عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

İşgal altındaki Batı Şeria'da üç Filistinli ve bir İsrailli öldürüldü

İsrail askerleri Batı Şeria'nın Nablus kentinde bir baskın düzenledi (AP)
İsrail askerleri Batı Şeria'nın Nablus kentinde bir baskın düzenledi (AP)
TT
TT

İşgal altındaki Batı Şeria'da üç Filistinli ve bir İsrailli öldürüldü

İsrail askerleri Batı Şeria'nın Nablus kentinde bir baskın düzenledi (AP)
İsrail askerleri Batı Şeria'nın Nablus kentinde bir baskın düzenledi (AP)

İsrail makamları ve Filistin Sağlık Bakanlığı'na göre, dün işgal altındaki Batı Şeria'da şiddet tırmanırken, El Halil (güney) yakınlarındaki bir yerleşim yerine düzenlenen saldırıda, 2 Filistinli ve bir İsrailli öldürüldü. Cenin (kuzey) yakınlarındaki ayrı bir olayda ise başka bir Filistinli ordu tarafından vurularak öldürüldü.

İsrail ordusu askerlerinin, İsrailli yetkililere göre 22 yaşındaki bir İsraillinin ölümüne neden olan “silahlı ve bıçaklı saldırının” faillerini öldürdüğünü açıkladı.

Ordudan yapılan açıklamada, "Batı Şeria'nın güneyindeki "Gush Etzion" yerleşim biriminin kavşağında meydana gelen saldırının ardından olay yerine giden askerler ve güvenlik personeli iki saldırganı vurarak etkisiz hale getirdi.

İsrail polisi yaptığı ayrı bir açıklamada, saldırganların Batı Şeria'nın güneyindeki El Halil vilayetinin kuzeyinden geldiklerini ve Filistinli olduklarını belirtti.

İsrail askerleri Batı Şeria'daki Nablus'un doğusundaki Balata mülteci kampına baskın düzenledi (AFP)İsrail askerleri Batı Şeria'daki Nablus'un doğusundaki Balata mülteci kampına baskın düzenledi (AFP)

İsrail ordusu daha önce, kuvvetlerinin Halhul kasabasını kordon altına aldığını ve bölgede askeri kontrol noktaları kurduğunu bildirdi.

İsrail ulusal acil yardım servisi sözcüsü “Gush Etzion” kavşağındaki terörist saldırının ardından... "Sağlık görevlileri 22 yaşında bir erkeğin öldüğünü duyurdu.

Filistin Sağlık Bakanlığı dün, işgal altındaki Batı Şeria'nın kuzeyinde bir “faaliyet” sırasında askerlerinden birinin bıçaklanmasının ardından ateş açtığını söyleyen İsrail ordusu tarafından bir kişinin vurularak öldürüldüğünü duyurdu.

Sağlık Bakanlığı yaptığı açıklamada olayı doğruladı: “Ahmed Ali al-Amur (55 yaşında) dün sabah Cenin'in Rummana beldesinde işgalciler tarafından şehit edildi” dedi ve daha fazla ayrıntı vermedi.

İsrail ordusu, Rummana kasabasında konuşlandıkları sırada bir “silahlı kişinin” askerlerinden birini bıçakladığını belirtti ve yaralanmayı “orta”  derece olarak nitelendirdi.

Filistin Sağlık Bakanlığı, çarşamba günü İsrail ordusunun geçen hafta Batı Şeria'nın kuzeyindeki Nablus'ta bulunan Askar el-Cedid mülteci kampına düzenlediği baskın sırasında 12 yaşındaki Iyad Abdil Muti Şalaksi'nin aldığı “kritik yaralar” nedeniyle öldüğünü duyurdu.

İsrail'in 1967'den bu yana işgal altında tuttuğu Batı Şeria'da, Gazze savaşını başlatan Ekim 2023 Hamas saldırısından bu yana geçen iki yıl boyunca çok sayıda ölümcül olayın ardından şiddet olaylarında dramatik bir tırmanış yaşandı.

Şarku'l Avsat'ın AFP'den aktardığına göre Filistinli Mahkumlar Kulübü dün yaptığı açıklamada, İsrail güçlerinin son 48 saat içinde Batı Şeria'da en az 52 Filistinliyi tutukladığını duyurdu.

İşgal ordusundan tutuklamaların koşulları hakkında herhangi bir açıklama gelmedi.

Mahkumlar Kulübü sözcüsü Amani Sarahne'ye göre, tutuklular arasında daha önce Hamas ve İsrail arasındaki altı haftalık ateşkes sırasında yapılan takas anlaşmasında serbest bırakılan Saca Daraghmeh de bulunuyor.

