Libya: Zaviye kentinde gerilim arttı

Libya’nın batısındaki Zaviye şehrinde güvenlik hususundaki gerilim yeniden patlak verdi

Trablus - Libya (Shutterstock)
Trablus - Libya (Shutterstock)
TT

Libya: Zaviye kentinde gerilim arttı

Trablus - Libya (Shutterstock)
Trablus - Libya (Shutterstock)

Libya'nın başkenti Trablus'un 45 km batısındaki Zaviye kentinde güvenlik hususunda yaşanan gerilim, geçtiğimiz günlerde kaçırılan bir gencin şehrin doğusunda cesedinin bulunmasının ardından yeniden patlak verdi.

Öte yandan Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy, Misrata Belediyesi’ne sürpriz bir ziyarette bulundu.

Zaviye şehri, Abdulhamid ed-Dibeybe liderliğindeki Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı silahlı milisler arasındaki rekabet dolayısıyla uzun süredir devam eden güvenlik kaosuyla boğuşuyor.

Libya'daki milisler (AFP)
Libya'daki milisler (AFP)

Ülkenin batısındaki Misrata belediyesi BM Libya Özel Temsilcisi Abdullah Bathiliy’in sürpriz bir ziyarette bulunduğunu duyurdu. Bathiliy’in şehrin bazı sosyal ve siyasi figürleriyle bir toplantı gerçekleştirdiği, ziyaretin bazı önemli konuları tartışmayı amaçladığı kaydedildi.

Temsilciler Meclisi’nin desteklediği İstikrar Hükümeti, yeni başkanı Usame Hammad liderliğindeki ilk toplantısını bugün Bingazi’de yapacağını duyurdu. Hükümetin söz konusu toplantıya yerel medyayı davet ettiği belirtildi. Hammad, görevden uzaklaştırılan ve soruşturmaya sevk edilen Fethi Başağa’nın yerine atanmasının hemen ardından iki gün önce bazı bakanlarla bir araya gelerek vatandaşlara sunulan hizmetleri görüştü.

Libya Ulusal Yüksek Seçim Komisyonu Başkanı İmad es-Sayih, Libyalı kadınları eşitlik ilkesini ve seçim sürecine yol açan devletin inşasına katılma fırsatlarını pekiştirecek yönde seçim sürecinde öncü ve etkili bir rol oynamaya çağırdı.

Avrupa Birliği Libya Büyükelçisi Jose Sabadell, kadınların seçimlere katılımını artırmanın yalnızca bir adalet meselesi olmadığını, Libya'da gerçek değişimde başarılı olunmasının bir koşulu olduğunu ifade etti. Twitter hesabından açıklamada bulunan Sabadell, Yüksek Seçim Komisyonu Kadın Destek Birimi gözetiminde dün Trablus'ta başlayan, kadınların seçimlere katılımını artırmaya yönelik bölgesel konferansın çalışmalarına katılmaktan duyduğu mutluluğu dile getirdi.

sa

Almanya'nın Trablus Büyükelçisi Michael Ohnmacht ise seçimlere katılmak için hedeflenen programlara katılarak kadınları ve gençleri haklarını kullanmaya teşvik etmeye yönelik çabalara olan desteğini ifade etti.

BM Siyasi ve Barış İnşası İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary Dicarlo, BM’nin seçimlerle ilgili ihtiyaçlarını ve Yüksek Seçim Komisyonu'nu desteklemek için devam eden hazırlıkları değerlendirmek üzere önümüzdeki ayın başlarında Libya'ya bir ekip gönderme niyetini açıkladı.

Dicarlo ile bir araya gelen Libya'nın BM Daimi Temsilcisi Tahir es-Sunni’nin aktardığına göre, BM Libya'yı istikrara kavuşturmak, anayasal temelde ve seçim kanunları üzerinde fikir birliğine varmak için gösterilen tüm çabaları desteklemeye niyetli. İkili, söz konusu görüşmelerinde Libya'daki son gelişmeleri, misyonun çalışmalarını, komşu ülkelerdeki durumu, bu durumun etkileri, bilhassa Sudan'daki son meseleleri ele aldı.

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Ras el-Hilal’in ileri gelenlerinden bir heyet ile görüştü (Libya Başkanlık Konseyi)
Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Ras el-Hilal’in ileri gelenlerinden bir heyet ile görüştü (Libya Başkanlık Konseyi)

Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, dün, Ras el-Hilal’in ileri gelenlerinden bir heyet ile görüştü. Medya ofisinden açıklandığına göre, Ras el-Hilal’in ileri gelenleri bölge halkı adına Menfi’nin çabalarını ve bölgenin kalkınmasına verdiği sınırsız desteği, ulusal toplumsal uzlaşmanın tüm Libya düzeyinde somutlaştırılması için gösterilen çabaları takdirle karşıladıklarını ifade ettiler.



Dibeybe hükümeti Tahran'la kanal açarak neyi hedefliyor?

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
TT

Dibeybe hükümeti Tahran'la kanal açarak neyi hedefliyor?

İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)
İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Libyalı mevkidaşı Necla Menguş'u Tahran'da kabul etti. (İran Dışişleri Bakanlığı)

Libya Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Dışişleri Bakanı Necla Menguş'un İran'ın başkenti Tahran'a yaptığı resmi ziyaret, geçtiğimiz hafta yerel ve bölgesel medyanın ana gündemlerindendi. Söz konusu ziyaret, üst düzey bir Libya delegasyonunun yaklaşık 17 yıl aradan sonra İran’a yaptığı ilk diplomatik ziyaretti.

