Aksa Tufanı Operasyonu’nun planlayıcılarından biriydi… İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Usame Tabbaş kimdir?

Usame Tabbaş, Yahya Sinvar ile yan yana (X)
Usame Tabbaş, Yahya Sinvar ile yan yana (X)
TT

Aksa Tufanı Operasyonu’nun planlayıcılarından biriydi… İsrail tarafından öldürüldüğü açıklanan Usame Tabbaş kimdir?

Usame Tabbaş, Yahya Sinvar ile yan yana (X)
Usame Tabbaş, Yahya Sinvar ile yan yana (X)

İsrail, Hamas'ın istihbarat şefi Usame Tabbaş'ın askeri bir operasyonda öldürüldüğünü duyururken, Hamas liderleri arasında tanınan bir isim olmaması nedeniyle Tabbaş'la ilgili soru işaretleri oluştu.

İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee tarafından yapılan açıklamada Usame Tabbaş hakkında birçok bilgi verildi. ‘Son dakika’ başlıklı açıklamada şöyle denildi: “Gazze Şeridi'nin güneyindeki Hamas askeri istihbaratının şefi ortadan kaldırıldı.” İsrail gazeteleri de Tabbaş'la ilgili bilgileri yayınladı.

Usame Tabbaş kimdir?

Ebu Ali olarak da bilinen Tabbaş, İzzeddin el-Kassam Tugayları'nın askeri istihbarat servisinde bir komutan. Tabbaş’ın 7 Ekim 2023'te Aksa Tufanı Operasyonu'nun planlanmasında kilit rol oynadığına inanılıyor.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta doğan Tabbaş, erken yaşta Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları'na katıldı ve Doğu Taburu'nun komutanı olana kadar rütbeleri yükseldi.

7 Ekim'den önce Usame Tabbaş

Hamas askeri istihbaratının başındaki isim olan Tabbaş, 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu öncesinde ve sırasında İsrail askeri hedeflerinin belirlenmesinden sorumluydu.

İsrail raporlarına göre Tabbaş, ‘2005 yılında Gush Katif kavşağında bir Şin-Bet yetkilisinin ölümüyle sonuçlanan intihar saldırısı da dahil olmak üzere’ birçok operasyonun gerçekleştirilmesinden sorumlu isimdi.

İsrail Kanal 12 televizyonu, Tabbaş'ın bombardıman hedeflerinin belirlenmesinde ve Gazze civarındaki askeri alanlara saldırılmasında önemli bir rol oynadığını bildirdi.

Usame Tabbaş (X)Usame Tabbaş (X)

Kanal 12 televizyonunun haberinde, Tabbaş'ın başında bulunduğu istihbarat servisinin 7 Ekim'de şafak vakti Kassam birliklerinin saldırı gerçekleştirdiği hedeflerin listesini hazırlayan kişi olduğu da ifade edildi.

Şarku’l Avsat’ın Jerusalem Post'tan aktardığına göre Tabbaş'ın birimi operasyon öncesinde, İsrail ordusunun güneydeki hareketlerine ilişkin istihbarat toplamak ve analiz etmekten sorumluydu.

Tabbaş en son görevinde, Hamas'ın sahadaki savaş stratejisini şekillendirmekten, örgütün Gazze Şeridi'nin güneyindeki saha istihbaratını merkezileştirmekten ve Hamas'ın bu bölgedeki operasyonlarını yönetmekten sorumluydu.

Gazze Savaşı sırasında

Adraee'ye göre Usame Tabbaş, Gazze Savaşı sırasında Hamas'ın İsrail ordusunun operasyonları hakkında bilgi toplayan ve İsrail ordusuna ateş açan keşif sistemini yönetti. Tabbaş, Hamas'ın İsrail ordusu ve operasyonlarına ilişkin vizyonunun şekillenmesinde merkezi bir unsurdu.

Filistin medyasına göre Tabbaş, Hamas tarafından esir alınanlar arasında bulunan Bibas ailesinin cenazelerinin bir aydan uzun süre önce Kızılhaç'a teslim edilmesi törenini yönetti.

Usame Tabbaş nasıl öldürüldü?

Yedioth Ahronoth'un haberine göre Usame Tabbaş, Gazze Şeridi'nin merkezindeki bir istihbarat bölgesini hedef alan ve İsrail’e ait insansız hava aracı (İHA) tarafından gerçekleştirilen saldırıda öldürüldü.

