Ben-Gvir, Şin-Bet Direktörü’nü darbe girişimiyle suçladı

Bar'ın görevden alınması İsrail'deki siyasi bölünmenin derinliğini gözler önüne seriyor

İsrail iç istihbarat servisi Şin-Bet Direktörü Ronen Bar (ortada) (Arşiv - EPA)
İsrail iç istihbarat servisi Şin-Bet Direktörü Ronen Bar (ortada) (Arşiv - EPA)
TT

Ben-Gvir, Şin-Bet Direktörü’nü darbe girişimiyle suçladı

İsrail iç istihbarat servisi Şin-Bet Direktörü Ronen Bar (ortada) (Arşiv - EPA)
İsrail iç istihbarat servisi Şin-Bet Direktörü Ronen Bar (ortada) (Arşiv - EPA)

İsrail Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, iç istihbarat servisi Şin-Bet Direktörü Ronen Bar'a saldırarak onu hükümete karşı bir darbe gerçekleştirmeye çalışmakla suçladı.

Ben-Gvir i24NEWS'e verdiği demeçte, Bar'ın ‘darbe yaptığını’ söyledi. Ben-Gvir, Şin-Bet yetkilisinin Başbakan Binyamin Netanyahu'nun ofisindeki çalışanlarla yürüttüğü soruşturmalara atıfta bulunarak “Seçilmiş bir yetkiliye karşı kanıt topluyor” dedi.

Ben-Gvir'in kamuoyuna yaptığı açıklamalar, geçtiğimiz perşembe günü Yüksek Mahkeme tarafından dondurulan ve İsrail'deki iç siyasi anlaşmazlıkları körükleyen bir hamleyle Netanyahu tarafından görevden alınan Şin-Bet direktörü ile İsrail hükümeti arasındaki çatışmanın ne kadar ileri gittiğini gösteriyor.

Netanyahu başlangıçta Bar'dan istifa etmesini istemiş, ancak Bar bunu reddetmişti. Netanyahu daha sonra Bar'ı görevden alma niyetini kamuoyuna açıklamış, ancak Bar istifa etmeyi reddederek Netanyahu'ya bir kez daha meydan okumuştu. Hükümetin yargı danışmanı Gali Baharav-Miara araya girerek Netanyahu'yu Bar'ı görevden alamayacağı konusunda uyardı. Ancak başbakanın önceki perşembe günü gerçekleştirdiği hükümet toplantısında Şin-Bet direktörünün görevden alınması yönünde oylama yapılması siyasi ve hukuki bir depreme yol açtı, muhalefeti Netanyahu ve hükümetine karşı birleştirdi ve İsrail'i 7 Ekim 2023'teki Hamas saldırısı öncesindeki bölünmüşlüğe geri döndüren bir dizi protesto başlattı.

Şin-Bet direktörünün görevden alınması, teşkilatın Netanyahu'nun ofisindeki çalışanları soruşturduğu bir döneme denk geldi ki hükümetin yargı danışmanı Baharav-Miara bu durumu çıkar çatışması olarak nitelendirerek Bar'ın görevden alınmasını engelledi.

dfgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir ile birlikte 19 Mart'ta Kudüs'teki Knesset'te. (Reuters)

Netanyahu bunu görmezden geldi ve İsrail Yüksek Mahkemesi krizi derinleştiren bir kararla söz konusu kararı dondurana kadar kararı uygulamaya devam etti. Baharav-Miara görevden almanın yasal zorluklarla karşı karşıya olduğu uyarısında bulundu ve Yüksek Mahkeme, Bar'ın görevden alınmasını askıya alan bir ihtiyati tedbir kararı aldı. Tedbir kararının ardından Baharav-Miara, Netanyahu'ya yeni bir Şin-Bet direktörü atamasının, hatta geçici bir başkan atamak da dahil olmak üzere bu pozisyon için mülakat yapmasının yasal olarak yasak olduğunu bildirdi.

Tedbir kararına cevaben hükümet, güvenmediği bir Şin-Bet direktörüyle çalışmaya zorlanamayacağını söyledi. Hükümet ayrıca, Baharav-Miara'nın çıkar çatışması olduğu iddiasını da reddetti. Salı günü mahkemeye sunulan bir memorandumda, Bar'ın halefini aramaya başlamanın ulusal güvenlik açısından kritik önem taşıdığı belirtildi. Aramanın yaklaşık iki hafta süreceği belirtildi. Mahkeme mülakatların yapılmasına, ancak Bar'ın şu anda görevden alınmamasına karar verdi.

Yüksek Mahkeme, Bar'ın çıkar çatışması nedeniyle görevden alınmasına karşı çeşitli muhalefet partileri ve sivil toplum örgütleri tarafından verilen dilekçeleri görüşüyor.

İsrail'deki muhalefet liderleri, yazarlar, analistler, eski güvenlik yetkilileri ve Bar'ın Şin-Bet'in başındaki selefleri, Netanyahu'nun güvenlik teşkilatının başına kendisine sadık kişileri atayarak devleti parçaladığı ve İsrail demokrasisini tehlikeye attığı konusunda uyarıda bulunmuşlardı.

İsrail tarihinde daha önce hiçbir başbakan Şin-Bet direktörünü görevden almamıştı. Dönemi bitmeden önce istifa eden iki kişi dışında, teşkilatın liderliğini üstlenenlerin tamamı görev sürelerini tamamladı.