Filistin Yönetimi verilerine göre Gazze'deki savaşın başlamasından bu yana Batı Şeria'da aralarında militanların ve çok sayıda sivilin de bulunduğu en az 953 Filistinli, İsrail askerleri ya da yerleşimciler tarafından öldürüldü.

Aynı dönemde, İsrail'in resmi verilerine göre, aralarında sivil ve askerlerin de bulunduğu en az 36 İsrailli, Filistinlilerin saldırılarında ya da İsrail askeri operasyonları sırasında öldürüldü.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
TT
TT

Libya, siyasi ve askeri bölünmüşlüğü sona erdirmek için ‘barışçıl bir çözümden’ bahseden Trump'ın kronik siyasi krizi çözecek ‘planını’ bekliyor

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)
Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ABD Afrika Komutanlığı'ndan (AFRICOM) bir heyetle yaptığı toplantıda (UBH Başbakanlık Ofisi)

Libya siyaset sahnesine, on yılı aşkın bir süredir kronik siyasi ve askeri bölünmüşlükten mustarip olan ülkede ‘barışçıl çözüme’ yol açacak bir ABD planının yaklaşmakta olduğuna dair bir beklenti atmosferi hâkim.

ABD Başkanı Donald Trump'ın detaylarına değinmeden bu planı açıklaması, özellikle de Afrika işlerinden sorumlu danışmanı Massad Boulos'un kısa süre önce ‘herkes için adil, eşitlikçi, şeffaf ve tatmin edici başkanlık seçimleri yapılması’ gerektiğinden bahsetmesinin ardından, Libyalı siyasetçi ve analistlerin beklentilerine geniş bir kapı açtı.

Radikal değişim

Bazı Libyalı siyasetçilerin gözünde ABD'nin krize çözüm yolu ‘radikal değişim’ seçeneğinden geçebilir. Bu bağlamda Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri, Trump yönetiminin ‘Libya'ya geniş yetkilere sahip özel bir başkanlık temsilcisi atayarak siyasi sahneyi tamamen yeniden şekillendirmek için Birleşmiş Milletler (BM) sürecine paralel çalışacağını’ öne sürdü.

El-Fituri bu senaryoya ilişkin vizyonunu açıklarken ‘çözümün önünde engel teşkil eden mevcut organların feshedilmesi ya da dondurulması ve daha önce herhangi bir yönetim organında yer almayan tüm Libyalı bileşenleri temsil eden bağımsız bir ulusal komite oluşturulması’ temeline dayandığını söyledi.

tyu7ı8
ABD Başkanı Donald Trump’ın Arap dünyası ve Ortadoğu işlerinden sorumlu kıdemli danışmanı Massad Boulos geçtiğimiz nisan ayında Libya Ulusal Petrol Şirketi (NOC) Başkanı ile bir görüşme gerçekleştirdi. (UBH)

Libya’da iktidardaki siyasi organlar, Temsilciler Meclisi (TM), Devlet Yüksek Konseyi (DYK), batı ve doğu Libya hükümetleridir.

Daha önce Libyalı uzmanlar BM gözetiminde bir siyasi çözüm planı ortaya koymuş ve bu plan seçim yasaları, yürütme yetkisi ve kalıcı anayasa konularında çözüme ulaşmak üzere bir siyasi diyalog komitesinin oluşturulmasıyla sonuçlanmıştı.

Libya-ABD Koalisyonu Başkanı Faysal el-Fituri Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ‘Lübnan iç savaşını yatıştıran 1989 tarihli Taif Konferansı benzeri bir uluslararası konferans düzenlenmesi’ olasılığını değerlendirdi.

Ancak istikrarı engelleyenlerin yargılanması için Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM) ve geçtiğimiz ekim ayında ABD Senatosu tarafından kabul edilen İstikrar Yasası'nın harekete geçirilmesini öneren el-Fituri'ye göre bu yol ‘havuç ve sopa’ yaklaşımından bağımsız olmayacaktır. El-Fituri, bunun karşılığında da ‘sıkı uluslararası şeffaflık koşulları altında yeni hükümeti desteklemek üzere dondurulmuş Libya fonlarının kademeli olarak serbest bırakılmasını’ önerdi.

ABD'nin Ortadoğu Özel Temsilcisi Steve Witkoff daha önce Libya'da diplomatik başarı elde edileceğine dair güvenini ve iyimserliğini dile getirmiş, mayıs ayında The Atlantic'e verdiği röportajda Washington'un ‘Libya'da başarı elde edeceğini ve bunun yakında duyulacağını’ söylemişti.

