Hizbullah silah bırakma şartlarını açıkladı

İsrail ordusunun aylarca bombardımana tuttuğu Lübnan'da ateşkes sevinçle karşılanmıştı (Reuters)
İsrail ordusunun aylarca bombardımana tuttuğu Lübnan'da ateşkes sevinçle karşılanmıştı (Reuters)
TT

Hizbullah silah bırakma şartlarını açıkladı

İsrail ordusunun aylarca bombardımana tuttuğu Lübnan'da ateşkes sevinçle karşılanmıştı (Reuters)
İsrail ordusunun aylarca bombardımana tuttuğu Lübnan'da ateşkes sevinçle karşılanmıştı (Reuters)

Hizbullah, İsrail'in Lübnan'dan çekilmesi halinde silah bırakmaya yönelik müzakerelerin başlatılacağını bildirdi.

Adının paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan üst düzey bir Hizbullah yetkilisi, İsrail ordusunun saldırıları durdurup Lübnan’ın güneyinden çekilmesi halinde silah bırakmaya yönelik müzakereleri başlatmak istediklerini söyledi.

İsrail’le Lübnan arasında 27 Kasım 2024'te yapılan ateşkes anlaşmasına rağmen Tel Aviv yönetimi anlaşmayı sıklıkla ihlal ediyor. İsrail ordusu, ülkeden çekileceğini söylemesine rağmen Lübnan’ın güneyindeki 5 bölgede asker konuşlandırmayı sürdürüyor. 

Hizbullah yetkilisi, İsrail’in ateşkesi ihlal ettiğini belirterek saldırıların durdurulmasını ve geri çekilmenin tamamlanmasını istediklerini söylüyor.

Diğer yandan haberde, İran destekli Hizbullah’ın silah bırakmasına yönelik çalışmaların, Beşar Esad rejiminin aralıkta düşmesiyle hız kazandığına dikkat çekiliyor. Tahran’la Hizbullah arasındaki tedarik hattının önemli bir bölümü Suriye’den geçiyordu.

İki yılı aşkın süredir Cumhurbaşkanı'nın belirlenemediği Lübnan'da Joseph Avn, 9 Ocak'ta Lübnan Meclisi'nde düzenlenen oturumun ikinci turunda yeterli oyu alarak ülkenin yeni lideri seçilmişti.

ABD destekli eski Genelkurmay Başkanı Avn, Hizbullah’ın silah bırakması için sık sık diyalog çağrısı yapıyor. ABD’nin arabuluculuğuyla kasımda yapılan ateşkes anlaşması kapsamında, Hizbullah’ın konuşlandığı noktaların kademeli olarak Lübnan ordusu tarafından devralınması ve Şii örgütün silah bırakması isteniyor.

Joseph Avn’in selefi Mişel Avn ise Hizbullah’ın desteklediği adaylardan biriydi. Ekim 2022’de görev süresi dolan Mişel Avn’ın gitmesiyle, İran'ın Lübnan'daki nüfuzunun zayıfladığı değerlendirmeleri de yapılmıştı. 

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla Reuters’a konuşan Lübnanlı yetkililer, Hizbullah’ın elindeki silahların alınmasına yönelik sürecin başlatılması için diyalog kanallarının oluşturulduğunu belirtiyor. 

Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah, İsrail ordusunun 27 Eylül’de Beyrut’ta düzenlediği saldırıda öldürülmüştü. Onun yerine geçen Naim Kasım, 29 Mart’taki açıklamasında ateşkes ve silah bırakmaya ilişkin diplomatik kanalları açık tuttuklarını belirtirken, İsrail’in anlaşmaya bağlı kalmaması halinde “başka seçeneklere” başvurulabileceğini söylemişti. 

Lübnan Sağlık Bakanlığı verilerine göre, 8 Ekim 2023'ten bu yana İsrail saldırıları yüzünden 1106'sı kadın ve çocuk, 222'si sağlık çalışanı 4 binden fazla kişi öldü, neredeyse 17 bin kişi de yaralandı. 

