu yetkilisi, Gazze Şeridi’ne yönelik saldırıların orta düzey Hamas komutanlarını ve Hamas liderliğindeki yetkilileri hedef aldığını açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre İsminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkili, İsrail ordusunun ‘Hamas’ın orta rütbeli askeri komutanlarını, önde gelen yetkililerini ve terörist altyapısını hedef alan bir dizi önleyici saldırı başlattığını’ söyledi. Yetkili, bu operasyonun ‘gerekli olduğu sürece devam edeceğini ve hava saldırılarının ötesine geçeceğini’ belirtti.

İsrail saldırılarında öldürülen Hamas liderleri hakkında ne biliyoruz?

Hamas, Gazze Şeridi'ndeki Hükümet Çalışmalarını Takip Birimi Başkanı ve Hamas Siyasi Büro Üyesi İsam ed-Dalis'in hayatını kaybettiğini duyurdu. İsrail saldırısı ed-Dalis’in içinde bulunduğu evi hedef aldı. Saldırı sonucu ed-Dalis’in üç çocuğu ile iki torunu yaşamını yitirdi.

 Hamas Siyasi Büro Üyesi İsam ed-DalisHamas Siyasi Büro Üyesi İsam ed-Dalis

1966'da Gazze'nin kuzeydoğusunda doğan ed-Dalis, gençlik yıllarından beri Hamas üyesi. Mart 2020'den bu yana Hamas'ın siyasi bürosunda yer alan ed-Dalis, eski Başbakan İsmail Heniyye'nin danışmanlığını yapmıştı.

Ed-Dalis, Hamas'ın 2007'de Gazze Şeridi'nin kontrolünü ele geçirmesinin ardından Gazze'deki fiili başbakan veya hükümet başkanı tarafından yürütülen bir pozisyon olan Hükümet Çalışmalarını Takip Birimi’nin dört yıldır başkanlığını yürütüyor.

Hamas tarafından İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarında öldürüldüğü açıklananlar arasında İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Mahmud Ebu Vatfe de bulunuyor.

Gazze Şeridi’ndeki İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Mahmud Ebu VatfeGazze Şeridi’ndeki İçişleri Bakanlığı Müsteşarı Mahmud Ebu Vatfe

Ebu Vatfe, geçtiğimiz ocak ayında İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes yürürlüğe girdiğinde, savaştan sonra Gazze Şeridi'ni yeniden inşa etme sözü veren bir videoda yer aldı.

İsrail saldırıları sonucu hayatını kaybeden liderler arasında Hamas Siyasi Büro Üyesi ve Acil Durum Komitesi Başkanı Ebu Ubeyde el-Cemasi de vardı.

Hamas kaynakları, ölenler arasında Hamas liderlerinden Muhammed el-Cemasi ve hava saldırısına maruz kaldığında Gazze şehrindeki evinde bulunan torunları da dahil olmak üzere aile üyelerinin de bulunduğunu bildirdi.

Hamas Siyasi Büro Üyesi Ebu Ubeyde el-Cemasi (Arşiv - Reuters)Hamas Siyasi Büro Üyesi Ebu Ubeyde el-Cemasi (Arşiv - Reuters)

Ebu Ubeyde el-Cemasi hareketin önde gelen pozisyonlarında görev yapıyordu ve askeri ve siyasi kanatlar arasındaki koordinasyondan sorumluydu.

Filistin kaynaklı haberlere göre, Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı Genel Müdürü Behcet Ebu Sultan da öldürüldü.

Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı Genel Müdürü Behcet Ebu Sultan (Şihab Haber Ajansı)Gazze Şeridi'ndeki İç Güvenlik Teşkilatı Genel Müdürü Behcet Ebu Sultan (Şihab Haber Ajansı)

Hamas tarafından yönetilen hükümet komitesinde Adalet Bakanlığı Müsteşarı olan Ahmed Ömer el-Hitte de İsrail saldırıları sonucu yaşamını yitirdi.