Menguş'un İranlı mevkidaşı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın daveti üzerine Tahran’a yaptığı ziyaret, Dibeybe hükümetinin bundan elde edebileceği fayda hakkında bazı soruları gündeme getirdi. Belki de görüşme Lübnan'da tutuklu bulunan Hannibal Kaddafi'nin dosyasının görüşülmesini amaçlıyordu.

Libya Temsilciler Meclisi (TM) üyesi Rabia Ebu Ras, Dibeybe hükümetinin “bölge ve bilge dışında birçok taraf ve güçle ittifaklar kurmaya çalıştığını ve Libya içindeki siyasi konumunu ve gücünü daha uzun süre elinde tutma kabiliyetini güçlendirmek amacıyla yeni bölgesel politikalarda aktif bir taraf olmayı hedeflediğini” söyledi.

Rabia Ebu Ras Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamalarda, bu ziyaretin arkasında Dibeybe hükümeti için ‘potansiyel kazanımlar’ olduğuna işaret ederken, bazılarının Türkiye'nin bu ziyaret için arabulucu rol oynadığı fikrini dışladı. Ebu Ras, söz konusu ziyaretin Menguş'un geçtiğimiz mayıs ayında Kuveyt, Bahreyn, Umman ve Suudi Arabistan'ı kapsayan Körfez gezisi sırasında planlanmış olabileceğini ifade etti.

El-Ahram Siyasi ve Stratejik Araştırmalar Merkezi araştırmacılarından Mısırlı Dr. Muhammed Naci Abbas, Manguş'un ziyaretinin gerçekten de Dibeybe hükümetinin ‘dış ilişkilerinin marjını genişletmesine’ olanak sağlayabileceği tezine katılıyor. Abbas ziyaretin, İran'ın Kuzey Afrika ülkelerine açılma isteğinin ve Tahran ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin gelişiminin üzerine geldiğini söyledi.

Abbas, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi yönetimi, selefi Hasan Ruhani'ye yöneltilen Kuzey Afrika ve Arap bölgesini dikkate almamak ve yalnızca Batı’ya güvenmekle ilgili suçlamaları ele almak istiyor” dedi.

İran uzmanı olan Mısırlı araştırmacı, ziyaretin iki ülke arasındaki çeşitli alanlarda ortaklıklar, ekonomik ilişkiler veya İran'ın Libya'daki siyasi krizin çözümünde herhangi bir rol oynaması gibi amaçlarla gerçekleştiğini reddederek şunları söyledi: “Libya siyasi arenasında nüfuz sahibi olanlar, Washington, Kahire, Ankara ve Libya'nın geri kalan komşu ülkeleri gibi, burada açık bir varlığa sahip olanlardır. Dolayısıyla Tahran'ın tüm bunların üzerine geçmesi düşünülemez.”

Mısırlı araştırmacı değerlendirmesini şöyle sürdürdü: “Evet, İran medyası Abdullahiyan'ın Menguş ile yaptığı görüşmelerde ülkesinin Libya'daki yeniden yapılanma çabalarına katılma arzusuna ilişkin ifadesine atıfta bulundu. Ancak bu, İran'a uygulanan ekonomik yaptırımlara ek olarak, Libya siyasi sahnesinin devam eden karmaşıklığı göz önüne alındığında (dışlanmasa da) büyük ölçüde erken.”

Libyalı siyasi analist İzzeddin Akil ise Menguş'un Tahran'a yaptığı ziyaretin amacının “ABD önerilerini İran tarafına iletmek” ve Tahran'ın 2015 yılından bu yana tutukluluğunun devam etmesinde ısrar eden bazı Lübnanlı güçler üzerindeki güçlü etkisi nedeniyle, Hannibal Kaddafi meselesini görüşmek” olduğuna inanıyor.

Akil, “Dibeybe'nin Hannibal'i gerçekten Libya'ya geri getirebilmesinin siyasi rakipleri (TM ve Devlet Yüksek Konseyi) karşısında konumunu güçlendirmenin yanı sıra, seçim tarihi geldiğinde cumhurbaşkanlığı yarışında eski rejim destekçilerinin ve ona bağlı olanların oylarını garanti edeceğini" söyledi.

Akil, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, “Tahran, krizlerini gidermek ve Arap bölgesindeki herkese açılmak istiyor. Bu ziyaret, amaçlarının bir kısmını gerçekleştirdi. İran, diplomatik tecrübesiyle ziyareti geliştirmekten ve iki ülke arasında gelecekteki ilişkileri çeşitli yollarla pekiştirmekten çekinmeyecektir” şeklinde konuştu.

Libyalı yazar Abdullah el-Kebir, ziyaretin Hannibal Kaddafi davasıyla ilgili olabileceğini belirterek,  Dibeybe'nin eski rejimin destekçilerini yanına çekmede herhangi bir olumlu ilerlemeden fayda sağlayacağı görüşüne destek verdi.

El-Kebir, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada, ziyaretle ilgili birçok soruyu, (iki ülke arasındaki Kaddafi dönemindeki güçlü ilişkiye kıyasla) iki ülke arasındaki ilişkilerin uzun vadeli kopmasına bağladı. El-Kebir, “İran önemli bir bölge ülkesi. Onunla yeni bir sayfa ve Trablus ile Tahran arasındaki kapalı kapıları yeniden açmak faydalı olabilir. Şiilik korkuları ise Sünni Maliki düşünce okulunun bazı mensupları tarafından abartılıyor” değerlendirmesinde bulundu.