İsrail, ABD'nin katılımını beklemeden savaşa devam etme kararı aldı

İsrail'in merkezî askerî istihbarat birimi Aman, 2022'den bu yana nükleer projeyi vurmak için hayati hedeflerin listesini hazırlıyor

Hayfa'da dün bir İran füzesinin düştüğü yerde toplanan İsrailli sağlık görevlileri (AFP)
Hayfa'da dün bir İran füzesinin düştüğü yerde toplanan İsrailli sağlık görevlileri (AFP)
TT

İsrail, ABD'nin katılımını beklemeden savaşa devam etme kararı aldı

Hayfa'da dün bir İran füzesinin düştüğü yerde toplanan İsrailli sağlık görevlileri (AFP)
Hayfa'da dün bir İran füzesinin düştüğü yerde toplanan İsrailli sağlık görevlileri (AFP)

İsrail ve Washington'daki destekçilerinin ABD'yi İran'a karşı savaşa doğrudan katılmaya zorlama çabalarına rağmen, Tel Aviv'deki siyasi kaynaklar Başbakan Binyamin Netanyahu ve ordu komutanlarının savaş operasyonlarını tek taraflı olarak sürdürmeye ve ABD'nin katılımını beklememeye karar verdiklerini açıkladı.

Maariv gazetesi, ABD'nin İsrail'in tutumunu bildiğini ve onayladığını belirterek, ABD Başkan Yardımcısı J.D. Vance'in Netanyahu ile her iki tarafın askeri komutanlarının temsilcilerinin huzurunda sanal bir toplantı yaptığını ve İran'la olup bitenlerin ayrıntılarını görüştüklerini kaydetti.

İsrailli yetkililerin aktardığına göre toplantıda hazır bulunan herkes, İran'a saldırmak için eşi benzeri görülmemiş, tek seferlik bir fırsat doğduğu ve bunun kaçırılmaması gerektiği konusunda hemfikirdi. Her iki tarafın da takdir ettiği gibi İran zayıf; kendisini savunması ve İsrail'e zarar verecek şekilde birden fazla cephede karşılık vermesi zor.

Uzmanlar arasında, İsrail'in tek başına İran'ın nükleer projesini yok edemeyeceği konusunda bir görüş birliği var. Fordo Nükleer Tesisi’nin dağlık bir arazinin derinliklerine kazılmış bir alanda yer aldığı ve imha edilmesi için sadece ABD'de bulunan ve sadece Amerikan uçakları tarafından taşınıp nakledilebilen akıllı bombalar gerektiği örneği veriliyor.

Ancak İsrail, ABD'nin gerekli araçları sağlaması halinde imha projesini kendisi üstlenmeye hazır olduğunu ifade etti.

Maariv'e göre İsrail bu araçları almasa bile, Fordo Nükleer Tesisi de dahil olmak üzere İran’ın nükleer projesine ağır darbeler indirmeye yetecek güce sahip. Gazete bu tür saldırıların nasıl gerçekleştirileceği konusunda ısrar edince Tel Aviv'den üst düzey bir kaynak şu yanıtı verdi: “İsrail'in ateş gücü cehennem gibi.”

Yedioth Ahronoth gazetesi ise dün, İsrail'in İran'daki askeri operasyonlarının, ABD'nin katılmaması halinde iki haftadan fazla sürebileceğini, ancak nükleer projenin temellerinin yok edilmesinde tarihi sonuçlar elde edileceğini doğruladı. Gazete, İsrail'in merkezî askerî istihbarat birimi Aman’da 20 subaydan oluşan bir grubun 2022 sonundan bu yana nükleer projeyi vurmak için bir dizi hayati hedef üzerinde çalıştığını ortaya çıkardı.

Söz konusu grup, İsrail tarafından bilinen İran nükleer programındaki bilim adamlarının isimlerinin bir listesini hazırlayarak onlara suikast düzenlemeyi planladı.

Yedioth Ahronoth, Aman'ın araştırma departmanındaki İran nükleer bölümü başkanı Yotam'ın şu sözlerini aktardı: “Atom bombası yapımında uzmanlık en önemli unsurdur. Bu nedenle İran'ın böyle bir bomba yapmasına izin vermemek için oyundan çıkarılması mümkün olan nükleer bilim adamlarını seçtik.”

On yıl önce Aman, İran'ın uranyum zenginleştirme projesini vurmanın artık mümkün olmadığına, projenin çok fazla geliştiğine ve İsrail'in ‘silah grubu’ olarak tanımladığı bombanın montajını yapan bilim adamlarına odaklanılması gerektiğine inanıyordu. Hamas'ın 7 Ekim 2023'te başlattığı saldırıdan önce Netanyahu'ya bu konuda bir rapor sunuldu ve İranlı nükleer bilim adamları hakkında bilgi toplama ve onlara suikast planları yapma süreci geçtiğimiz hafta cuma günü İran'a savaş açılmasından önce de devam etti.

Yedioth Ahronoth, Aman liderlerinin, 2020 yılında İsrail tarafından suikasta uğrayan İranlı nükleer bilimci Muhsin Fahrizade liderliğindeki İran nükleer programının gizli ve askeri bölümünü oluşturan silah grubundaki İranlı bilim adamlarına odaklandığını kaydetti.