​​​​​​​Gazze Şeridi’ndeki Adalet Bakanlığı Müsteşarı Ahmed Ömer el-Hitte (Yerel medya)Gazze Şeridi’ndeki Adalet Bakanlığı Müsteşarı Ahmed Ömer el-Hitte (Yerel medya)

İsrail, daha fazla esirin serbest bırakılması konusunda Hamas'la yapılan görüşmelerin başarısızlıkla sonuçlanmasının ardından ‘askeri gücü artırma’ sözü vererek, Gazze Şeridi'ne yeni hava saldırıları başlattı.

Onlarca hedefi vurduğunu açıklayan İsrail ordusu, saldırıların gerektiği sürece devam edeceğini ve hava saldırılarının ötesine geçeceğini vurgulayarak, İsrail kara kuvvetlerinin savaşı yeniden başlatma ihtimalini gündeme getirdi.

İsrail ordusunun bireylere ya da şüphelilerden oluşan küçük gruplara yönelik gerçekleştirdiğini söylediği bir dizi hava saldırısından çok daha geniş kapsamlı olan saldırılar, 19 Ocak'ta kararlaştırılan ateşkesi uzatmak için haftalarca süren başarısız çabaların ardından geldi.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Brian Hughes, İsrail'in saldırıları gerçekleştirmeden önce ABD yönetimine danıştığını söyledi.



İsrail Gazze Şeridi’ndeki kara operasyonlarına devam ederken Hamas, Netzarim Koridoru saldırısının sonuçlarından İsrail'i sorumlu tuttu

İsrail tankları Gazze Şeridi içinde manevra yapıyor (Reuters)
İsrail tankları Gazze Şeridi içinde manevra yapıyor (Reuters)
TT

İsrail Gazze Şeridi’ndeki kara operasyonlarına devam ederken Hamas, Netzarim Koridoru saldırısının sonuçlarından İsrail'i sorumlu tuttu

İsrail tankları Gazze Şeridi içinde manevra yapıyor (Reuters)
İsrail tankları Gazze Şeridi içinde manevra yapıyor (Reuters)

Gazze Şeridi’ndeki yerel sağlık yetkililerinin İsrail’in devam eden hava saldırılarının ikinci gününde en az 20 kişinin öldüğünü açıkladı. Reuters’ın haberine göre İsrail ordusu dün, birliklerinin Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde ve güneyinde kara operasyonlarına yeniden başladığını duyurdu.

Kara operasyonları, Gazze’deki sağlık yetkililerinin salı günü İsrail’in düzenlediği ve geçtiğimiz ocak ayında yürürlüğe giren ateşkesten bu yana haftalar süren göreceli sakinliği sona erdiren hava saldırılarında 400'den fazla kişinin öldüğünü ve savaşın başlangıcından beri bir günde en yüksek ölü sayısının kaydedildiğini açıklamasından bir gün sonra yeniden başladı.

Filistin basını dün günün ilerleyen saatlerinde, İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Lahiye'de bulunan es-Selatin bölgesine düzenlediği hava saldırısında 24 Filistinlinin öldüğünü bildirdi.

İsrail ordusu dün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde ve güneyinde kara operasyonlarına yeniden başladığını duyurdu. Ordu sözcülerinden biri Gazze Şeridi'ne yönelik geniş çaplı saldırının ‘gerekli olduğu sürece’ devam edeceğini belirtti.

İsrail ordusu, operasyonlarının Gazze Şeridi'ndeki Netzarim Koridoru’nda kontrolü ele geçirmesini sağladığını ve bunun Gazze Şeridi'nin kuzeyi ile güneyi arasında kısmi tampon bölge oluşturmayı amaçlayan bir hamle olduğunu vurguladı.

