Hamas'ın yeniden İsrail'e roket fırlatmaya başlaması hangi mesajları veriyor?

Şarku’l Avsat’a konuşan Hamaslı kaynaklar: Roketli saldırıların yeniden başlamasının Gazze'de Hamas’a karşı düzenlenen protesto gösterileriyle bir bağlantısı yok

Pazar günü Gazze'den Aşkelon şehrine atılan bir roketin düştüğü noktaya müdahale eden İsrailli acil durum personeli (Reuters)
Pazar günü Gazze'den Aşkelon şehrine atılan bir roketin düştüğü noktaya müdahale eden İsrailli acil durum personeli (Reuters)
TT

Hamas'ın yeniden İsrail'e roket fırlatmaya başlaması hangi mesajları veriyor?

Pazar günü Gazze'den Aşkelon şehrine atılan bir roketin düştüğü noktaya müdahale eden İsrailli acil durum personeli (Reuters)
Pazar günü Gazze'den Aşkelon şehrine atılan bir roketin düştüğü noktaya müdahale eden İsrailli acil durum personeli (Reuters)

Hamas'ın askeri kanadı İzzettin el-Kassam Tugayları'nın İsrail'e 10 roket fırlatması birçokları için sürpriz oldu. Bu gelişme, Tel Aviv'in 18 Mart'ta ateşkesi ihlal etmesinden bu yana bir ya da iki roketi geçmeyen ve çoğu İslami Cihad Hareketi tarafından düzenlenen roketli saldırılarda bir tırmanışa işaret etti.

İsrail'in iddiasına göre roketler Gazze Şeridi’nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah şehrinin kuzeyindeki Züveyda bölgesinden ateşlendi. Ancak Şarku’l Avsat’a konuşan sahadaki kaynaklar, roketlerin genellikle roket fırlatma alanı olarak kullanılmayan bir bölgeden (kaynaklar tarafından adı açıklanan, ancak Şarku’l Avsat’ın yayınlamama hakkını saklı tuttuğu) ateşlendiğini söylediler.

Kaynaklar, roketli saldırıların amaçlarından birinin de Hamas'ın roket sistemine erişim kabiliyeti konusunda İsrailli düşmanları arasında soru işaretleri yaratmak ya da yeniden roket üretme kabiliyeti kazanma tehdidinde bulunmak olduğunu belirttiler.

Hamas’ın mesajları

Hamaslı kaynaklar, son saldırıda kullanılan roketlerin ne kadar süredir üretildiğini belirtmekten kaçınırken, saldırı kararının ‘temelde sahadaki koşullara’ ve savaşçılar ile komutanlarının değerlendirmelerine dayandığını ifade ettiler.

Kaynaklar, şunları söyledi:

Bazen İsrail’in Hamas’ın liderlerine ve saha komutanlarına yönelik tüm suikastlarına rağmen Hamas’ı ve askeri kanadı Kassam Tugaylarını yenemediğini vurgulamak gibi belirli siyasi mesajlar vermek istiyoruz. 

rfgthyjuı
Hamas tarafından İsrail'e atılan roketler (Arşiv - DPA)

Hamas’ın İsrail’e yönelik roketli saldırısının, kendi saflarındaki üst düzey isimlere yönelik suikastlara verilen bir yanıtla olduğu görüşünü reddeden kaynaklar, “Bunlar İsrail'in tüm Filistinlilere yönelik devam eden katliamlarına karşılık olarak gerçekleştirilen doğal eylemlerdir” ifadelerini kullandı.

“Gazze’deki protesto gösterileri”

Hamas'ın İsrail'e yönelik roketli saldırının, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye Mülteci Kampı’nda Hamas'a yönelik bir protesto yürüyüşünden birkaç saat sonra gerçekleşmesi dikkati çekti. Roketlerin fırlatılmasını kınayan sloganlar atan protestocular, savaşın sona ermesini ve Hamas'ın Gazze Şeridi'ni yönetmeyi ya da Gazzeliler adına konuşmayı bırakmasını istediler.

Hamaslı kaynaklar, Hamas’ın roketli saldırıları yeniden yoğunlaştırarak Gazze Şeridi'ne bir mesaj vermek isteyip istemediği sorusuna roketli saldırıların Cibaliye Mülteci Kampı’ndaki protesto gösterileriyle hiçbir ilgisi olmadığını söylediler. Protesto yürüyüşlerinin son zamanlarda tekrarlandığına dikkati çeken Hamaslı kaynaklar, o sırada Gazze Şeridi’nden İsrail’e roket fırlatılmadığını vurguladılar.

Kaynaklar, Şarku’l Avsat’ın, protesto gösterilerinin Hamas’ın ve Gazze Şeridi'nin geleceği üzerindeki etkilerine ilişkin sorusuna şu yanıtı verdiler:

Hamas içinde direnişten taviz verilmeden ya da saldırıya uğramasına müsaade edilmeden savaşın durması gerektiğini vurgulayan net ulusal çerçeveler içerisinde protesto yürüyüşleri ve insanların kendilerini ifade etme haklarının vurgulanması gerektiği konusunda tartışmalar yaşandı.

“Gazze Şeridi’nin yönetilmesi”

Gazze Şeridi'nin yönetimi konusundaki karmaşıklıktan Fetih Hareketi (El Fetih) ve İsrail'i sorumlu tutmaya çalışan kaynaklar, “Hamas'ın Gazze'yi yönetmekten vazgeçmek gibi bir sorunu yok, ancak krizin kaynağı bunun için masaya konan tüm önerileri reddeden diğer taraflar” dediler.

Kaynaklar, Hamas’ın Gazze Şeridi’nin yönetimini bırakmak ve Mısır'la üzerinde anlaşmaya varılan ‘Toplumsal Destek Komitesi’ adlı idari bir komite devretmek için mümkün olan her türlü esnekliği gösterdiğini, ancak ne El Fetih’in ne de İsrail’in bu komiteyi kabul ettiğini vurguladılar.

Kaynaklar, Gazze Şeridi'nin yönetiminden vazgeçme kararının Hamas'ın Gazze'deki geleceğini ne ölçüde etkileyeceği konusunda ise Hamas’ın geleceğinden endişe duymadığını ve yönetimden vazgeçip uzun yıllar sürecek kalıcı bir ateşkese girse bile ayakta kalabileceğinden emin olduğunu belirttiler.

dvfgtrhy
Geçtiğimiz ay Gazze'nin kuzeyindeki Beyt Lahiye'de Hamas'a karşı protesto gösterisi düzenleyen ve savaşın sona ermesini isteyen Filistinliler (AP)

Fetih Hareketi’nden bir heyet iki gün önce Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati ile Filistin iç ilişkilerini ve Hamas'ın Gazze Şeridi'nin işlerini Toplumsal Destek Komitesi'ne devretmeyi kabul etmesi çerçevesinde Gazze'nin geleceğini görüştü.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamaslı kaynaklar, komitenin başına Ramallah'taki Filistin Yönetimi’nde bir bakanın, yardımcılığına da Gazze Şeridi'nden bir ismin getirilmesini istediklerini Mısır'a bildirdiklerini söylediler.

Bu arada Hamas heyetinin önümüzdeki günlerde Gazze Şeridi'nin geleceğine ilişkin gelişmeleri Mısırlı yetkililerle görüşmek üzere Kahire'yi ziyaret etmesi bekleniyor.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.