Independent Türkçe, Reuters, Times of Israel



Hamas nakit krizi yaşıyor, savaşçılara ödeme yapılamıyor

İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)
TT

Hamas nakit krizi yaşıyor, savaşçılara ödeme yapılamıyor

İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)
İsrail ordusu, 7 Ekim 2023'ten bu yana 51 binden fazla Filistinliyi öldürdü (Reuters)

Gazze'de nakit sıkıntısı çeken Hamas'ın savaşçılarına ödeme yapamadığı iddia ediliyor.

Wall Street Journal (WSJ), İsrail’in saldırılarını tekrar başlatması ve Gazze’deki bazı bölgelerde işgalini genişletmesi nedeniyle Hamas’ın nakit para sorunu yaşadığını yazıyor.

Kimliklerinin paylaşılmaması şartıyla konuşan Arap istihbarat yetkilileri, Hamas’a bağlı birçok memurun maaşının kesildiğini söylüyor. Ayrıca geçen aydan beri çok sayıda savaşçı ve siyasetçinin normal maaşlarının sadece yarısını alabildiği aktarılıyor.

Gazze ekonomisiyle ilgili araştırmalar yapan Eyal Ofer şu değerlendirmeleri paylaşıyor:

Büyük miktarda nakit paraya sahip olsalar bile bunu dağıtma kabiliyetleri çok sınırlı hale geldi.

Araştırmacı, Hamas’ın nakitleri kuryeler aracılığıyla taşıdığını veya Gazze’de belirli yerlere ödeme noktaları kurduğunu belirtiyor. İsrail askerlerinin yürüttüğü kara operasyonları nedeniyle iki yöntemin de etkili şekilde kullanılamadığı ifade ediliyor.

Haberde, Gazze'deki sivil hükümeti kontrol eden Hamas’ın savaştan önce Katar'dan aylık 15 milyon dolar nakit transferi aldığı bilgisi paylaşılıyor. Batılı ve Arap yetkililer, Hamas’ın Batı Afrika, Güney Asya ve Birleşik Krallık gibi ülkelerden de fon topladığını, çoğu Türkiye’de olmak üzere yaklaşık 500 milyon dolarlık bir nakit stoku oluşturduğunu ileri sürüyor.

Gazze’nin kuzeyindeki Eş-Şati mülteci kampından Filistinli avukat Mumen Natur, Hamas’ın nakit krizi yaşadığını savunarak şu iddiaları paylaşıyor:

Hamas para bulmakla ilgili ciddi bir kriz yaşıyor. Çoğunlukla karaborsada nakit karşılığı satılan insani yardımlara bağımlıydılar.

WSJ, nakit sıkıntısı nedeniyle Hamas’ın yeni savaşçıları safına katmakta güçlük yaşadığını da yazıyor.  

Gazze Şeridi’nde toplamda ne kadar nakit para kaldığı bilinmiyor. Ancak Ofer, toplamda 3 milyar dolarlık nakdin dolaşımda olabileceğini öngördüğünü söylüyor.

WSJ, Hamas’ın yorum taleplerine yanıt vermediğini aktarıyor.

19 Ocak 2024’te yürürlüğe giren ateşkes ve esir takası anlaşmasının 42 günlük birinci aşaması 2 Mart'ta sona ermişti. İsrail, 1700'den fazla Filistinli mahkumu salıvermiş, Hamas da 8’i ölü 33 İsrailli ve 5 Taylandlı rehineyi serbest bırakmıştı.

Taraflar arasında anlaşma sağlanamadığı için ikinci aşamaya geçilememişti. Tel Aviv yönetimi, 2 Mart'ta Gazze Şeridi'ne her türlü insani yardım malzemesinin girişini durdurmuş, 9 Mart'ta da bölgeye elektrik tedarikini kesmişti. Bunların ardından İsrail ordusu, 18 Mart’ta ateşkes sürecini bozarak Gazze’ye saldırıları yeniden başlatmıştı.

Tel Aviv yönetimi, Hamas’ın uluslararası yardımları çalarak karaborsada sattığını ileri sürüyor. Filistinli örgütse iddiaları defalarca yalanlamıştı.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Times of Israel