Şam, ‘Suriye'nin ulusal dokusunu hedef alan planlar’ konusunda uyarıda bulundu

İçişleri Bakanlığı, güvenlik ve polis teşkilatlarının performansının geliştirilmesini tartışmak üzere geniş kapsamlı bir güvenlik toplantısı düzenledi

Suriye İçişleri Bakanlığı'ndaki toplantıdan, 26 Temmuz
Suriye İçişleri Bakanlığı'ndaki toplantıdan, 26 Temmuz
TT

Şam, ‘Suriye'nin ulusal dokusunu hedef alan planlar’ konusunda uyarıda bulundu

Suriye İçişleri Bakanlığı'ndaki toplantıdan, 26 Temmuz
Suriye İçişleri Bakanlığı'ndaki toplantıdan, 26 Temmuz

Şam, ‘Suriye'nin ulusal dokusunu hedef alan planlar’ konusunda uyarıda bulunarak, uluslararası toplumu daha fazla gerilimin önlenmesi konusunda sorumluluklarını yerine getirmeye çağırdı. Son olayların sorumluluğunu İsrail'e yükleyen Şam, Suriye'nin yeni gerçeklerin dayatılmasını kabul etmeyeceğini vurguladı.

Suriye İçişleri Bakanlığı dün, İçişleri Bakanı Enes Hattab başkanlığında, valilerin katılımıyla genişletilmiş bir toplantı düzenledi. Toplantıda, Suriye'nin çeşitli vilayetlerindeki güvenlik durumu tartışıldı, mevcut zorluklar gözden geçirildi ve ‘ilgili taraflar arasında koordinasyon ve entegrasyonu güçlendirmenin yolları’ araştırıldı. İçişleri Bakanlığı'nın açıklamasına göre, toplantıda ‘güvenlik ve polis teşkilatlarının performansını geliştirmek için stratejik vizyonlar’ ele alındı. Söz konusu vizyonlar, güvenlik ve istikrarın sağlamlaştırılmasına katkıda bulunacak ve kurumların bu aşamanın gerekliliklerine etkili bir şekilde yanıt verme kapasitesini güçlendirecek.

Paris'te düzenlenen ve Dışişleri Bakanlığı ve Genel İstihbarat Teşkilatı'ndan bir heyet ile İsrail tarafının ABD'nin arabuluculuğunda bir araya geldiği toplantının gidişatına aşina olan bir diplomatik kaynak, Suriye'nin ‘Suriye topraklarında herhangi bir yasadışı yabancı varlığı ve Suriye toplumunun bazı kesimlerini bölünme projelerinde kullanma veya devleti parçalayan ve mezhepsel çatışmaları besleyen paralel yapılar oluşturma girişimlerini kesin bir şekilde reddettiğini’ açıkladı.

Şarku’l Avsat’ın Suriye devlet televizyonundan aktardığına göre kaynak, Suriye heyetinin ‘ülkeyi kaosa veya iç şiddete sürükleme girişimlerini’ tamamen reddettiğini belirtti ve ‘Suriye'nin ulusal dokusunu hedef alan planlara’ karşı uyarıda bulunarak, uluslararası toplumu ‘daha fazla gerilime kaymayı önleme sorumluluğunu üstlenmeye’ çağırdı. Kaynak ayrıca, Suriye devletinin ‘topraklarının ve halkının birliğini savunma’ konusundaki kararlılığını vurguladı ve ‘ülkeyi bölme veya yeni bir iç çatışmaya sürükleme girişimlerini reddettiğini’ belirtti.

fgthyu
Sivillerin Suveyda'dan tahliyesi (Suriye Sivil Savunma Teşkilatı)

