Libya krizi, beklenen seçimlerin yapılması için gerekli yasalar üzerindeki tartışma alanından, seçimleri denetlemek üzere ‘mini tek’ bir hükümetin kurulması için tekrar çağrı yapma alanına kaydı. Birleşmiş Milletler (BM) seçimlerin bu yıl bitmeden yapılmasını istiyor.
Libyalılar, Temsilciler Meclisi ve Devlet Yüksek Konseyi’nin (DYK) oluşturduğu 6+6 Komitesi’nin önümüzdeki ay bitmeden seçimlerin yapılması için gerekli yasama çalışmalarını tamamlamasını bekliyor. Libya’daki çatışan siyasetçiler ise bir kez daha, önümüzdeki dönemde ülkeyi yönetecek ‘mini tek’ bir hükümetin kurulması gerektiğinden bahsetmeye başladılar.
Libyalı siyasetçiler, Temsilciler Meclisi ve DYK’nin Abdulhamid ed-Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) ve Temsilciler Meclisi tarafından desteklenen İstikrar Hükümeti yerine ‘tek’ bir hükümet kurulmasında ısrarcı olmaları karşısında ‘adaylık süreci ve aday listeleriyle ilgili gerekli prosedürlerin gelecek yıla kadar uzayabileceği için zamanın Libya’nın lehine olmayacağı’ görüşündeler.
Halkın Sesi Partisi Başkanı Fethi eş-Şibli, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, ‘tek’ ortak bir hükümetin kurulması konusunda ısrarcı olunursa, bu yıl cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin yapılacağını ‘sanmadığını’ belirtti. Şibli, “Henüz hiçbir şey belli değil” demekle yetindi.
Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih basına yaptığı açıklamada, “UBH’nin seçimleri denetlemesini kabul etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı. Salih, ‘6+6 Komitesi çalışmalarını tamamladıktan sonra seçimleri denetleyecek ‘mini’ bir hükümetin kurulmasını konusunda DYK ile görüşeceğini’ söyledi.
Salih, Libya Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayih’in, ‘biri Libya’nın doğusunda öbürü batısında olan iki hükümetle seçimlerin yapılamayacağını ve ancak iki hükümet birleşince seçimlerin yapılabileceğini’ söylediğini belirtti.
Görünüşe göre Temsilciler Meclisi ve Halid el-Mişri liderliğindeki DYK, Dibeybe hükümetinin aleyhine olabilecek prosedürler üzerinde ‘nadir bir uzlaşma’ dönemine giriyor. Hedeflenen hükümetin kurulmasına izin verecek bir ‘anlaşmanın’ yapılması için yerel ve bölgesel bir hareketlilik olduğuna dair haberler geliyor. Şarku’l Avsat’ın ulaştığı kaynaklara göre Başağa bu yüzden görevden alındı.
Temsilciler Meclisi’nin Başağa’yı görevden alıp soruşturmaya sevk etmesinden saatler sonra Mişri hiç vakit kaybetmeden, seçimlerin yapılabilmesi için ‘mini tek’ ortak bir hükümet kurma konusunda uzlaşma çağrısında bulunmuştu. Bundan önce Temsilciler Meclisi’nin Başağa’yı ‘şüpheli bir biçimde’ görevden aldığını belirterek, meclisi ‘siyasi olarak saçmalamakla’ suçlamıştı.
Libya En-Nima Partisi Başkanı Abdurrauf Beytulmal, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda UBH’nin iktidar koltuğuna yapışmaya devam etmesi karşısında ‘mevcut şartlarda ülkede herhangi bir seçim yapmanın çok zor ve hatta imkânsız’ olduğunu söyledi.
Beytulmal, ‘tek’ bir hükümet kurulması konusunda anlaşmaya varılırsa, ‘seçimlerin yapılmasının mümkün olduğunu ancak bunun en az bu yıl bittikten sonra yapılabileceğini’ söyledi.
ABD’nin Libya Büyükelçisi Richard Norland daha önce ‘UBH’nin varlığı ışığında Libya’da yeni bir geçiş hükümeti kurmaya gerek olmadığını’ söylemişti.
Beklenen seçimlerin yapılmasına zemin hazırlamak için 6+6 Komitesi’ne gerekli seçim yasalarını hazırlaması için verilen sürenin haziran ayı bitmeden sona ermesi bekleniyor. Görünen o ki, bu komitenin önünde iki seçenek var; ya gerekli yasaları tamamlayıp adaylık koşullarındaki anlaşmazlık noktalarını çözmek ya da başarısız olması halinde BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy’in görevi, BM Libya Destek Misyonu’nun (UNSMIL) görevlendireceği bir BM komitesine devretmesine izin vermek.
Komiteyi gerekli yasaların hazırlanmasını hızlandırmaya ve tartışmalı noktaları çözmeye teşvik etme bağlamında Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, seçim yasalarının tamamlanmasını hızlandıracak bir mekanizmayı görüşmek üzere DYK İkinci Başkan Yardımcısı Ömer Buşah ile bir araya geldi.
Başkanlık Konseyi tarafından dün yapılan açıklamada, görüşmede ‘Libya’daki siyasi gelişmelerin ele alınmasının yanı sıra bu yıl içerisinde seçimlerin yapılmasını sağlayacak şekilde, herkesin demokratik ve yasal bir zeminde katılacağı kapsamlı bir seçim yapılması için seçim yasalarının tamamlanmasını hızlandırma mekanizmasının’ tartışıldığı ifade edildi.
Daha önce DYK, egemen kurumları yeniden yapılandırmak ve ‘tek’ ortak bir hükümet kurmak için Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile anlaşmış, ancak son teklif, birkaç siyasi nedenden dolayı tartışılması sekteye uğramıştı.
Geçen hafta sonu El-Kubbe şehrinde (Doğu Libya) Akile ile bir araya gelen batı bölgesinin ileri gelenleri, yöneticileri ve şeyhleri, beklenen seçimleri denetleyecek ‘tek’ ortak bir hükümetin kurulmasını destekliyorlar ve ‘hiç kimsenin seçimlere adaylıktan dışlanmaması’ çağrısında bulunuyorlar.
