Rapor: İsrail, Gazze'de ateşkes için devam eden müzakereler sırasında ordusunun yeniden konuşlandırılmasına ilişkin üçüncü bir harita sundu

 İsrail güçleri Gazze Şeridi sınırına yakın bir bölgede (AFP)
İsrail güçleri Gazze Şeridi sınırına yakın bir bölgede (AFP)
TT

Rapor: İsrail, Gazze'de ateşkes için devam eden müzakereler sırasında ordusunun yeniden konuşlandırılmasına ilişkin üçüncü bir harita sundu

 İsrail güçleri Gazze Şeridi sınırına yakın bir bölgede (AFP)
İsrail güçleri Gazze Şeridi sınırına yakın bir bölgede (AFP)

İsrail gazetesi Jerusalem Post dün, İsrail'in devam eden ateşkes müzakerelerinde Gazze Şeridi'ndeki güçlerinin yeniden konuşlandırılmasına ilişkin üçüncü bir harita sunduğunu bildirdi.

Bu gelişme, ateşkes anlaşması için yapılan görüşmelerin, 60 günlük ateşkes süresi boyunca İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden nihai olarak çekilme kapsamı konusunda anlaşmazlıklar nedeniyle çıkmaza girdiğine dair haberlerin ardından yaşandı.

İsrail medyası geçtiğimiz hafta, Hamas'ın önceki kısmi çekilme planını reddetmesinin ardından İsrail'in Doha'daki arabuluculara, önerilen ateşkes sırasında İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nden kısmi olarak çekilmesine yönelik yeni birkaç harita sunduğunu bildirirken, bu konunun müzakerelerde başlıca anlaşmazlık noktası haline geldiğini belirtti.

İsrail'in Kanal 12 televizyonu pazar günü, Başbakan Binyamin Netanyahu'nun son toplantılarda Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'e, 60 günlük ateşkes anlaşmasının ardından İsrail'in Gazze Şeridi'nde Hamas'a karşı savaşı yeniden başlatacağını vaat ettiğini bildirdi.

 ABD Başkanı Donald Trump (AP)ABD Başkanı Donald Trump (AP)

Şarku’l Avsat’ın Kanal 12’den aktardığına göre Netanyahu, Smotrich'e “Ateşkesin ardından Gazze'deki halkı güneye nakledip Gazze'nin kuzeyini abluka altına alacağız” dedi. Netanyahu, kapalı kapılar ardından gerçekleşen toplantılarda, geçici ateşkesin ardından çatışmaların devam etmesini sağlamak amacıyla, Gazze'deki sivil halkı Hamas'tan ayırarak bölgenin güneyindeki bir bölgede tutmayı insani bir gereklilik olarak öne sürdü.

Öte yandan Mısır'ın Kahire el-İhbariyye kanalı dün sabah, Mısır Genel İstihbarat Servisi Başkanı Tümgeneral Hasan Reşad’ın Katar Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman ve Filistin ve İsrail heyetleriyle görüşmeler yaptığını, Kahire, Doha ve Washington'daki arabulucuların Gazze'de ateşkes sağlanması için tüm taraflarla temaslarını yoğunlaştırdığını aktardı.

ABD Başkanı Donald Trump dün yaptığı açıklamada, Gazze konusunda ‘çok yakında’ bir anlaşmaya varılacağını söyledi.



Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
TT

Azalan iyimserliğe rağmen... Gazze Şeridi'nde ateşkes için ABD destekli öneri tartışılıyor

İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)
İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılarının yol açtığı yıkımdan (AP)

İsrail ve Hamas’tan müzakereciler, 6 Temmuz'dan bu yana Doha'da devam eden ateşkes görüşmelerinin son turunda, esirlerin aşamalı olarak serbest bırakılmasını, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nin bazı bölgelerinden çekilmesini ve çatışmanın sona erdirilmesine ilişkin görüşmeleri içeren 60 günlük ateşkes için ABD destekli bir öneriyi tartışıyorlar.

ABD'li, Katarlı ve Mısırlı arabulucular bir anlaşmaya varmak için çalışıyor, ancak bir anlaşmaya varılabileceğine dair iyimserlik azaldı.