Şam'daki sivil toplum aktivistleri, Suriye'deki güvenlik durumunun kırılganlığından duydukları endişeyi dile getirdiler. Aktivistler, “Çoğunluğun diktatörlüğünden korkma bahanesiyle istikrarı bozmaya çalışan iç güçler olduğu artık bizim için açık. Bu endişeler meşru olsa da, İsrail'in Suriye'yi parçalanmış ve zayıf tutmak için bu endişeleri kullanması, bu endişelerin meşruiyetini ortadan kaldırıyor ve onları, Esed rejimine karşı ayaklanan ülkeye ve halka ihanet eden bir konuma sokuyor” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, Suveyda olayları ve herkesi etkileyen kışkırtma kampanyaları sırasında yaşananları örnek göstererek, aklıselim kişilerin ve sivil barış girişimlerinin dışlanarak kan ve şiddet dilinin hakim olduğunu belirtti. Kaynaklar, sivil aktivistlerin gizli çalışmaya geri dönmek ve isimlerini açıklamamak zorunda kalmalarından duydukları üzüntüyü dile getirerek, “Suriye'de herkes herkesi hedef alıyor” dedi.

Diğer yandan Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, cuma akşamı yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Suriye'nin kuzeyinde, güneyinde, doğusunda ve batısında şüpheli hareketler gözlemlediğini ve son zamanlarda ülkenin güneyindeki Suveyda vilayetinde Bedeviler ile Dürziler arasında çıkan gerginliklerin ardından, dış güçlerin bu olayları Suriye'yi bölünmeye itmek için kullandığını belirtti. Fidan, cuma günü Paris'te düzenlenen toplantıyla eş zamanlı olarak yaptığı açıklamada, “Türkiye olarak uyarıda bulunmak zorundayız. Çünkü biz Suriye'nin birliğini, bütünlüğünü istiyoruz. Suriye'nin güvenliğini ulusal güvenliğimizin bir parçası olarak görüyoruz” ifadelerini kullandı.

sdfrgty
Beşinci tahliye konvoyu Suveyda'dan sivilleri tahliye ediyor. (Suriye Sivil Savunma Teşkilatı)

Öte yandan Suveyda'daki Dürzi mezhebinin ruhani liderliği, Şeyh Hikmet el-Hicri'nin talimatıyla özel insani hukuk komiteleri kurulduğunu duyurdu. Liderlik, komitelerin yaklaşık 44 avukattan oluştuğunu ve görevlerinin, mağdurların haklarını korumak, yardımların hak sahiplerine ulaşmasını sağlamak için olan biten her şeyi resmi olarak belgelemek, adaletin kaybolmasına yol açabilecek herhangi bir kaosu önlemek ve yardım, mali destek ve hizmetleri adil ve şeffaf bir şekilde ‘kayırmacılık veya siyasallaştırmadan uzak’ biçimde sunmak olduğunu ifade etti.

Buna karşılık Suriye Sivil Savunma Teşkilatı dün, vilayetten ayrılmak isteyen yaklaşık 300 sivilin yanı sıra, çatışmalarda yaralanan 20 kişi ve 8 cesedin, Busra eş-Şam geçiş noktasından başkent Şam'a doğru tahliye edildiğini duyurdu. Bu tahliye konvoyu, çoğu çocuk ve kadınlardan oluşan 250 sivilin tahliyesinden sonra beşinci tahliye konvoyu oldu. Bu siviller, devam eden gerginlikler ve ihlaller nedeniyle Suveyda kırsalındaki Rim el-Lahf köyündeki evlerinde mahsur kalmışlardı ve Busra el-Harir geçiş noktasından Dera kırsalındaki geçici barınma merkezlerine nakledildiler.

Ateşkes anlaşmasına rağmen, bu ayın 13'ünde kanlı olayların yaşandığı vilayette hâlâ temkinli bir sükûnet hâkim.



Filistin'i tanıma baskısı Gazze ateşkes görüşmelerini nasıl etkiliyor?

