Zaviye’deki “Islah Hareketi” şehirde "kaybedilen güvenliği" geri getirmesi için Dibeybe hükümetine 24 saat süre tanıdı

Libya'nın başkenti Trablus'ta iki milis mensubu (arşiv -AP)
Libya'nın başkenti Trablus'ta iki milis mensubu (arşiv -AP)
TT

Zaviye’deki “Islah Hareketi” şehirde "kaybedilen güvenliği" geri getirmesi için Dibeybe hükümetine 24 saat süre tanıdı

Libya'nın başkenti Trablus'ta iki milis mensubu (arşiv -AP)
Libya'nın başkenti Trablus'ta iki milis mensubu (arşiv -AP)

Libya’da başkent Trablus'un batısında yer alan Zaviye kentinde öfkeli protestocular, şehirlerinde "kaybedilen güvenliği" yeniden sağlaması için Abdülhamid ed-Dibeybe liderliğindeki geçici "birlik" hükümetine 24 saat süre verdi. Libya Ulusal Ordusu (LUO) Komutanı Mareşal Halife Hafter, dün (Pazartesi) yaptığı açıklamada, doğuda Bingazi kentindeki karargahında İsveç'in Libya büyükelçisi Anna Block Mazver ve İsveç konsolos yardımcısı Anders Nilsson ile iki ülke arasındaki ortak iş birliği yollarını görüştüğünü bildirdi.

Zaviye’deki “Islah Hareketi” pazar akşamı "şehrin giriş ve çıkışlarını kapatmak ve Dibeybe hükümetini gayri meşru ilan etmek" tehdidinde bulundu.

Zaviye kıyılarında bir ceset bulunmasının ardından büyüyen öfke, bir kamuoyu sorunu olarak ortaya çıktı. Hareket, Zaviye'de "gençlerin kaçırılması ve öldürülmesini" kınadı.

Kenti koruduğunu iddia eden tüm silahlı oluşumları kınayan hareket, Dibeybe hükümetinin olup biten her şeye sessiz kalması ve güvenlik görevlerini yerine getirmek için gerekli mekanizmalardan oluşan komiteyi desteklemeyi reddetmesini de eleştirdi.

Hareket ayrıca, “kâğıt üzerinde mürekkep olarak kalan yazılı kararların uygulanmaması, suçların işlenmeye devam etmesi ve olumsuzlukların sahil yolu boyunca tezahür etmesi” konularında tamamen Emniyet Müdürlüğü ve ona bağlı birimleri sorumlu tuttu.

Öte yandan Zaviye'deki "Birinci Destek Gücü" komutanı "Fare" lakaplı Muhammed Bahron, yakın zamanda kentte kurulan Güvenlik Tehdit Kontrol Teşkilatı'nın ilk mezunları için düzenlenen mezuniyet törenine katıldı.

Trablus'ta önceki çatışmaların izleri (AFP)
Trablus'ta önceki çatışmaların izleri (AFP)

Dibeybe hükümeti son gelişmelerde sessiz kalırken, yerel kaynaklar Zaviye'nin batısındaki sahil yolunun üç günden fazla kapalı kalmasının ardından yeniden açıldığını duyurdu.

Başkanlık Konseyi başkanı Muhammed el-Menfi, Zaviye şehrinde olup bitenler hakkında yorum yapmaktan kaçındı.

Menfi, pazar akşamı ordunun başkomutanı sıfatıyla hükümete bağlı güçlerin genelkurmay başkanı Muhammed el-Haddad ile yaptığı görüşmede, "özellikle bazı komşu ülkelerin içinden geçmekte olduğu koşullar çerçevesinde askeri çabaları yoğunlaştırma ihtiyacına" vurgu yaptı.

Menfi’nin ofisi tarafından açıklanan bildiride görüşmeye ilişkin şu ifadelere yer verildi: “Askeri kurumun, özellikle sınır geçişlerinde güvenliği sağlama ve devlet kontrolünü genişletme rolünü güçlendirmenin önemi ele alındı. Tüm askeri birimlerin durumu ve ordu arasındaki mevcut koordinasyonu geliştirmek için askeri eylem geliştirme mekanizmaları masaya yatırıldı.”

Hafter'in ofisi tarafından İsveç büyükelçisi ile görüşmesi hakkında ayrıntı bilgi verilmedi. Hafter önceki gün (Pazar) akşam saatlerinde Fransa'nın Libya Büyükelçisi Mustafa Maharaj ile görüşmüş ve onunla Libya sahnesindeki son gelişmeleri müzakere etmişti.

