Sadr, Irak seçimlerinde adının kullanılmasını yasakladı

Seçmen kaydı güncellemesine ilişkin bölgesel tartışmalar sürüyor

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (X)
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (X)
TT

Sadr, Irak seçimlerinde adının kullanılmasını yasakladı

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (X)
Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr (X)

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın yaklaşan seçimlere katılma konusundaki tutumu henüz netlik kazanmamış olsa da kasım ayında yapılacak seçimlerde adayların kampanyalarında kendisinin ve ailesinin adının kullanılmasını yasaklamaya karar verdi.

Dün yaptığı basın açıklamasında Sadr, “Sadr ailesinin adının kullanılması yasaktır. Benim adımın doğrudan ya da dolaylı olarak, ima ve beyan yoluyla ve hangi partiden olursa olsun kullanılması yasaktır” dedi.

Sadr sözlerini şöyle sürdürdü: “Yoksullar ve ihtiyaç sahipleri, kendilerine oy vermemeleri koşuluyla, yolsuzluk yapanlardan bile dağıtılanı alma hakkına sahiptir. Bu sizin paranız, onların değil ve onlardan size bir iyilik yok. Çünkü yolsuzluk yapan bir kişi kendini doğru göstermeye çalışsa bile yine de günahkârdır.”

Sadr'ın en büyük Şii seçmen kitlesini temsil eden tabanına bir diğer talimatı ise şuydu: “Daha önce söyledim ve şimdi tekrar ediyorum; sessizliğimiz bir konuşmadır ve bunun anlamlarından biri de onların yolsuzluklarına sessiz kalmamız onları onayladığımız anlamına gelmez, bu yüzden onlara inanmayın.”

Sadr'ın son tutumuna tepki gösteren gözlemciler, bu söylemlerin hareketin önümüzdeki seçimlere katılma olasılığı açısından belirleyici olmadığını, ancak ‘birçok siyasi partiye yönelik mesaj’ taşıdığını belirttiler.

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Sadr Hareketi’ne yakın bir politikacı şunları söyledi: “Sadr, sembolik olarak Sadr Hareketi adını taşıyan ancak Seçim Komisyonu'nda farklı isimlerle kayıtlı olan, ayrıca aylar önce 'Şii Ulusal Hareketi' olarak adlandırdığı resmi ismin dışında kendi hareketiyle katılacak.”

jukıo
Aralık 2023'te yapılan yerel seçimlerde bir sandık taşıyan Irak Yüksek Seçim Komisyonu çalışanı (AFP)

Şarku’l Avsat’a konuşan politikacı, “Bu ismin kullanılmasının engellenmesi Sadr'ın liderlere ve belki de Sadr'ın şu ya da bu siyasi partiden memnun olduğunu öne süren siyasetçilere yönelik bir mesajıdır ki Sadr şu ya da bu parti hakkındaki sessizliğinin memnun olduğu anlamına gelmediğini belirterek bunu yalanlamıştır” ifadesini kullandı.

Seçmen kaydı tartışması

Güçler ve partiler seçim mücadelesine hazırlanırken, bazı bölge ve illerde seçmen kütüklerinin güncellenmesi ve seçime katılım süreçleri, din adamları da dahil olmak üzere partiler için endişe ve korkuya dönüştü.

Bu bağlamda Necef Cuma İmamı Sadreddin el-Kabanci'nin hutbesi, Şii güçlerin hâkim olduğu iktidar koalisyonunun elinden iktidarı almaya yönelik bir komplo korkusu nedeniyle geniş çaplı tartışmalara yol açtı.

Tartışmalı din adamlarından biri olan el-Kabanci, ülkenin Sünnilerin çoğunlukta olduğu batı bölgelerinde seçmen kütüklerinin yaygın bir şekilde modernize edilmesini hükümeti ele geçirmeye yönelik kasıtlı bir komplo olarak nitelendirdi.

El-Kabanci, “İstatistikler artık seçmen kaydı yenileme için batı valiliklerine gidenlerin sayısının, merkez ve güney bölgelerine göre daha fazla olduğunu gösteriyor. Bu, iktidarı ele geçirmek istediklerini belirttikleri için önceden planlanmış bir komplo olduğu anlamına geliyor” dedi.