Adraee, saldırının Kassam Tugayları’nın birinci ve ikinci kademe liderlerini ortadan kaldırma planının bir parçası olarak ‘sürekli istihbarat çabasının’ sonucu olduğunu belirtti.

Times of Israel, operasyonun Tabbaş'ın hareketlerinin birkaç gün boyunca izlenmesinin ardından gerçekleştirildiğini ve suikastın, Kassam Tugayları’nın saldırılarının beynini yok etmeye yönelik stratejinin bir parçası olduğunu bildirdi.



Yüzlerce Iraklı aile Suriye'deki el-Hol Kampı’ndan ülkelerine dönüyor

Suriye'nin Haseke vilayetindeki el-Hol Kampı’nın genel görünümü, 2 Nisan 2019. (Reuters)
Suriye'nin Haseke vilayetindeki el-Hol Kampı’nın genel görünümü, 2 Nisan 2019. (Reuters)
TT

Yüzlerce Iraklı aile Suriye'deki el-Hol Kampı’ndan ülkelerine dönüyor

Suriye'nin Haseke vilayetindeki el-Hol Kampı’nın genel görünümü, 2 Nisan 2019. (Reuters)
Suriye'nin Haseke vilayetindeki el-Hol Kampı’nın genel görünümü, 2 Nisan 2019. (Reuters)

Suriye'nin Haseke vilayetindeki el-Hol Kampı’nda bulunan Iraklı aileler sorunu, Irak makamlarının DEAŞ’ın yenilgiye uğratılmasından ve ülkede 5 milyondan fazla vatandaşın yerinden edilmesine yol açan şiddet olaylarının azalmasından yıllar sonra ülke içinde ve dışında yerinden edilmeyi sona erdirme çabaları karşısında ciddi bir sorun teşkil etmeye devam ediyor.

Irak hükümeti, ülke içinde yerinden edilenlerin kaldığı kampların kapatılması için geçtiğimiz haziran ayının sonuna kadar süre tanımıştı, ancak bazı ailelerin ayrılmak istememesi nedeniyle bunu gerçekleştiremedi.

Yaklaşık 26 bin aile, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'ndeki (IKBY) yerinden edilme kamplarında kalıyor.

Ülke içinde yerinden edilmenin yarattığı ve ülke dışında yerinden edilmeye kıyasla daha önemsiz olan sorunların aksine, el-Hol Kampı’ndaki yerinden edilmiş kişiler meselesi yerel makamlar için önemli zorluklar teşkil ediyor. Bunlardan en önemlisi, bu ailelerin çoğunun DEAŞ üyeleriyle bağlantıları olması nedeniyle geniş çaplı güvenlik soruşturmalarıdır. Bu bağlantı eş, çocuk ya da ebeveyn yoluyla olabileceği gibi, Iraklı annelerden doğan ancak öldürülmeden ya da Irak veya Suriye'den kaçmadan önce terör örgütüyle bağlantılı olan ve çalışan yabancıların çocuklarıyla ilgili karmaşık meseleler de olabilir.

El-Hol Kampı’nda aralarında çocukların da bulunduğu aileler, Irak'a nakledilmeyi bekliyor. (Kamp yönetimi)El-Hol Kampı’nda aralarında çocukların da bulunduğu aileler, Irak'a nakledilmeyi bekliyor. (Kamp yönetimi)

Bir diğer zorluk ise sığınma kamplarının mülteci sayısını karşılama kapasitesi ve mültecilerin hem Irak hem de Suriye'de bulunmalarından kaynaklanan güvenlik riskleri ile ilgili sorunlar. Tehlikeli olanların kaçmasından ve terörist grupların geri dönme tehdidinde bulunmasından korkuluyor.

El-Hol Kampı’ndaki Iraklı ailelerin varlığı sadece Irak makamları için değil aynı zamanda başta Birleşmiş Milletler (BM) olmak üzere uluslararası örgütler için de bir sorun teşkil ediyor. Resmi bir açıklamaya göre Irak Yüksek Yargı Konseyi Başkanı Faik Zeydan, geçtiğimiz hafta BM Genel Sekreteri’nin Irak Özel Temsilci Yardımcısı Gulam Muhammed İshak ile bir araya gelerek, ‘el-Hol Kampı’ndan geri dönenlerin bölgelerine geri dönüş sürecini hızlandırma çabalarının bir parçası olarak sivil belgelerin düzenlenmesi mekanizmasını’ görüştü.