Öte yandan Hamas, Gazze Şeridi'nin orta kesimlerinde yer alan Netzarim Koridoru’na yönelik kara harekâtının yansımalarından İsrail'i ve İsrailli yetkilileri sorumlu tuttu. Hamas aynı zamanda arabuluculara ‘sorumsuzca gerçekleştirilen bu ihlalleri ve tecavüzleri engelleme’ konusunda sorumluluklarını yerine getirmeleri çağrısında bulundu.

Hamas yaptığı açıklamada, İsrail'in Filistinlileri yerinden etme tehditlerinin, onların ne kararlılığını ne de topraklarına ve ulusal haklarına olan bağlılığını zayıflatacağını vurguladı.

Geçtiğimiz ocak ayında yapılan ateşkes anlaşmasına bağlı olduğunu bir kez daha yineleyen Hamas, ateşkese garantör olan arabulucuları ‘sorumsuzca işlenen bu ihlalleri ve tecavüzleri engellemek için sorumluluklarını üstlenmeye, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu yaptıklarından geri adım atmaya zorlamaya ve tüm bunlardan kaynaklanabilecek her türlü yansımadan kendisini tamamen sorumlu tutmaya’ çağırdı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu (Reuters)

Bir BM personeli öldürüldü

Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM), İsrail'in Gazze'nin orta kesimlerindeki bir BM binasının yakınlarına düzenlediği hava saldırısında, Gazzeli olmayan bir BM personelinin öldüğünü ve beş kişinin de yaralandığını açıkladı.

İsrail ise bunu yalanlayarak, Hamas'ın kendisine ateş açmaya hazırlandığının tespit edildiğini öne sürdüğü bir mevziyi vurduğunu belirtti.

BM Genel Sekreter Yardımcısı ve Birleşmiş Milletler Proje Hizmetleri Ofisi (UNOPS) İcra Direktörü Jorge Moreira da Silva yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“İsrail, buranın bir BM binası olduğunu ve insanların bu binada yaşadığını, ikamet ettiğini ve çalıştığını biliyordu. Burası bir yerleşke. Çok tanınabilir bir yer.”

Belçika’nın başkenti Brüksel'de düzenlediği basın toplantısında, yerleşkeye bomba atılmış ya da yerleştirilen bir patlayıcının infilak ettirilmiş olabileceğini belirten Silva, “Bu bir kaza değildi... Gazze'de yaşananlar artık sınırı aştı” ifadelerini kullandı.

Hamas'ı yok etmeye yemin etmiş olan İsrail, son saldırıyı ‘sadece bir başlangıç’ olarak nitelendirdi.

Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus ise dün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde çatışmaların yeniden başlamasının milyonlarca insanın hayatını bir kez daha riske attığını söyledi. Ghebreyesus, ateşkesin ‘derhal’ yeniden başlatılması, tüm rehinelerin serbest bırakılması ve insani yardım çalışanları ile sivillerin korunması çağrısında bulundu.

Taraflar birbirlerini suçladı

İsrail ve Hamas birbirlerini, 17 ay süren ve bölge sakinlerinin büyük bir kısmını yer değiştirmek zorunda bırakan savaşın ardından harabeye dönen Gazze Şeridi'nde yaşayan 2,3 milyon insana nefes aldıran ateşkesi ihlal etmekle suçluyor.

Hamas başta olmak üzere Filistinli silahlı gruplar 7 Ekim 2023’te İsrail’e saldırdı. Şarku’l Avsat’ın İsrail verilerinden elde ettiği bilgiye göre saldırıda yaklaşık bin 200 kişi ölürken, 250 kişi de rehin alındı.

Filistinli sağlık yetkilileri, İsrail'in 7 Ekim sonrası Gazze Şeridi’nde yürüttüğü savaşta 49 binden fazla insanın öldüğünü ve gıda, yakıt ve su sıkıntısıyla birlikte insani bir krize neden olduğunu açıkladılar.

İsrail, Hamas'ı sivilleri canlı kalkan olarak kullanmakla suçlarken, Hamas bunu reddediyor ve İsrail'i hiçbir ayrım gözetmeksizin sivilleri bombalamakla suçluyor.