Bar, Netanyahu'ya meydan okuyarak tüm esirler Gazze Şeridi'nden dönene ve Hamas saldırısıyla ilgili olarak hükümetin karşı çıktığı bir soruşturma komisyonu kurulana kadar görevde kalmaya söz verdi.

Bar'ın Netanyahu ile ilişkisi Hamas saldırısından sonra ve saldırının sorumluluğu ve başarısızlığı konusunda karşılıklı suçlamaların ortasında önemli ölçüde kötüleşti.



İsrail, Hizbullah'ın teknik yetkililerinin peşine düştü

 Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)
Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)
TT

İsrail, Hizbullah'ın teknik yetkililerinin peşine düştü

 Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)
Güney Lübnan'daki el-Gaziye'de İsrail saldırısında hedef alınan araç (NNA)

İsrail daha önce güvenlik yetkililerini hedef aldıktan sonra şimdi de Hizbullah'ın teknik yetkililerinin peşine düştü. Son olarak ‘Lübnan’da ve özellikle Güney Litani bölgesinde Hizbullah iletişim ekipmanlarının konuşlandırılmasından sorumlu’ olduğunu söylediği bir kişiyi Sayda yakınlarındaki el-Gaziye bölgesinde aracını hedef alarak öldürdü. İsrail saldırısı sonucu araç tamamen yandı.

Lübnan-İsrail sınırına yaklaşık 50 kilometre mesafede bulunan el-Gaziye'nin hedef alınması, yolun kapanması nedeniyle güneyi kısa süreliğine izole etti. Bölge son savaş sırasında da birkaç kez vurulmuştu.

Lübnan Sağlık Bakanlığı, ‘İsrail ordusunun Sayda-el-Gaziye yolunda bir araca düzenlediği saldırıda bir kişinin şehit olduğunu’ ve İsrail saldırılarında ölenlerin sayısının son bir hafta içinde altıya yükseldiğini bildirdi.

Öte yandan İsrail ordusu, ‘hava kuvvetlerine ait bir uçağın Sayda bölgesinde bir araca hassas mühimmatla saldırdığını ve Hizbullah mensubu Muhammed Cafer Menah Esad Abdullah’ın öldürüldüğünü’ açıkladı. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee X platformundaki hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Öldürülen Hizbullah mensubu, İsrail devletine karşı terörist faaliyetlerde bulunuyordu ve Lübnan bölgesinde, özellikle de Güney Litani bölgesinde Hizbullah iletişim cihazlarının konuşlandırılmasından sorumluydu” ifadesini kullandı. Adraee, Hizbullah mensubunun son dönemdeki faaliyetlerini ‘İsrail ile Lübnan arasındaki anlaşmaların ihlali ve İsrail devleti ile vatandaşlarına yönelik bir tehdit’ olarak değerlendirdi.

İsrail ordusu üç gün önce ‘Hizbullah'ın özel operasyonlar sistemindeki bir hücrenin’ komutanını ortadan kaldırdığını açıkladı.

Bu olay, İsrail bombardımanının güneydeki prefabrik evleri hedef almaya devam ettiği bir döneme denk geldi. Şarku’l Avsat’ın Lübnan Ulusal Haber Ajansı'ndan (NNA) aktardığına göre, bir insansız hava aracı (İHA) perşembe gecesi hedef aldığı Lübnan'ın güneyindeki Muhaybib'deki prefabrik odaları tekrar hedef aldı. Genel olarak güney hava sahası İsrail savaş uçaklarının yoğun alçak irtifa uçuşlarına tanık oluyor.

İsrail ordusu Hizbullah'ı bölgedeki altyapısını rehabilite etmek için sivil tesisleri kullanmaya çalışmakla suçluyor. İsrail Ordu Sözcüsü geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklamada, Hizbullah'ın sivil altyapıyı istismar ettiğini ve Lübnanlıları canlı kalkan olarak kullandığını belirterek, İsrail ordusunun Hizbullah'ın yeteneklerini yeniden inşa etme ya da sivil örtü altında askeri olarak konumlanma girişimlerine karşı harekete geçeceğini vurguladı.

İsrail, Lübnan'ın güneyindeki sınır bölgesinde prefabrik evleri, sağlık merkezlerini, kasabalarına yerleşmeye çalışan bölge sakinlerini ve İsrail'in topçu ateşi ve bombardıman operasyonları sonucu bölgede oluşan enkazı kaldırmak için çalışan sivil araçları ve buldozerleri hedef almak da dâhil olmak üzere dört kısıtlama getirdi.

Hizbullah ile İsrail arasında geçtiğimiz kasım ayında ateşkes sağlanmasıyla sonuçlanan anlaşma, ordu ve Birleşmiş Milletler Lübnan Geçici Görev Gücü’nün (UNIFIL) İsrail sınırı yakınlarındaki konuşlanmalarını güçlendirmesi karşılığında Hizbullah savaşçılarının Güney Lübnan'daki Litani Nehri'nin güneyindeki bölgeden çekilmesini ve buradaki askeri yapılarının dağıtılmasını öngörüyordu. Lübnan, uluslararası toplumu, İsrail'e saldırılarını durdurması ve anlaşma uyarınca 18 Şubat'ta sona eren sürenin ardından kuvvetlerini bulundurduğu beş ‘stratejik’ tepeden çekmesi için baskı yapmaya çağırıyor.