Birçok üst düzey lideri suikasta kurbana giden Hamas politbürosunun kalan üyeleri kimlerdir?

Hamas'ın üst düzey yöneticileri bir hafta içinde beş suikasta kurban gitti.

Ravhi Müştaha, Salih el-Aruri, İsmail Haniye, Halid Meşal ve Halil el-Haya (Hamas medyası)
Ravhi Müştaha, Salih el-Aruri, İsmail Haniye, Halid Meşal ve Halil el-Haya (Hamas medyası)
TT

Birçok üst düzey lideri suikasta kurbana giden Hamas politbürosunun kalan üyeleri kimlerdir?

Ravhi Müştaha, Salih el-Aruri, İsmail Haniye, Halid Meşal ve Halil el-Haya (Hamas medyası)
Ravhi Müştaha, Salih el-Aruri, İsmail Haniye, Halid Meşal ve Halil el-Haya (Hamas medyası)

İsrail son günlerde Gazze Şeridi'ndeki Hamas politbüro liderlerine yönelik suikastlarını yoğunlaştırarak, hareketin karmaşık güvenlik koşulları ve sürekli İsrail takibi altında örgütsel boşluğu doldurmasını daha da zorlaştırdı.

İsrail bu hafta Hamas'ın Gazze'deki siyasi bürosunun önde gelen iki üyesi Salah el Berdevil ve İsmail Berhum'a suikast düzenleyerek İsrail ordusunun Salı günü Gazze Şeridi'ne yönelik bombardımanını yeniden başlatmasından bu yana öldürülen büro üyesi sayısını beşe çıkardı.

Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'a düzenlenen saldırıda 24 saat arayla öldürülen Berdevil ve Berhum'dan önce, Büro üyeleri Muhammed el Cemasi, İssam el Delis ve Yaser Harb, İsrail'in 18 Mart'ta şafak vakti savaşı yeniden başlatmasıyla aynı anda üç ayrı olayda öldürüldü.

xcsdvfg
Filistinliler Hamas'ın siyasi büro üyesi İsmail Berhum'un tabutunu 24 Mart 2025 tarihinde Gazze Şeridi'nde taşırken (AP)

Berdevil Ulusal İlişkiler Ofisinde, Berhum mali işlerden sorumlu, el-Cemasi Hukuk Departmanında ve genel üye, el-Delis Ekonomi Departmanından sorumlu Gazzeli üye ve daha sonra hükümet işlerinin yönetiminden sorumlu olurken, Harb Gazze Ofisinde ve kuzey Gazze Şeridinin örgütsel yönetiminden sorumluydu.

En önemli suikastlar

İsrail'in 7 Ekim 2023 saldırısının ardından başlattığı savaşın başında Hamas liderlerine ulaşmakta zorlanan İsrail, birkaç ay sonra bazıları yakın zamanlarda olmak üzere bir dizi suikast düzenledi.

En önde gelen isimlerden Hamas'ın siyasi büro başkanı İsmail Haniye Temmuz 2024 sonunda İran'ın başkenti Tahran'da suikasta uğradı; Haniye'den önce aynı yılın Ocak ayında Beyrut'ta suikasta uğrayan yardımcısı Salih el-Aruri geldi.

Onları, Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başkanı olan ve 16 Ekim 2024'te Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah'ın Tel el-Sultan mahallesinde ölümünden sonrasına kadar kimliği tespit edilemeyen bir İsrail gücüyle girdiği çatışmalar sırasında öldürülen Haniye'nin ardından hareketin genel başkanı olan Yahya Sinvar izledi.

sax
İsmail Haniye ve Yahya el-Sinvar (Kassam Tugayları videosundan bir kare)

Zekeriya Ebu Muammer ve Cevad Ebu Şamale 10 Ekim 2023'te, Hamas'ın Gazze'deki İsrail kasabalarına düzenlediği saldırıdan sadece üç gün sonra, Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus'ta bir binayı hedef alan bombardımanda öldürüldü.

Ebu Muammer Hamas'ın Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunda ulusal ilişkiler dosyasından sorumluydu ve genel büronun bir üyesiydi; Cevad Ebu Şamala ise sadece Gazze'deki siyasi büronun bir üyesiydi ve güvenlik dosyalarını yönetiyordu.

Aynı ayın 19'unda İsrail, Gazze'deki Siyasi Büro'nun yanı sıra Genel Büro'nun da üyesi olan Cemile el Şanti'yi Gazze Şehri'nin kuzeyindeki bir bombardımanda öldürdü. Aynı gün, Gazze Şeridi'nden Siyasi Büro üyesi ve Gazze Şeridi'ndeki Genel Şura Konseyi Başkanı Usame el-Müzeyni, Tel el-Hava mahallesinde içinde bulunduğu bir apartman dairesine düzenlenen bombalı saldırıda öldürüldü.

Mart 2024'te İsrail, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat kampındaki bir tünelde kendisini hedef alan bir saldırının ardından generalin yanı sıra Gazze siyasi bürosunun bir üyesi olan Mervan İsa'ya suikast düzenledi. Kanser hastası olan İsa, Hamas'ın askeri kanadı Kassam Tugayları'nın komutan yardımcısı olarak siyasi ve askeri kademeler arasındaki bağlantıyı sağlıyordu.