Libyalı siyasi analist Eyyub el-Evceli, Amerikan çözümünün ‘tüm siyasi tarafların diyalog masasına oturması’ yoluyla geleceği ihtimalini zayıf görüyor. Şarku’l Avsat'a konuşan el-Evceli, ‘Trump yönetiminin Libya'daki krizin taraflarından birini ortadan kaldırırken, bir tarafı güçlendireceği ve en fazla bir yıl içinde başkanlık veya parlamento seçimlerine gitmek için çözümün anahtarlarını ona vereceği’ beklentisindeydi.

“Washington, Libya'yı güvenlik ve istikrarı bozacak ya da çatışmanın tarafları arasında bir savaşı ateşleyecek her türlü girişimden uzak tutmak istiyor” diyen el-Evceli, ABD'nin ‘krizin tarafları arasındaki farklılıkların derin olduğuna’ inandığına dikkat çekti.

Mevcut organların devrilmesini dışlamak

Buna karşılık TM Milletvekili Rebia Buras mevcut siyasi organların devrilmesi senaryosuna sıcak bakmıyor. “Trump yönetimi siyasi sürecin ayrıntılarından çok dengeleri yönetmeye ve ABD'nin Libya'daki çıkarlarını sağlamaya büyük önem verecektir” diyen Buras, Beyaz Saray'ın planının ‘pragmatik olacağını, demokrasi ve insan hakları konularından çok ekonomik anlaşmalara odaklanacağını’ düşünüyor.

Şarku’l Avsat'a açıklamalarda bulunan Buras, herhangi bir planın başarısı ve sürdürülebilirliği için temel bir koşula işaret etti: ‘Libya halkının, dışarıdan dayatılan ve Libyalıların hak ve çıkarlarını dikkate almayan her türlü dikte ya da çözümden uzak, birleşik ve egemen bir devlet kurma arzusunu yansıtması.’

Bu arada gözlemciler, Libya'nın uluslararası nüfuz ve çıkar mücadelesinin bir parçası olması nedeniyle ABD'nin olası bir çözümünün Libya dosyasındaki bölgesel ve uluslararası aktörlerden soyutlanamayacağına inanıyor.

rfty6
Libya Temsilciler Meclisi'nin (TM) Bingazi'deki bir oturumundan (TM resmi sayfası)

Trablus Üniversitesi'nde uluslararası ilişkiler profesörü olan Dr. Ahmed el-Atraş, ‘ABD'nin çözüm yolunun başarı şansının, uluslararası ve bölgesel güçlerin Libya'daki çıkarlarını ve nüfuzlarını paylaşmalarına yönelik düzenlemelerle birlikte bölge için yeni bir siyasi haritanın yeniden çizilmesi konusunda uzlaşmaya bağlı olduğuna’ inanıyor.

El-Atraş, ‘uluslararası sistemde aktif olan ve BM Güvenlik Konseyi'nin daimî üyesi olan ülkeler arasında ABD dış politikasına taktiksel olarak karşı çıkan bir akımdan’ söz etti.

El-Atraş, ‘bazı ülkelerin Libya'nın içişlerine müdahalesinin derinliğini, bölgedeki yabancı çıkarlar üzerinde ciddi yansımaları olabilecek güvenlik durumunun kırılganlığını ve fiili otoritelerin yabancı baskılara boyun eğme ve iktidara tutunma tehdidini’ örnek gösterdi.

Libyalıların görüşlerinin aksine, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi eski üyesi Ben Fishman Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ABD'nin Libya politikasında bir değişiklik olduğuna dair hiçbir kanıt görmediğini söyledi.

Washington Yakın Doğu Politikaları Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Fishman, Massad Boulos'un 20 Haziran'da Berlin'de düzenlenen Libya konulu uluslararası toplantıya katılmamasına dayanarak Trump'ın Libya siyasi çözüm planıyla ilgili açıklamasının ‘geçici’ olduğunu düşünüyor.

Geçtiğimiz hafta Trump, Libya'nın da aralarında bulunduğu birçok ülkeye yüzde 30 gümrük vergisi getirmiş ve bunun Libyalılar üzerinde olumsuz yansımaları olmayacağını savunmuştu.

Libyalı ekonomist Ömer Zermuh, “Libya'nın ABD'ye ham petrol ve küçük bir oranda petrol türevleri dışında hiçbir emtia ihracatı yok. Trump'ın açıklamalarına göre petrol bu kapsamda değil” ifadelerini kullandı.

Şarku’l Avsat'a konuşan Zermuh, “Petrole gümrük vergisi getirilse bile Libya'nın yüksek kaliteli ham petrolü için alternatif pazarlar bulması zor değil” dedi.

Öte yandan Fishman'a göre bu karar, Libyalıların ABD'ye giriş vizelerini kısıtlayan önceki karar da göz önünde bulundurulduğunda, Boulos'un Libya'da ekonomik fırsatlar arama çabalarının önüne engeller koyuyor.