Irak’ta seçim yasasına karşı çıkanlar Irak Yüksek Federal Mahkeme’deki davayı kaybetti

Başbakan Sudani, hükümetinin seçim sürecinin başarısı için çalışmaları kolaylaştırmakta kararlı olduğunu vurguladı.

Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)
Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)
TT

Irak’ta seçim yasasına karşı çıkanlar Irak Yüksek Federal Mahkeme’deki davayı kaybetti

Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)
Irak Meclisi’ndeki görüşmelerin gündeminde bütçe var.  (Twitter)

Irak Meclisi’nden ve meclis dışından eyalet seçim yasasına karşı çıkanların, geçtiğimiz mart ayı sonlarında parlamentodaki oylamadan sonra Yüksek Federal Mahkeme’ye yaptıkları itiraz kabul edilmedi. Böylece Meclis’te çoğunluğu sağlayan ve Şii, Sünni ve Kürt güçlerin büyük bölümünün yer aldığı ‘Devleti Yönetme İttifakı’nın 2020’nin ekim ayında son genel seçimlerin yapıldığı çoklu seçim bölgesi sistemi yerine ‘St. Lego’ adıyla bilinen kapalı liste ve tek seçim bölgesi sistemine göre önümüzdeki kasım ayında yapılacak yerel seçimlere katılmasının önü açılmış oldu.

Irak'ta anayasal ihtilafları karara bağlayan en yüksek yargı mercii olan Yüksek Federal Mahkeme, temyiz başvurusunun reddi kararına ilişkin açıklama yapmazken, bağımsız milletvekili Haydar es-Selami şunları söyledi:

“Yüksek Federal Mahkeme, seçim yasasına ilişkin oylamanın anayasaya aykırılığına itiraz eden partili ve bağımsız bazı milletvekilleri tarafından açılan davayı, kararın meclis çoğunluğuyla kabul edilmesinden ötürü reddine karar verdi. Yolsuzluk ve yozlaşma karşısında teslim olamayacağız. Siyasi gerçekler konusunda kamuoyu bilincine ihtiyaç var. Bu olduktan sonra il genel meclisi seçimlerine katılmaya ve aday olmaya karar verirlerse çoğunluğun halka ait olduğu konusunda kamuoyu farkındalığı oluşmalı. Seçim yasası, halkın çoğunluğunun sandık başına gitmemesi durumunda geleneksel siyasi güçlerin güçlenmesine katkıda bulunacak, birçok bölge ve şehrin il genel meclislerinde ve bir sonraki mecliste zayıf bir şekilde temsil edilmesine katkı sağlayacaktır.”

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Bağımsız ve küçük partilerden 70'den fazla milletvekilinin yanı sıra meclis dışı kalan Sadr Grubu ve Irak Komünist Partisi’nin de aralarında bulunduğu geniş bir sivil güç yelpazesinden güçler, yasa değişikliğine karşı çok sayıda kampanya başlattılar. Ancak Şii Koordinasyon Çerçevesi güçleri gibi güçlü ve etkili güçleri caydıramadılar. Tamamı hükümeti oluşturan Devleti Yönetme İttifakı’nda yer alan Kürt ve Sünni güçler, yasayı değişikliğiyle ilgili oylamaya devam etmeyi reddettiler.

Kanun değişikliğine en çok yapılan itirazlar arasında yasanın St. Lego adlı kapalı liste ve tek seçim bölgesi sistemini benimsemesinin yanı sıra genel milletvekili seçimleri ile yerel il genel meclisi seçimlerine ilişkin kanunları birleştirmesi yer alıyor. Yasaya karşı çıkanlar, bunun büyük partilerin iktidarını sürdürmesine ve ülkeyi yirmi yıldır yönetmekte ‘başarısız olmalarına’ rağmen iktidarda kalmalarına etkin bir şekilde katkıda bulunacağına, ayrıca yükselen küçük güçlerin ve partilerin federal ve yerel meclislere girmelerini engelleyeceğine inanıyorlar.

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın talebi üzerine 2022 yılının temmuz ayında Sadr Grubu’nun 72 milletvekilinin istifa etmelerinin ardından Sadr Hareketi’nin yerel seçimlere katılmaması bekleniyor.



Irak yerel seçimlerinde 296 parti yarışıyor 63 parti onay bekliyor

Yerel seçimler için yapılan hazırlık toplantısından bir kare (Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu web sitesi)
Yerel seçimler için yapılan hazırlık toplantısından bir kare (Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu web sitesi)
TT

Irak yerel seçimlerinde 296 parti yarışıyor 63 parti onay bekliyor

Yerel seçimler için yapılan hazırlık toplantısından bir kare (Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu web sitesi)
Yerel seçimler için yapılan hazırlık toplantısından bir kare (Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu web sitesi)

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu dün (cumartesi) 18 Aralık'ta yapılması planlanan yerel meclis seçimlerine katılacak ittifak ve partilerin toplam sayısını açıkladı.

Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu Medya Ekibi Başkanı İmad Cemil, Şarku’l Avsat'a “Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu Partiler Dairesi'nin onayladığı toplam parti sayısı, planlanan kayıt süresinin bitimine bir gün kala (bugün-Pazar) 296 parti ve 50 siyasi ittifaka ulaştı” dedi. Cemil, kayıt süresinin yeni bir tarihe uzatılmasını bekliyor.

Cemil, “296 partiden 198’inin 50 farklı ittifak içinde seçimlere katılacağını, 98 partinin ise tek başına seçimlere gireceğini ve halen lisans bekleyen 63 parti daha olduğunu” belirtti.

Cemil, “Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu, ittifakların tescilinin uzatılıp uzatılmayacağı konusunda nihai bir karar almak için 13 Ağustos’ta (bugün) olağanüstü toplanacak” dedi.

Cemil, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) hariç tüm il meclislerine katılacak en önemli ittifakların 5 ana ittifaktan oluştuğunu belirtti. Bu ittifaklar şunlar: Irak Ulusal İttifakı, Ulusal Nehc Grubu, Karar İttifakı, Devleti Yönetme İttifakı ve Medar.

Cemil, yerel seçimlerde belirli vilayetlerde aday çıkaracak en büyük ittifakları ise şöyle sıraladı: 12 partiden oluşan Kanun Devleti İttifakı, 10 partiden oluşan Kaim İttifakı, 9 partiden oluşan Karar İttifakı, 9 partiden oluşan Sivil Kuvvetler İttifakı ve yine 9 partiden oluşan Irak Türkmen İttifakı.

Vilayetlerdeki seçim bölgeleri arasında dağılan ittifakların niteliğine ilişkin olarak Cemil, Selahaddin Vilayeti'nde 10 ittifakla başlayıp Bağdat Vilayeti'nde 18 ittifakla bittiğini, Anbar Vilayeti'nde 17, Basra, Ninova ve Kerkük’te 16 ittifakın olduğunu belirtti.

Öte yandan Kürdistan Demokrat Partisi’nden (KDP) Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı olan Şahvan Abdullah, Bağdat ile tartışmalı Kerkük vilayetinde seçmen kütüğünü kontrol etmekle görevli özel komitenin ilk toplantısına başkanlık etti.

Irak Temsilciler Meclisi medya ofisi tarafından yapılan açıklamada ise şu ifadelere yer verildi: “Denetimleri başlatmak için ön hazırlıklar ve prosedürler ile yaklaşan il meclisi seçimleri için teknik ve lojistik hazırlıkları görüşmek üzere düzenlenen toplantı, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Şahvan Abdullah’ın başkanlığında Kerkük'ten temsilciler, Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu üyeleri, danışmanlar ve genel müdürlerin katılımıyla gerçekleşti.”

Şahvan Abdullah toplantının oturum aralarında yaptığı konuşmada “Kerkük İl Meclisi seçimlerinde, ildeki seçmenlerin geçerliliğini sağlamak için seçmen kaydında 1957 nüfus sayımı istatistikleri esas alınmalıdır” ifadelerini kullandı.

Abdullah, “1957 nüfus sayımını temel alarak Kerkük'ün asıl sakinlerinin kimler olduğunun netleştirilmesi için önemli bir madde koyduk” dedi.

Abdullah sözlerini şöyle sürdürdü: “1957 nüfus sayımı Araplaştırma politikaları öncesine dayanıyor. Bu 2003'ten sonra Kerkük'e kimlerin geldiğini göstermesi açısından önemli. 1957 nüfus sayımı belgelerinde yer almayanlar ise Kerkük vatandaşı sayılmazlar.”

Başta Kerkük vilayetinde yaşayanlar olmak üzere çoğu Kürt, merhum Cumhurbaşkanı Saddam Hüseyin rejiminin, mali teşvikler karşılığında eyaletlerin geri kalanından birçok Arap aileyi Kerkük'te yaşamaya ittiği bir demografik değişim politikası benimsediğine inanıyor.

Araplar ve Türkmenler ise Kürtlerin, Bağdat hükümetine idari bağlılığına rağmen Kerkük’ün Kürdistan bölgesinin bir parçası olduğunu iddia ediyor. IKBY Kerkük üzerinde egemenlik kurma çabasıyla demografiyi değiştirmek için 2003'ten sonra çok sayıda Kürt vatandaşını Kerkük’e nakletmekle suçluyor.

Kürtlerin 1957 nüfus sayımı kütüğünün kabul edilmesi talebine karşılık Irak Bağımsız Yüksek Seçim Komisyonu herhangi bir açıklama yapmadı.