Ağustos 2024'te, Gazze'den siyasi büro üyeleri Ruhi Müştaha (Ebu Cemal) ve Samih es-Serrac, Gazze Şehri'nin güneyindeki el-Sina'a bölgesinde içinde bulundukları bir tünelin bombalanmasının ardından suikasta uğradı.

xcdfvg
Ruhi Müştaha (Filistin medyası)

Müştaha, el- Sinvar'a çok yakındı ve hareket içinde siyasi ve idari görevleri vardı; Serrac ise güvenlik dosyalarından sorumluydu.

Politbüro'nun Oluşumu

Gazze Şeridi, Batı Şeria ve yurtdışı olmak üzere tanınan üç bölgede Hamas genellikle bir genel siyasi büro ve her bölge için büro üyeleri seçer; bunlardan bazıları aldıkları oylara göre genel büro üyesi olurlar.

Dönem dönem Genel Siyasi Büro'nun üye sayısı sadece 17 iken, son iki seçim döneminde bu sayı 24'e çıkarıldı ve her bölge, Batı Şeria bölgesi gibi saha durumuna göre belirlenen ve 10'dan az olmayan belirli sayıda Büro üyesini muhafaza etti.

Bu suikastların ardından Halil el Haya, Nizar Awadallah, Mahmud el Zahar, Gazi Hamad, Fethi Hammad ve Suhail el Hindi Gazze Şeridi'nden, İbrahim Sabra ve Kemal Ebu Avn ise Gazze'den Politbüro'nun tek üyeleri oldu.

rfge
Yahya Sinvar Halil el Haya ile birlikte 2017 yılında çekilmiş bir fotoğrafta (AFP)

Bunlardan el-Haya, Awadallah, Hamad ve el-Hindi İsrail savaşı öncesinden beri Gazze Şeridi dışında yaşamaktadır.

Diğer Politbüro üyeleri arasında Halid Meşal, Musa Ebu Marzuk, Muhammed Nazzal, İzzet el-Rişk, Zaher Cebarin, Mahmud Merdavi ve Hamas'ın güvenlik gerekçesiyle ismini açıklamadığı diğer isimler yer alıyor.

Politbüro Hamas'ın en yüksek yürütme organıdır ve hareket içinde nihai kararları alır, kader kararları ise Politbüro ile 50 üyeli Şura Konseyi arasında oybirliğiyle alınır.



İsrail Dışişleri Bakanı: Ankara Suriye'yi Türk himayesi altına almak istiyor

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar (AP)
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar (AP)
TT

İsrail Dışişleri Bakanı: Ankara Suriye'yi Türk himayesi altına almak istiyor

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar (AP)
İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar (AP)

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Saar bugün yaptığı açıklamada, İsrail'in Türkiye'nin Suriye, Lübnan ve başka yerlerde oynadığı ‘olumsuz rolden’ endişe duyduğunu söyledi. Paris'te düzenlediği basın toplantısında konuşan Saar, “Suriye'yi Türk himayesi altına almak için ellerinden geleni yapıyorlar. Niyetlerinin bu olduğu açık” dedi.

Saar, Tel Aviv ve Paris'in ortak hedefinin ‘İran'ın nükleer silah edinmesini engellemek’ olduğunu bildirdi. “İran'ın nükleer silah üretmesini engelleme hedefi Fransa ve İsrail için ortak bir hedeftir” diyen Saar, görüştüğü Fransız mevkidaşı Jean-Noel Barrot'u Fransız tarafıyla ‘diyaloğu’ sürdürmek üzere İsrail’e davet ettiğini kaydetti.

Saar, İsrail'in İran'ın nükleer silah edinmesini engellemek için diplomatik yolları dışlamadığını belirterek, Tahran ile ABD arasında dolaylı görüşmelerin yapılabileceğine dair işaretler olduğunu söyledi.

Saar, “Bildiğiniz gibi İranlılarla görüşmeler yapmıyoruz, ancak onlar ABD ile dolaylı görüşmeler yapma isteklerini açıkça belirttiler... Bu müzakereler başlarsa hiç şaşırmam” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz bugün yaptığı açıklamada, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'yı İsrail'in güvenliğinin tehdit edilmesi halinde korkunç sonuçlarla karşılaşacağı konusunda uyardı.

Dönemin İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz (şimdiki Savunma Bakanı) Kudüs'teki haftalık kabine toplantısında, 24 Şubat 2019. (Reuters)Dönemin İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz (şimdiki Savunma Bakanı) Kudüs'teki haftalık kabine toplantısında, 24 Şubat 2019. (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Katz yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Suriye lideri Culani'yi (Ahmed eş-Şera) uyarıyorum. İsrail'e düşman güçlerin Suriye'ye girmesine ve ülkemizin güvenlik çıkarlarını tehlikeye atmasına izin verirseniz çok ağır bir bedel ödersiniz.”

Katz'ın uyarısı, Suriye'nin, dün gece ve bugün Şam'daki ve ülkenin merkezindeki askeri tesisleri hedef alan düzenlediği bir dizi hava saldırısı ve güçlerinin güneyde gerçekleştirdiği ve Suriye İnsan Hakları Gözlemevi'nin (SOHR) verilerine göre en az 13 Suriyelinin ölümüne yol açan saldırının ardından İbrani devletini “kasıtlı olarak istikrarı bozmakla” suçlamasının ardından geldi. 

İsrail, Şam ve Suriye'nin merkezindeki ‘askeri kabiliyetleri ve altyapıyı’ hedef alan saldırılar düzenlediğini ve güneydeki Dera vilayetinde kendi güçlerini hedef alan silah ateşine karşılık vermeyi de içeren bir kara operasyonu gerçekleştirdiğini kabul etti.