Sudan ordusu Hartum'daki başkanlık sarayının kontrolünü ele geçirdihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5124258-sudan-ordusu-hartumdaki-ba%C5%9Fkanl%C4%B1k-saray%C4%B1n%C4%B1n-kontrol%C3%BCn%C3%BC-ele-ge%C3%A7irdi
Sudan ordusu Hartum'daki başkanlık sarayının kontrolünü ele geçirdi
Sudan'ın başkenti Hartum'un kuzeyinde ağır hasar gören Jili petrol rafinerisinde bir Sudan ordusu askeri (AFP)
Reuters'a konuşan askeri kaynaklar Sudan ordusuna bağlı birliklerin Hartum'daki başkanlık sarayına doğu tarafından girdiğini, Sudan televizyonu ve askeri kaynaklar da ordunun sarayın kontrolünü tamamen ele geçirdiğini bildirdi.
Sudan Enformasyon Bakanı ordunun sarayın kontrolünü Hızlı Destek Güçlerinden (HDK) geri aldığını doğrulayarak şunları söyledi: “Bugün başkanlık sarayında bayrak yükseldi ve zafer tamamlanana kadar yolculuk devam ediyor. Sudan'ın başkenti Hartum'un merkezindeki başkanlık sarayının çevresi Çarşamba gecesinden bu yana ordu ile Hızlı Destek Güçleri arasında şiddetli çatışmalara sahne oldu ve bu çatışmalar sırasında ordu önemli ilerlemeler kaydederek sarayda, hükümet kurumlarında ve çevredeki binalarda saklanan Hızlı Destek Güçlerine ağır kayıplar verdirdi."
Geçen aydan bu yana ordu başkent Hartum'da pek çok bölgeyi geri aldı ve başkanlık sarayı, tüm bakanlıklar, Sudan Merkez Bankası ve önemli devlet kurumları dahil olmak üzere HDK'nin kontrolünde sadece sınırlı alanlar bıraktı. Harekete geçirilen milisler ve İslamcı tugaylar tarafından desteklenen ordu güçleri, egemenlik ve kontrolün sembolü olarak sarayı geri almaya çalışıyor.
Cumartesi günü HDK komutanı Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) Sudan ordusuna karşı savaşın artık Hartum'un içinde olduğunu söyledi ve güçlerinin Hartum'u ya da başkanlık sarayını terk etmeyeceğini vurguladı. HDK, savaşın başlamasından yaklaşık iki yıl sonra Sudan'ın batısının ve başkentin bazı bölgelerini kontrol ediyor ancak ülkenin merkezinde orduya karşı zemin kaybediyor.
Derin bölünmeler Sudan'ın en büyük siyasi partisini vurduhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5127794-derin-b%C3%B6l%C3%BCnmeler-sudan%C4%B1n-en-b%C3%BCy%C3%BCk-siyasi-partisini-vurdu
Derin bölünmeler Sudan'ın en büyük siyasi partisini vurdu
Sadık el-Mehdi (sağda) ve büyük oğlu Abdurrahman, katıldıkları dini bir etkinlikte (Arşiv – Getty Images)
Sudan Milli Ümmet Partisi içindeki anlaşmazlıklar, parti içi çekişmelerden parti kurumları arasında kamuoyuna açık bir açıklama savaşına dönüştü ve partinin genel başkanı Fadlallah Barma Nasır ile yardımcıları, asistanları ve danışmanlarının görevden alınmasına yol açtı. Görevden alınan isimlerden en önemlisi, partinin tarihi lideri ve demokratik dönemin seçilmiş son başbakanı merhum Sadık el-Mehdi'nin kızı olan Genel Başkan Yardımcısı Meryem el-Mehdi.
Parti başkanı, Meryem, Sadık İsmail, Abdullah ed-Dume ve bazı yardımcıları ile danışmanlarının görevden alınmasını öngören, parti başkanlığını yeniden şekillendiren bir karar yayınladı. Ayrıca parti lideri, İbrahim el-Emin'i başkan vekili, başta Sadık el-Mehdi'nin iki oğlu Sadık ve Büşra olmak üzere sekiz ismi başkan yardımcısı ve başta el-Hadi Nakdallah olmak üzere dört kişiyi danışman olarak atadı.