Filistinli bir çocuk Gazze Şeridi'nin Mevasi bölgesinde insani yardım ararken yaralandı (AFP)
Filistinli bir çocuk Gazze Şeridi'nin Mevasi bölgesinde insani yardım ararken yaralandı (AFP)
TT

Filistin'i tanıma baskısı Gazze ateşkes görüşmelerini nasıl etkiliyor?

Filistinli bir çocuk Gazze Şeridi'nin Mevasi bölgesinde insani yardım ararken yaralandı (AFP)
Filistinli bir çocuk Gazze Şeridi'nin Mevasi bölgesinde insani yardım ararken yaralandı (AFP)

Gazze Şeridi'ndeki savaşın sona erdirilmesi ve Filistin Devleti'nin tanınması için Arap ve Batı'dan gelen ortak çağrılar, İsrail'in yaklaşık bir haftadır askıya alınan ateşkes görüşmelerini “tehdit ettiği” yönündeki öfke ve tehditlerine ve Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme ihtimaline karşı tırmanıyor.

Asharq Al-Awsat'a konuşan uzmanlara göre, New York'taki Birleşmiş Milletler merkezinde Suudi Arabistan ve Fransa'nın öncülüğünde “iki devletli çözüm” için uluslararası konferansın ilan edilmesiyle güçlenen bu tartışma, müzakerelerin geri dönmesini bekleyen Washington ve İsrail'i “Arap ve Batı baskılarının tsunamisinden” kaçınmak için bir anlaşmaya varmaya zorlayacak ve etkileyecek bir faktör olacak.

Filistinlilerin katıldığı ve ABD'nin katılmadığı “İki Devletli Çözüm” konferansının sonuç bildirgesinde Gazze'deki savaşın sona erdirilmesi ve İsrail-Filistin ihtilafının iki devletli çözümün etkin bir şekilde uygulanmasına dayalı adil, barışçıl ve kalıcı bir çözüme kavuşturulması için ortak hareket edilmesi çağrısında bulunuldu ve Filistin devletinin tanınması çağrısı yapıldı.

Deklarasyon, konferansın eş başkanları Suudi Arabistan ve Fransa ile çalışma gruplarının başkanları tarafından imzalandı. Deklarasyona, Avrupa Birliği ve Arap Birliği'nin yanı sıra Brezilya, Kanada, Mısır, Endonezya, İrlanda, İtalya, Japonya, Ürdün, Meksika, Norveç, Katar, Senegal, İspanya, Türkiye ve Birleşik Krallık destek verdi.

Salı günü İngiltere Başbakanı Keir Starmer ülkesinin Filistin Devletini Eylül ayında resmen tanıyacağını açıklarken, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçtiğimiz hafta Paris'in Filistin Devletini önümüzdeki Eylül ayında New York'ta yapılacak Birleşmiş Milletler Genel Kurulunda resmen tanıyacağını yineledi.

Çarşamba günü LBC radyosuna bir mülakat veren İngiltere Ulaştırma Bakanı Heidi Alexander, Gazze'ye yardım girişine yönelik kısıtlamaların kaldırılması için İsrail hükümetine daha fazla baskı yapılması çağrısında bulundu ve İngiltere'nin Hamas'ı değil Filistin halkını desteklediğini vurguladı.

fgthy
Filistinli bir anne Gazze'nin batısındaki El Şati mülteci kampında yıkılan evlerinde yetersiz beslenen çocuğunu tutarken (AFP)

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi danışmanı Amr Şobaki, olası itirafların Gazze'deki savaşı durdurması için İsrail üzerinde etkili faktörler ve baskı oluşturacağına ve tüm Arap hareketlerinin, özellikle de Batılı muadilleriyle birlikte Suudi ve Mısır hareketlerinin ateşkese giden yolu güçlendiren yardımcı faktörler ve baskı kartları oluşturacağına, ancak bunun Washington'un İsrail'i etkilemede kararlı bir rol oynamasına bağlı olduğuna inanıyor.