Kampın çıkış ofisi yetkilisi Şukri el-Hacci'ye göre geçtiğimiz cumartesi günü 186 Iraklı aile Ninova eyaletindeki el-Ceda Kampı’na gitmek üzere el-Hol Kampı’ndan ayrıldı.

El-Hacci yerel basına yaptığı açıklamada, “Bu, 2025 yılının başından bu yana Iraklıları ülkelerine geri döndürmek için yapılan yedinci, toplamda ise 24. tur. Bu turda beklenen sayı 186 aile ve 681 birey” ifadelerini kullandı.

El-Hacci, ‘bu yılki çalışmaların Suriye Özerk Yönetimi ve Irak hükümeti arasındaki koordinasyonla ülkelerine dönmek isteyen tüm Iraklı aileleri ülkelerine götürmeyi hedeflediğini’ bildirdi.

Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Kasım el-Araci, şubat ayı ortasında, ‘Suriye'nin kuzeyindeki cezaevlerinden yaklaşık 3 bin Iraklı teröristin teslim alındığını ve soruşturmaların tamamlanması ve adil bir yargılamanın sağlanması için İçişleri Bakanlığı'na teslim edildiğini’ duyurdu.

Iraklı yetkililer, el-Hol Kampı’nın nihai olarak kapatılmasının bir başlangıcı olarak, kampın tüm Suriyelilerden ve 60 ülkeden gelen yabancılardan boşaltılması için sık sık çağrıda bulunuyor.

El-Hol Kampı’nda bir iç güvenlik kuvvetleri aracı. (Şarku’l Avsat)El-Hol Kampı’nda bir iç güvenlik kuvvetleri aracı. (Şarku’l Avsat)

Irak'ın uluslararası topluma kampın boşaltılması yönünde defalarca yaptığı çağrılar, ‘terör merkezlerinin yeniden canlanmasından duyulan korkuyla’ ilişkilendiriliyor.

Son turda geri dönenler 20 otobüsle Haseke'nin doğusundaki el-Yarubiye Sınır Kapısı’ndan geçirilirken, otobüslerin Irak topraklarına güvenli bir şekilde ulaşmasını sağlamak üzere alınan sıkı güvenlik önlemleri çerçevesinde Uluslararası Koalisyon’a ait helikopter ve savaş uçakları havadan uçuş yaptı.

Daha önce Ulusal Güvenlik Danışmanlığı’na bağlı Şiddete Varan Aşırıcılıkla Mücadele Stratejisinin Uygulanması Ulusal Komitesi Başkanı Ali Abdullah şunları söyledi: “El-Hol Kampı birçok ulustan insanı barındırıyor. Ancak 16 bin Iraklı halen kampta olduğu için odak noktası Iraklılar.”

Mart ayı ortasında 607 kişiden oluşan 161 Iraklı aile, 2025 yılı başından bu yana altıncı, kamptaki Irak vatandaşlarının ülkelerine dönmesi için Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Irak hükümeti arasındaki koordinasyonun başlamasından bu yana ise 23'üncü kez el-Hol Kampı’ndan Irak topraklarına doğru yola çıktı.

Irak Göç ve Yerinden Edilmişler Bakanlığı tarafından geçtiğimiz hafta yapılan açıklamaya göre, Göç İşleri Dairesi Genel Müdürü Safa Hüseyin Ahmed başkanlığında, İçişleri Bakanlığı temsilcileri, Mülteci İşleri Daimî Komitesi ve Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) yetkililerinin katılımıyla Göç ve Yerinden Edilmişler Bakanlığı merkezinde ‘Irak'taki mültecilerle ilgili mekanizmaları iyileştirme yollarını görüşmek üzere’ ortak bir toplantı düzenlendi.

Toplantıda ‘mültecilerin yasal ve güvenli bir şekilde hareket etmelerini sağlamak amacıyla ülke içindeki hareketlerini düzenleyecek bir kılavuzun geliştirilmesinin yanı sıra mültecilere temel hizmetleri sağlayacak entegre bir kabul merkezinin kurulması olasılığının araştırılması’ ele alındı.

Açıklamada, BM temsilcilerinin Irak'ın çabalarını övdükleri ve ‘teknik ve lojistik destek sağlamaya’ hazır olduklarını ifade ettikleri aktarıldı. Tavsiyelerin uygulanmasını takip etmek ve sonraki adımları belirlemek üzere ortak görev güçleri oluşturulması kararlaştırıldı.