İşte Reuters'a isminin açıklanmaması kaydıyla konuşan bir yetkilinin özetlediği ateşkes önerilerinin ayrıntıları ve ilgili bazı siyasi hesaplara bir bakış:

İsrailli esirler ve Filistinli mahkûmlar

Gazze Şeridi'nde tutulan 10 esir, 18 cesetle birlikte 60 günlük bir süre içinde iade edilecek. Takaslar tören olmadan gerçekleşecek. Buna karşılık İsrail de sayısı henüz belli olmayan Filistinli mahkûmları serbest bırakacak. İsrail, Hamas ve müttefikleri tarafından tutulan 50 esirden yaklaşık 20'sinin hayatta olduğuna inanıldığını söylüyor.

Filistinlilere yardım

19 Ocak'ta varılan bir anlaşmaya göre, Birleşmiş Milletler (BM) ve Uluslararası Kızılhaç Komitesi'nin (ICRC) katılımıyla Gazze Şeridi'ne yeterli miktarda yardım derhal ulaştırılacak.

İsrail’in geri çekilmesi

İlk gün, ilk 8 esirin serbest bırakılmasının ardından İsrail ordusu, üzerinde mutabık kalınacak haritalara göre Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bazı bölgelerden çekilecek. Yedinci gün, 5 ceset alındıktan sonra, İsrail haritalara göre Gazze Şeridi'nin güneyindeki bazı bölgelerinden çekilecek.

ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (AFP)ABD Başkanı Donald Trump, Maryland eyaletindeki Andrews Ortak Üssü'nde gazetecilere el sallarken (Arşiv-AFP)

Teknik bir ekip, teklifin çerçevesi üzerinde mutabakata varıldıktan sonra yapılacak hızlı müzakereler sırasında çekilme kılavuzunun oluşturulması için çalışacak.

Kalıcı ateşkes müzakereleri

Anlaşmanın ilk gününde kalıcı ateşkes müzakereleri başlayacak. Bir anlaşmaya varılması halinde, 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'nde tutulan tüm esirler ve Filistinli mahkûmlar serbest bırakılacak.

Garantiler

Teklif, ABD Başkanı Donald Trump'ın anlaşmaya bağlılığını garanti ediyor. Arabulucular, ara verilen süre boyunca ciddi müzakerelerin yapılmasını sağlayacak ve daha fazla zamana ihtiyaç duyulması halinde bu süreyi uzatabilecekler.

İsrail'de siyasi hesaplar

İsrail hükümetinin iki aşırı sağcı üyesi, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, ateşkes çabalarını eleştirerek bunun yerine Hamas'ın tamamen yok edilmesi çağrısında bulundu.

İki ismin bir anlaşma imzalanması halinde istifa edip etmeyeceği belli değil. Netanyahu onları kendi tarafında tutmak için İsrail ordusunun Gazze Şeridi'nde ocak ayında yürürlüğe giren son ateşkesten çok daha geniş bir alanı kontrol etmesi için bastırıyor ve ordunun güneyde Han Yunus ile Refah arasındaki bölgeyi kontrol etmesine izin veriyor. Hükümet bu bölgede yaklaşık 600 bin kişi için bir ‘insani yardım şehri’ inşa etmeyi planladığını ve bunun Gazzeliler için güvenli bir alan olacağını belirtti. Muhalifler bu kenti bir toplama kampına benzetti.

Eleştirmenler, Netanyahu'nun müzakereleri Knesset'in yaz tatiline gireceği 27 Temmuz'a kadar uzatmaya çalıştığını söylüyor. Zira Knesset açık değilken bir hükümeti devirmek çok zordur.

Hamas'ın siyasi hesapları

Hamas, bu kadar çok toprağın doğrudan İsrail'in kontrolüne bırakılmasına ya da kıyı şeridi üzerindeki zaten kırılgan olan kontrolünü azaltacak kapalı bir ‘insani yardım şehri’ kurulmasına temelden karşı. Bu nedenle Hamas, İsrail güçlerinin ocak ayındaki ateşkesten önce belirlenen hatlara çekilmesini talep ediyor.

Hamas ayrıca, İsraillilerin ateşkesi uzatma niyetinde olmadıklarından endişe duyduğundan, çatışmaların durdurulmasının savaşın sona ermesine yol açacağına dair daha güçlü garantiler verilmesi için bastırıyor.