El-Kabanci sözlerini şöyle sürdürdü: “Bizim pozisyonumuz anayasanın söylediğidir. Irak anayasasının da dediği gibi mezhep dilinden uzak bir şekilde yönetecek olan siyasi çoğunluktur. Siyasi çoğunluğun yönetme hakkı vardır.”

El-Kabanci Şiilere hitaben şunları söyledi: “Herkes seçmen kaydını güncellemeye gitsin ve seçimlere aktif olarak katılsın ki gerçek olan siyasi çoğunluğu oluşturalım. Önceki seçim hatalarını düzeltmek için hevesli olmalıyız. Çözüm seçim sandığıdır, gösteriler ya da askeri darbeler değil. İktidarın barışçıl yollarla devri denilen şey de budur.”



Kahire, HDK'nin ‘sınır üçgeni’ üzerinde kontrol sağladığını duyurmasına nasıl bakıyor?

Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
TT

Kahire, HDK'nin ‘sınır üçgeni’ üzerinde kontrol sağladığını duyurmasına nasıl bakıyor?

Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)
Hartum'daki Cumhurbaşkanlığı Sarayı’nı geri aldıktan sonra kutlama yapan Sudan ordusu mensupları, 21 Mart (AP)

Hızlı Destek Kuvvetleri'nin (HDK) Mısır, Sudan ve Libya arasındaki ‘sınır üçgeni’ bölgesinin kontrolünü ele geçirdiğini açıklaması, Kahire'nin Sudan savaşında sahadaki gelişmelere ilişkin tutumu konusunda soru işaretleri yarattı.

Mısırlı uzmanlar, ‘Mısır'ın Sudan'daki askeri gelişmeleri yakından takip ettiğini ve ulusal güvenliğinin doğrudan etkilenmesi halinde karşılık verme hakkını saklı tuttuğunu’ belirterek, HDK'nin sınır üçgeni bölgesini kontrol etmesinin ‘başkent Hartum'daki son kayıplarını telafi etmek için manevi bir kazanç’ olduğunu kaydetti.

Kuzey Darfur eyaletinin başkenti el-Faşir kenti yakınlarında bulunan sınır üçgeni bölgesi, Sudan ordusu ile HDK arasında devam eden savaşın ana cephelerinden birini oluşturuyor.

Nisan 2023 ortalarında başlayan Sudan savaşı, Orgeneral Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki Sudan ordusu ile Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK arasında devam eden çatışmalarla üçüncü yılının ikinci ayına girdi. Birleşmiş Milletler (BM) tahminlerine göre savaş, ülke içinde ve dışında yaklaşık 14 milyon insanın yerinden edilmesine neden oldu.

HDK dün yaptığı açıklamada, Sudan, Libya ve Mısır arasındaki sınır üçgeni bölgesini kontrol altına aldığını duyurdu. ‘Sudan, Libya ve Mısır arasında önemli bir buluşma noktası olan stratejik bölgeyi niteliksel bir adımla özgürleştirmeyi başardığını’ belirten HDK tarafından yapılan açıklamada şöyle denildi: “Sudan ordusuna asker ve teçhizat açısından ağır kayıplar verdirdik… Onlarca savaş aracını ele geçirdik.”

Bunun öncesinde Sudan Silahlı Kuvvetleri Genel Komutanlığı, ‘saldırganlığı püskürtmek için savunma düzenlemeleri olarak tanımladığı adımın bir parçası olarak sınır üçgeni bölgesini boşalttığını’ duyurdu. Sudan ordusu tarafından dün yapılan açıklamada, “Bu hareket, sınır bölgesindeki saha gelişmeleri ışığında ulusal egemenliği korumak ve stratejik konumları güvence altına almak için operasyonel planların bir parçası olarak yapıldı” ifadesi yer aldı.