İngiltere Orta Doğu ve Kuzey Afrika Kıdemli Savunma Danışmanı Martin Sampson. Libya Başkanlık Konseyi Yardımcısı Abdullah el-Lafi ile görüşmesi sonrası açıklamalarda bulundu. Sampson açıklamasında: “Libya Başkanlık Konseyi Yardımcısı Abdullah el-Lafi dün Londra'da iki ülke arasındaki savunma iş birliği ortaklığını güçlendirmeyi görüştük. Libya'da sürdürülebilir güvenlik ve istikrarın geliştirilmesi hepimizi ilgilendiren bir konudur.” ifadelerini kullandı.

Diğer yandan Birleşmiş Milletler Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Bathili, pazar akşamı ülkenin batısındaki Mısrata kentinde gençlik ve sivil toplum temsilcileri ile bir araya geldi. Söz konusu temsilciler bazı endişelerini dile getirerek, seçimlerin ertelenmesinden duydukları hayal kırıklığını ve mevcut kurumlara olan güvensizliklerini vurguladılar.

Bathıli yaptığı açıklamada, "Gençlerin, kadınların ve sivil toplum temsilcilerinin sesleri gerekli ve önemlidir. Libya'nın geleceğini şekillendirmek için duyulmalı ve kararlı çıkmalıdır" dedi.

wef

Bathıli, Misrata Belediye Meclisi üyeleri, akademisyenler ve Temsilciler Meclisi üyeleriyle yaptığı görüşmede “Libyalıların yönettiği ve sahiplendiği bir siyasi süreç” için çağrıda bulundu. Bathıli, "Libyalıların iradesi ve bol doğal kaynaklara sahip olmaları, mevcut krizin üstesinden gelmelerini ve Libya'nın ekonomik bir güç ve önde gelen bir bölgesel aktör olarak konumunu temin etmelerini sağlayacak. Ulusal uzlaşma sürecinde Libya-Libya çözümü için Birleşmiş Milletler tam destek veriyor." dedi

İstikrar Hükümetinin Başkanı Usame Hammad ise hak ve özgürlükleri garanti altına alacak ve ülke içinde ve dışında yerinden edilmiş kişilerin acılarını hafifletecek "kapsamlı bir ulusal diyalog" başlatma sözü verdi. Hammad önceki gün (Pazar) Fethi Başağa'nın halefi olarak meclis tarafından hükümetin başına geçmekle görevlendirilmesinin ardından televizyonda yaptığı ilk açıklamada, “Hükümetimiz tüm Libyalılar içindir ve herkese eli uzanır" ifadelerini kullandı.



Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
TT

Trablus hükümeti, Libya’nın doğusundaki İHA’larla ilgisi olmadığını açıkladı

Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)
Trablus’taki Ulusal Birlik Hükümeti Başkanıı Abdulhamid Dibeybe. (Birlik Hükümeti)

Trablus merkezli Libya hükümeti 30 Haziran’da, Rus Wagner grubu tarafından kullanılan bir üsse yapılan insansız hava aracı (İHA) saldırılarıyla herhangi bir ilgisi olmadığını açıkladı.

İsminin açıklanmasını istemeyen bir ordu kaynağı AFP’ye yaptığı açıklamada, perşembe akşamı Bingazi’nin 150 km güneydoğusunda bulunan el-Haruba Hava Üssü’nün İHA’lar tarafından gerçekleştirilen, ‘amacı bilinmeyen’ saldırılarla hedef alındığını belirtti. Söz konusu üste, Wagner grubunun unsurları yer alıyor. Haber siteleri, saldırının, Birleşmiş Milletler (BM) tarafından tanınan ve doğu Libya makamlarının meşruiyetini sorguladığı Trablus hükümetinin silahlı kuvvetlerinden kaynaklandığını belirtti.

Özel ‘el-Masar’ kanalının haberine göre Ulusal Birlik Hükümeti’ne bağlı Savunma Bakanlığı, geçen cuma yaptığı açıklamada “Uçağımızın Libya’nın doğusundaki bir üsse düzenlediği saldırılara ilişkin yayınlananlar bizi şaşırttı” diyerek, Ekim 2020’de imzalanan ateşkese saygı duyduklarını vurguladı.