Filistinli siyasi analist Nizar Nazzal, "İsrail varlığının yaratılmasında uzun bir geçmişi olan İngiltere'nin söylemi İsrail'i tarihinde ilk kez savaşı durdurması için büyük bir baskı altına soktu. Bu tanıma dalgasının İsrail üzerindeki yansımaları çok büyük olacak ve Gazze'de bir ateşkes için olumlu bir baskı oluşturacak ve bunun başarılmasına yardımcı olacak bir faktör olacak" dedi.

Öte yandan İsrail Dışişleri Bakanlığı Salı günü Facebook'ta yaptığı bir paylaşımda İngiltere'nin Eylül ayında bir Filistin devletini tanıma planlarının “Gazze Şeridi'nde ateşkese ulaşma çabalarına zarar vereceğini” söyledi.

Channel 12'nin haberine göre, İsrail'in iktidar koalisyonundan aralarında aşırılık yanlısı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir'in de bulunduğu 22 bakan ve milletvekilleri Çarşamba günü Savunma Bakanı Yisrael Katz'dan Gazze Şeridi'ni yeniden işgal etme planlarına hazırlık kapsamında kuzey Gazze'yi gezmelerine izin vermesini istediğini bildirildi.

İsrail Miras Bakanı Amihay Eliyahu Gazze'nin tamamen işgal edilmesi çağrısında bulunarak Hamas hareketinin yok edilmesinin ve rehinelerin serbest bırakılmasının bir öncelik olmadığını vurguladı.

Reuters haber ajansına göre İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Salı günü yaptığı açıklamada, Hamas'ın Gazze'de tuttuğu rehinelerin serbest bırakılması için çabalarının devam ettiğini söyledi.

dfgthy
İsrail'in Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki Cibaliye'ye düzenlediği hava saldırısının ardından yükselen dumanlar (AFP)

Yaklaşık bir hafta önce İsrail ve Amerikalı müttefiki, Netanyahu'nun yanı sıra ABD Başkanı Donald Trump ve Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff gibi iki ülkenin önde gelen yetkililerinin rehinelerin kurtarılması için alternatif planlar kullanma tehditleri üzerine 6 Temmuz'da başlayan Doha müzakerelerinden istişarelerde bulunmak üzere bulunan ekiplerini çektiklerini duyurdu.

Bu arada Katar Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdurrahman Al Sani Çarşamba günü yaptığı açıklamada Gazze'de acil bir ateşkes sağlanması için çabaların devam ettiğini teyit etti.

Mısır Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan açıklamaya göre Mısır Dışişleri Bakanı Bedr Abdulati Çarşamba günü Washington'a gerçekleştirdiği ziyaret sırasında aralarında Lindsey Graham'ın da bulunduğu bir dizi senatörle yaptığı görüşmelerde Mısır'ın ateşkes çabalarını ele aldı.

Şobaki, İsrail'in söylediklerinin sadece “karşılıklı baskı ve atışmanın bir parçası olduğunu, özellikle de kendisini dokunulmaz ve uluslararası hukukun üstünde hissettiğini ve Gazze'nin tamamını değil, yeni bölümlerini işgal etmeyi ciddi olarak planladığını” düşünüyor ve arabulucuların devam eden çabalarının, ABD tarafının Netanyahu'ya baskı yapmanın gerekliliğine ikna olması halinde Şerit'te ateşkes için bir şans olduğunu doğruladığını belirtiyor.

Nazzal, İsrail'in art arda yaptığı bu açıklamaların “artan Arap ve Batı baskısından kaçma çabası olduğuna inanıyor. İsrail, rehineleri kurtarmak için Washington ile ortak bir askeri operasyonla bizi şaşırtabilir ve başarısız olursa ateşkese gidecektir.” Nazzal, Mısır-Katar hareketi ve ABD ile İsrail'in müzakere taktiklerinin başarısız olması nedeniyle müzakerelerin yeniden başlamasını ve yakında bir anlaşmaya varılmasını bekliyor.