Gelişmeler, Sudan ordusunun salı günü yaptığı açıklamada, HDK ve Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter'e bağlı Libya güçlerini ‘bölgeyi ele geçirmek amacıyla Mısır, Sudan ve Libya arasında bulunan sınır üçgenindeki sınır noktalarına saldırmakla’ suçlayarak, bunu ‘Sudan'a, topraklarına ve halkına karşı bariz bir saldırganlık’ olarak nitelendirmesinin ardından geldi.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi üyesi Tümgeneral Muhammed Salah Ebu Hemile, “Kahire, Mısır'ın ulusal güvenliğiyle doğrudan bağlantılı olduğu için Sudan'daki gelişmeleri yakından takip ediyor” dedi. Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte HDK'nin sınır üçgeni bölgesini kontrol etmesinin güvenlik üzerindeki etkisini küçümseyen Ebu Hemile, bunun ‘özellikle başkent Hartum'daki son saha kayıplarını örtbas etme girişimi’ olduğunu söyledi ve Kahire'nin ‘Sudan'daki ulusal kurumları desteklemeye istekli olduğunu, ancak bir tarafı diğerinin aleyhine desteklemekle meşgul olmadığını’ belirtti.

Mısırlı askeri uzman Tümgeneral Semir Ferec, HDK'nin sınır üçgeninde kontrolü sağladığını duyurmasının ‘savaşın saha gerçekliği üzerinde hiçbir ağırlığı olmayan manevi bir kazanım’ olduğunu ifade etti. Ferec, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, “HDK, başkent Hartum'u kaybettikten sonra herhangi bir saha başarısını duyurmaya çalışıyor… Mısır, güney sınırlarındaki güvenliğiyle doğrudan ilgili olduğu için Sudan savaşındaki gelişmeleri izlemeye devam ediyor. Mısır'ın Sudan'daki savaşa müdahale etmeme konusunda bir isteği var” ifadelerini kullandı.

Hamideti defalarca, ‘Mısır'ın Sudan ordusuna savaş uçakları da dahil olmak üzere askeri destek sağladığını’ iddia etti. Ancak geçen yıl Mısır Dışişleri Bakanlığı bu iddiaları yalanlamış ve o dönemde yaptığı bir açıklamada ‘uluslararası toplumu HDK Komutanı’nın söylediklerinin doğruluğunu kanıtlayan delilleri bulmaya’ çağırmıştı. Söz konusu suçlamalar, Kahire'nin savaşı durdurmak ve sivilleri korumak için yoğun çaba sarf ettiği bir dönemde geldi.

Mısır'ın Sudan'daki meşruiyeti ‘askeri değil siyasi olarak’ desteklediğini belirten Ebu Hemile, “Kahire, Sudan'ın devam eden iç savaş ışığında kurumlarını restore etmesini istiyor ve kısa süre önce sivil bir başbakanın atanmasını memnuniyetle karşıladı” dedi.

Diğer yandan Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli salı günü Sudanlı mevkidaşı Kâmil et-Tayyib İdris'i arayarak, ‘Kahire ile Hartum arasındaki ikili ilişkilerin iki ülke arasında daha fazla koordinasyona katkıda bulunacak şekilde çeşitli düzeylerde güçlendirilmesine yönelik çalışmaların devam ettiğini’ bildirdi.

Mısır'ın eski Dışişleri Bakan Yardımcısı Salah Halime, HDK'nin sınır üçgenini kontrol etmesini Sudan ordusunun LUO’nun bu güçlere askeri destek verdiği yönündeki suçlamalarıyla ilişkilendirerek, “Sınırdaki gelişmeler Sudan'daki savaşın henüz bitmediğini ve sahada niteliksel bir gelişme olduğunu gösteriyor” ifadesini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Halime, ‘Mısır'ın güney sınırlarında herhangi bir doğrudan ihlal olması halinde harekete geçeceğini’ belirterek, “Mısır'ın olup bitenleri yakından takip etmesinin temelinde toprakları üzerindeki tam egemenliğini korumak yatıyor” dedi. Halime ayrıca, askeri gelişmeleri Sudan'daki iç siyasi durumla ilişkilendirerek, “HDK'nin hamleleri, önümüzdeki dönemde kontrolü altındaki bölgelerde paralel bir hükümet kurulacağını duyurma hazırlığından kaynaklanıyor” şeklinde konuştu.

Hamideti, merkezi Port Sudan'da bulunan Sudan hükümetine paralel bir hükümet olarak Barış ve Birlik Hükümeti’nin kurulduğunu duyurmuştu.