Parti başkanının 22 Şubat'ta Kenya'nın başkenti Nairobi'de partiler ve sivil toplum örgütlerinin yanı sıra Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ve diğer silahlı hareketlerle Sudan Kuruluş Deklarasyonu’nu imzalamasının ardından tartışmalar tırmandı. Belge, Sudan halklarının kendi kaderini tayin hakkının tanınmasını ve ülkenin hükümet sisteminin laiklik ve federalizmini öngörüyordu ki partinin ‘başkanlık kurumu’ bunu kendi ilkelerinden bir sapma olarak değerlendirdi.
Geçtiğimiz şubat ayında partinin başkan yardımcıları ve danışmanlarından oluşan Başkanlık Kurumu, mevcut Genel Başkan Fadlallah Barma Nasır'ın görevden alınması ve Muhammed Abdullah ed-Dume'nin yeni başkan vekili olarak atanması yönünde bir karar yayınlamıştı.
Başkanlık Kurumu o dönemde yaptığı bir açıklamada, Barma Nasır'ın ‘kararlarını kendisini sorumlu tutma hakkına sahip olan Başkanlık Kurumu aracılığıyla almasını zorunlu kılan rızaya dayalı meşruiyete sahip bir başkan’ olduğunu söyledi. Ayrıca Nasır'ı Sudan Kuruluş Deklarasyonu toplantılarına katılmakla ve tüzüğü izin almadan ve hatta Başkanlık Kurumu’na haber vermeden imzalamakla suçladı. Başkanlık Kurumu tarafından yapılan açıklamada, “Bu tutum, partinin ilkeleriyle çelişmektedir. Ayrıca söz konusu deklarasyon, iç çatışmaların patlamasına ve Sudan'ın parçalanmasına yol açmaktadır” denildi.
Milli Ümmet Partisi Genel Başkanı Fadlallah Barma Nasır, 18 Şubat 2025 tarihinde Nairobi toplantısında yaptığı konuşmada (AFP)
Partinin Siyasi Büro Başkanı Muhammed el-Mehdi Hasan ise bir açıklama yaparak, Başkanlık Kurumu kararının anayasaya aykırı olduğunu, yardımcıların ve danışmanların başkan tarafından atandığını ve onu görevden alma hakkına sahip olmadıklarını savundu. Kararları alanın tek başına Başkanlık Kurumu değil, partinin tüm kurumları olduğunu belirten Hasan, Siyasi Büro'nun partideki ilk merci olduğunu ve Merkez Komite ile Genel Konferans'ın işlevlerini yerine getirdiğini vurguladı.
Hasan, Başkanlık Kurumu’nun ‘parti tüzüğüne göre başkan yardımcıları, asistanlar ve danışmanların başkanı görevden alma veya azletme yetkisi bulunmadığını’ ve ‘başkana atfedilen suçların parti kurumları tarafından değerlendirilebilecek siyasi değerlendirmeler olduğunu’ belirtti.
Partinin tarihi başkanı Sadık el-Mehdi'nin Kasım 2020'de koronavirüse yakalanarak ani ölümünün ardından, el-Mehdi'nin birinci yardımcısı emekli General Barma Nasır, bir yıl içinde genel konferans yapılana kadar partinin başına getirildi.
Ancak 25 Ekim 2021'de gerçekleşen ve Abdullah Hamduk başkanlığındaki geçiş hükümetini deviren askeri darbe ve Nisan 2023'te patlak veren savaş, parti konferanslarının yapılmasını engelledi ve Barma Nasır partinin genel başkanı olarak kaldı.
Şu anda parti içinde üç akım var: İlki, Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Port Sudan hükümetini destekleyen ve İslamcı hareket tarafından desteklenen bir akım. Bu akım Muhammed Abdullah ed-Dume, Sıddık İsmail ve diğerlerinden oluşuyor ve perde arkasında Abdurrahman es-Sadık el-Mehdi tarafından yönetiliyor. İkinci akım, partinin genel sekreteri el-Vasık el-Berir ve Sıddık es-Sadık el-Mehdi tarafından yönetilen Sivil Demokratik Güçler Koordinasyonu’na (Tekaddum) yakın. Genel Başkan Barma Nasır liderliğindeki üçüncü bir akım ise Sudan Kuruluş Deklarasyonu’nu imzalayan akım.
Milli Ümmet Partisi Sudan'ın en büyük siyasi partisidir. 1985'teki son demokratik seçimlerde en büyük parlamento bloğunu kazanmış, bu da otomatik olarak partinin o zamanki genel başkanı Sadık el-Mehdi'nin 30 Haziran 1989'da Ömer el-Beşir liderliğindeki bir askeri darbe ile devrilmeden önce hükümetin başına geçmesine yol açmıştır.