Son savaş, İsrail-Filistin çatışmasında on yıllardır yaşanan en yıkıcı ve kanlı olay olarak kayıtlara geçti.

Başbakan Binyamin Netanyahu'nun bombardımana devam etme kararı, halen Hamas tarafından tutulan 59 rehineden 24'ünün hayatta olduğuna inanıldığı İsrail'de protestolara yol açtı.

Netanyahu’nun yargı ve güvenlik güçlerine yönelik eylemlerine karşı çıkan rehine ailelerinin ve protestocuların yer aldığı bir muhalefet koalisyonu, Başbakanı savaşı siyasi amaçlarla kullanmakla' suçladı.

İsrail ordusu, dün sabah saatlerinde Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Beyt Hanun ve güneyindeki Han Yunus şehirlerine bildiriler atarak bölge sakinlerine evlerini boşaltmaları talimatı verdi ve ‘tehlikeli savaş bölgelerinde’ bulundukları uyarısında bulundu.

Beyt Hanun'a atılan bildirilerden birinde şöyle yazıyordu:

“Mevcut barınaklarda, evlerde veya çadırlarda kalmaya devam etmeniz sizin ve aile üyelerinizin hayatını tehlikeye atıyor. Derhal buraları tahliye edin!”

Öte yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Gazzelileri çatışmaların başlamak üzere olduğu bölgelerden tahliye emirlerine uymaları konusunda uyardığı bir video yayınladı.

 İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (Reuters)İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (Reuters)

“Daha önce hiç görmediğiniz bir güç”

Katz, Gazzelilere hitap ettiği videolu açıklamasında, hava saldırılarının ‘sadece bir ön adım’ olduğunu söyleyerek “Rehinelerin serbest bırakılmaması halinde İsrail daha önce hiç görmediğiniz bir güçle harekete geçecek” dedi.

Aralarında Fransa ve Almanya'nın da bulunduğu Batı ülkeleri ile ateşkese arabuluculuk yapan Katar ve Mısır, yeniden başlayan saldırıları kınadı.

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas dün yaptığı açıklamada, İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar'a Gazze'deki durumun ‘kabul edilemez’ olduğunu söylediğini belirtti.

Brüksel'de gazetecilere yaptığı açıklamada Kallas, “Dün Dışişleri Bakanı Saar ile de görüştüm. ‘Neler oluyor, bunu neden yapıyorsunuz?’ diye sordum. Bunun kabul edilemez olduğu mesajını da ilettik” ifadelerini kullandı.

Ürdün Kralı 2. Abdullah, ateşkesin yeniden yürürlüğe girmesi ve Gazze'ye insani yardımların akışının sağlanması çağrısında bulundu.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Paris'te düzenlediği basın toplantısında, “İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarını yeniden başlatması zaten vahim olan insani durumu daha da kötüleştiren son derece tehlikeli bir adım” açıklamasında bulundu.

Ancak ABD'nin BM Daimî Temsilciliği Geçici Maslahatgüzarı Dorothy Shea, salı günü yaptığı açıklamada, Gazze'de çatışmaların yeniden başlamasının sorumluluğunun yalnızca Hamas'a ait olduğunu söyledi.

Diğer taraftan Gazze Şeridi'ndeki sağlık yetkilileri dün, İsrail'in Gazze şehrinin Sabra Mahallesi’ndeki bir eve düzenlediği hava saldırısında üç kişinin öldüğünü, Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Hanun’da düzenlenen bir başka hava saldırısında ise iki kişinin öldüğünü ve altı kişinin yaralandığını açıkladılar.

Filistinli sağlık görevlileri, İsrail tanklarının Selahaddin Caddesi üzerinde açtıkları ateş sonucu bir Filistinlinin öldüğünü, diğerlerinin ise yaralandığını, İsrail’in hava saldırılarından birinde de Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiye’de hedef alınan bir evde bulunan 3 kişinin hayatını kaybettiğini bildirdiler.