Diğer yandan Libya merkezli ‘Address’ gazetesinin haberine göre ise Batı Libya’daki Silahlı Kuvvetler Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed el-Haddad, “Birimlerimizden hiçbiri doğu bölgesindeki herhangi bir alanı hedef almadı” diyerek, benzer bilgilerin Libyalı kardeşler arasında savaşı ateşlemeyi ve Libya’yı bölgesel bir çatışmaya sokmayı’ amaçladığına dikkat çekti.

Libya 2011’den, Muammer Kaddafi rejiminin devrilmesinden bu yana büyük bir siyasi krize tanık oluyor. Nisan 2019 ile Haziran 2020 arasında Libya’nın doğusundaki en güçlü isim olan Halife Hafter, Trablus’un kontrolünü ele geçirmek için başarısız bir askeri girişimde Çadlı, Sudanlı, Nijeryalı ve Suriyeli savaşçıların yanı sıra Wagner grubundan savaşçıları kullandı. Bu başarısızlığı Ekim 2020’de, batı ve doğu kamplarının her birinden beş subaydan oluşmuş bir askeri komite tarafından gözlemlenen bir ateşkes anlaşmasının ilanı izledi.

O günden bu yana bir kısmı Rus ordusuyla birlikte savaşmak için Mali veya Ukrayna’ya gittikten sonra Libya’nın doğusundaki yüzlerce Wagner savaşçısı, başta petrol limanı bölgesinde olmak üzere güneyde aktifti.

Görsel kaldırıldı.
Mareşal Halife Hafter (Ulusal Ordu)

Libya Parlamentosu üyesi Muhammed Amer el-Abani, geçen pazartesi günü yapılan parlamento oturumunu ‘yasa dışı’ olarak niteledi.

Abani, Arap Dünyası Haber Ajansı’na (ANA) yaptığı açıklamada, Temsilciler Meclisi’nin, geçen pazartesi günü üyelerinin çoğunu davet etmeden bir toplantı düzenlemesinin ‘meşruiyet dışında ve anayasal sisteme aykırı’ olduğunu dile getirdi. Temsilciler Meclisi Sözcüsü Abdullah Bileyhik, meclisin, ikinci başkan yardımcısı Musbah Duma başkanlığında resmi bir kapalı oturum düzenlediğini açıkladığına dikkat çekti. Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre toplantıda konsey, 2023 tarihli ve 05 sayılı kanun uyarınca Anayasa Mahkemesi başkanı ve üyelerini seçmek için oybirliğiyle bir karar aldı.

Görsel kaldırıldı.
Temsilciler Meclisi toplantısının öncesinde oturum düzenlendi. (Temsilciler Meclisi)

Muhammed Amer el-Abani konuya dair şunları söyledi:

Geçtiğimiz pazartesi günü meclis oturumunda yaşananlar ve bunun sonucunda alınan kararlar hukuka aykırıdır. Çünkü toplantı tarihini, yeter sayısını ve yerini belirlemede oturumun yapılma esaslarını dikkate almamaktadır. Bingazi’de Temsilciler Meclisi’nin yakında toplanacak istişare oturumu öncesinde verilen kararların iptalini talep etmek, son parlamento oturumuna karşı yapılan protesto çerçevesinde geliyor.

‘Libya Al Ahrar’ sitesinin haberine göre milletvekilleri tarafından yapılan bir açıklamada, oturumun ‘geçersiz olduğu ve yasama veya meclis kararı düzeyine çıkmadığı’ ifadelerine yer verilirken, oturumda yaşananlar ise ‘Temsilciler Meclisi’ni zayıflatma girişimi’ olarak nitelendirildi.

Temsilciler Meclisi’nin kapalı oturumunun yapılması amacı hakkında ise Libyalı milletvekilleri “Bazı kararlar alma arzusu nedeniyle üyeleri davet etmeden bir oturum düzenlemenin belirli bir amacı vardır. Tüm milletvekilleri oturuma katılmaya davet edilmiş olsaydı, bu kararlar alınamazdı” açıklamasında bulundular.

‘Libya Al Ahrar’ internet sitesinde ise yaklaşık 40 milletvekilinin, meclis oturumlarını boykot etmekle tehdit ettiği ve Kurban Bayramı’nın ardından Trablus’ta parlamentonun son kapalı oturumunu protesto etmek için bir istişare toplantısı düzenlendiği bildirildi.