Riyad, iki devletli çözümü somutlaştırmak için New York'ta harekete geçtihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5169595-riyad-iki-devletli-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm%C3%BC-somutla%C5%9Ft%C4%B1rmak-i%C3%A7in-new-yorkta-harekete-ge%C3%A7ti
Riyad, iki devletli çözümü somutlaştırmak için New York'ta harekete geçti
Suudi Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve New York konferansına katılan bazı katılımcılar (AFP)
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nun New York'ta iki gün sürecek ve Fransa'nın da katılımıyla Suudi Arabistan'ın ev sahipliğinde düzenlenen ‘Filistin meselesinin barışçıl çözümü ve iki devletli çözümün uygulanması’ konulu uluslararası konferansı dün başladı. ABD, konferansa katılmamayı tercih etmesine rağmen, konferansa ciddi bir itirazda bulunmadı.
Açılışta, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Fransa'nın da katılımıyla uluslararası konferansa ev sahipliği yapan Suudi Arabistan'a teşekkür etti ve konferansın ‘ender bir fırsat’ olduğunu söyledi. Guterres, ‘1967 sınırlarında ve Kudüs'ün her iki devletin başkenti olması temelinde iki bağımsız, komşu, demokratik, egemen, herkes tarafından tanınan ve uluslararası topluma tam olarak entegre olmuş devletin kurulması’ çağrısında bulundu.
Öte yandan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, ülkesinin iki devletli çözümün bölgenin istikrarının anahtarı olduğuna inandığını vurguladı. Prens Ferhan, New York’taki konferansın bu çözümün uygulanması için bir dönüm noktası olduğunu belirtti ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Filistin Devleti'ni tanımayı planladığını açıklamasını takdirle karşıladı.
Gazze'deki insani felaketin derhal sona ermesi gerektiğini vurgulayan Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı, ülkesinin Fransa ile birlikte Dünya Bankası'ndan Filistin'e 300 milyon dolar aktarılmasını sağladığını açıkladı.
Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot ise yaptığı konuşmada şunları söyledi:
“İki devletli çözümü gerçeğe dönüştürmek için çalışmalıyız. Ortadoğu'da siyasi bir çözüme ulaşmak için durdurulamaz bir ivme başlattık.”
Konferansa katılan 17 ülkenin temsilcileri tarafından yapılan açıklamalarda, konferansın iki devletli çözüme yönelik bu ivmeden yararlanılması çağrısında bulundu.
Diğer taraftan Suudi Arabistan ve Fransa'nın çeşitli komitelerde ortak başkanlık yaptığı konferanstan iki önemli belgenin çıkması bekleniyor.
Sudan: Minawi, Hamideti ve Hamduk ile müzakereye hazır olduğunu açıkladıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/5170245-sudan-minawi-hamideti-ve-hamduk-ile-m%C3%BCzakereye-haz%C4%B1r-oldu%C4%9Funu-a%C3%A7%C4%B1klad%C4%B1
Sudan: Minawi, Hamideti ve Hamduk ile müzakereye hazır olduğunu açıkladı
Darfur Bölgesi Valisi ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Mini Arko Minawi (AFP)
Darfur Bölgesi Valisi ve Sudan Kurtuluş Hareketi lideri Mini Arko Minawi’nin Hızlı Destek Kuvvetleri’ne (HDK) karşı tutumunda açık düşmanlıktan uzlaşmaya doğru önemli bir değişiklik göze çarptı. Bu yeni tutum, Sudan ordusunun HDK’ye karşı savaşında ana müttefiki olan bu adamın ne istediği konusunda birçok spekülasyon ve tartışmaya yol açtı.
Minawi, ülkenin geçici idari başkenti Port Sudan'da pazartesi gecesi düzenlediği basın toplantısında, Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK ve Sudan'daki savaşa karşı çıkan Sivil Demokratik İttifak ile iletişim kurmaya karşı olmadığını belirtti. Minawi, “HDK'den olumlu ve makul bir görüş alırsak, onlarla iletişim kurmakta bir sorun görmüyoruz” dedi. Minawi ayrıca, eski Başbakan Abdullah Hamduk'un liderliğindeki Sivil Demokratik İttifak ile de iletişim kurmaya karşı olmadığını ifade etti.
Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) Komutanı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) (Arşiv)
Minawi, Darfur bölgesindeki silahlı hareketler ortak gücünü oluşturan en büyük silahlı gruplardan biri olan Sudan Kurtuluş Hareketi’nin lideri. Bu grup, bir yıldan fazla bir süredir ordunun saflarında HDK’ye karşı savaşıyor. Sudan ordusunun yanında savaşan ortak gücün sayısı 5 binden fazla savaşçı olarak tahmin ediliyor ve bunların çoğu Minawi liderliğindeki Sudan Kurtuluş Hareketi ve Maliye Bakanı Cibril İbrahim liderliğindeki Adalet ve Eşitlik Hareketi güçlerinden oluşuyor.
Uzlaşma mı barış mı?
Minawi'nin önceki konuşmalarından farklı olarak uzlaşma ve barışa yakın bir dil kullandığı konuşmasının zamanlaması, HDK’nin Kuzey Darfur'un başkenti el-Faşir'e uyguladığı boğucu abluka ve buranın ortak güç için askeri ve sosyal açıdan önemli bir merkez olması nedeniyle oluşan büyük baskıdan ayrı düşünülemez. Bu şehrin düşmesi, Port Sudan'daki mevcut iktidar merkezindeki varlığının dengesini bozabilir.
Eski Başbakan Abdullah Hamduk (Reuters)
Minawi, Sudan ordusu ve ona destek veren güçleri, tüm güçlerin, kendisi tarafından yönetilen ortak güç de dahil olmak üzere, başkent Hartum ve ülkenin ortasındaki el-Cezire eyaletinden HDK’yi püskürtmek için harekete geçtikten sonra el-Faşir'deki kuşatmayı kaldırmamakla eleştirdi. El-Faşir'in bir yıldan fazla süredir kuşatma altında olduğunu, kadınlar ve çocukların silaha sarıldığını, şu ana kadar direndiğini, ancak ‘devletin kendisinin dahi büyük bir kayıtsızlık içinde olduğunu’ söyledi. Bu, Sudan ordusu ve onun saflarında savaşan güçlere açık bir göndermeydi.
Öte yandan Minawi, Güney Darfur eyaletinin başkenti Nyala'da HDK liderliğindeki paralel hükümetin ilanını eleştirdi. Minawi, “Bunu, ülkenin işlerine açıkça müdahale eden ciddi bir tehdit olarak nitelendirmekten başka bir şey yapamayız. Ülkenin bölünmesine yol açacak veya Sudan'ın egemenliğini ve topraklarını ihlal edecek her türlü adımı reddediyoruz” ifadelerini kullandı.
Endişe ve memnuniyet
Daha önce ortak güç olarak bilinen silahlı hareketler, Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan üzerinde, yeni hükümette tam paylarını almak için baskı uygulamışlardı. Bu hareketler, HDK’ye karşı askeri alanda aktif olarak yer aldıkları ve bazı liderlerini dolaylı olarak isyan veya HDK’ye katılmakla tehdit ettikleri için bu baskıyı uygulamışlardı.
Sudan Egemenlik Konseyi Başkanı ve Ordu Komutanı Orgeneral Abdulfettah el-Burhan (AFP)
Bazıları Darfur Bölgesi Valisi’nin söyleminde büyük bir değişiklik olduğunu düşünerek bunu savaşı durdurmak için atılmış bir siyasi adım olarak nitelendirirken, valinin sözleri Sudan hükümeti destekçileri arasında öfke dalgası yarattı ve hükümete yakın sosyal medya hesapları valiyi hedef alan saldırılara yöneldi. Bazıları valinin HDK’ye katılacağından endişe duyduklarını belirtti.
Darfur Bölgesi Valisi’nin Kasım 2023'te ordu ile HDK arasında savaşın patlak vermesinden 5 ay sonra yaptığı ve HDK liderleriyle iletişimini sürdürdüğünü açıkladığı bir konuşmasının ardından da benzer bir süreç yaşanmıştı.
Sudan Kongre Partisi Genel Başkanı Ömer ed-Dakir ise, ‘ordunun müttefiki olan Sudan Kurtuluş Hareketi liderinin açıklamalarının, Sudan'daki mevcut ulusal krize barışçıl bir siyasi çözüm bulunması bağlamında olumlu bir gelişme’ olduğunu belirterek, “Bunu memnuniyetle karşılıyoruz” dedi.
Ed-Dakir, Facebook sayfasında yaptığı bir paylaşımda, ordu ve HDK liderlerine, ateşkes anlaşması sağlanması amacıyla müzakerelere geri dönmeleri çağrısını yineledi. Ed-Dakir, “Böylece, giderek kötüleşen insani felakete müdahale edilebilecek ve sivilleri korumak için etkili önlemler alınabilecektir” şeklinde konuştu.