Gazeteye göre İsrail, geçtiğimiz yıllarda, üyeleri İran'da işe alınan ve ‘gizli ve ölümcül savaş ajanlarına’ dönüştürülmek üzere eğitilen gizli birimler aracılığıyla bu bilim adamlarından bazılarına suikast düzenlemeye başladı.

Gazete, İsrail’in motivasyonunun, Hizbullah'ın kapasitesinin büyük bir bölümünün yok edilmesi, İsrail'in geçtiğimiz ekim ayında İran hava savunma sistemini hedef alan saldırısı ve ardından Suriye'de Beşşar Esed rejiminin devrilmesi ve İsrail ordusunun Suriye hava savunma sistemlerini imha etmesi olduğunu belirtti.

Gazete Yotam'ın şu sözlerini aktardı: “Bu aşamada uygulama için hazırlıklara başladık ve nükleer silahlar alanında büyük uzmanlığa sahip bilim adamları aradık. Kişi ne kadar seçkin bir uzmanlığa sahipse yerini doldurmak o kadar zordu.”

İsrail ordusu liderliği söz konusu operasyonların başarısını, İran rejimini ve tüm nükleer projesini baltalamak için bir fırsat olarak görüyor. Bu nedenle, son günlerde Batı ile İran arasındaki müzakerelerin durmasından yararlanarak operasyonları yürütüyor. İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz, Netanyahu ile İran'daki rejimi istikrarsızlaştırmak ve hatta devirmek için ne gerekiyorsa yapma konusunda hemfikir; rejimin sembollerini yok etmek ve siyasi liderlerine suikast düzenlemek de buna dahil. İsrail halkı bu operasyon için bedel ödemeye hazır, çünkü bunu varoluşsal bir savaş olarak görüyor.



Suveyda'da çatışmalar yeniden başlarken İsrail, Şam'daki Genelkurmay Karargahı'nı bombaladı

Suveyda'daki çatışmaların ardından ordu ve güvenlik güçleri kente konuşlandı. (EPA)
Suveyda'daki çatışmaların ardından ordu ve güvenlik güçleri kente konuşlandı. (EPA)
TT

Suveyda'da çatışmalar yeniden başlarken İsrail, Şam'daki Genelkurmay Karargahı'nı bombaladı

Suveyda'daki çatışmaların ardından ordu ve güvenlik güçleri kente konuşlandı. (EPA)
Suveyda'daki çatışmaların ardından ordu ve güvenlik güçleri kente konuşlandı. (EPA)

Sabah erken saatlerinde (Çarşamba) Suriye'nin güneyindeki Suveyda kentinde Suriye hükümet güçleri ile yerel Dürzi militanlar arasındaki çatışmalar yeniden başlarken, İsrail dünden bu yana Suriye'nin güneyindeki Suveyda ve Dera ile sınırlı tuttuğu saldırılarını bugün Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı yerleşkesini de kapsayacak şekilde genişletti.

İsrail ordusu bugün yaptığı açıklamada, Şam'daki Genelkurmay Başkanlığı yerleşkesinin girişini hedef aldığını ve Suriye ile sınır bölgesindeki güçlerini takviye edeceğini duyurdu. Suriye devlet televizyonu, İsrail'in Şam'ın merkezinde düzenlediği saldırıda iki sivilin yaralandığını bildirirken, Reuters iki Suriyeli güvenlik kaynağına dayandırdığı haberinde İsrail hava saldırısının başkentteki Savunma Bakanlığı'nı hedef aldığını duyurdu.

Gelişmeler, Suveyda'da ilan edilen ateşkesin birkaç saat sonra çökmesinin ardından geldi. Ateşkes, insanların ölümüne neden olan ve günlerce süren kanlı mezhep çatışmalarına son vermeyi amaçlıyordu.

Suriye'nin güneyinde Dürzilerin çoğunlukta olduğu vilayette patlak veren şiddet olayları, çeşitli mezhepler arasındaki ayrışmaları gün yüzüne çıkardı.

sdfg
Dürzilerin çoğunlukta olduğu Suveyda'ya giren Suriye güvenlik güçleri, 15 Temmuz 2025 (Reuters)

Suriye güvenlik güçleri pazartesi günü Dürzi militanlar ile Bedevi aşiretler arasındaki çatışmaları kontrol altına almak üzere bölgeye sevk edilmiş, ancak Dürzi militanlarla çatışmaya girmişti. İsrail pazartesi ve salı günleri hükümet güçlerine hava saldırılarıyla müdahale etti ve amacın Dürzileri korumak olduğunu söyledi.

Suriye Savunma Bakanlığı tarafından dün gece ilan edilen ateşkes kısa sürdü. Yerel bir haber sitesi olan Suveyda 24'ün haberine göre Suveyda şehri ve civar köyler günün erken saatlerinde ağır topçu ve havan topu saldırısına maruz kaldı. Şarku’l Avsat’ın Suriye resmi haber ajansı SANA’dan aktardığına göre Suriye Savunma Bakanlığı, Suveyda'daki yasadışı grupları ateşkesi ihlal etmekle suçladı. Savunma Bakanlığı kent sakinlerine evlerinde kalmaları çağrısında bulundu.

Çatışmaların başladığı pazar gününden bu yana onlarca sivil, asker ve Dürzi militan öldü. Bir kişi, evinde başından vurulan kardeşinin cesedini bir Reuters muhabirine gösterdi.

sdfrgt
Suriye güvenlik güçleri mensupları Suveyda'da bir mahallede, 15 Temmuz 2025 (AFP)

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz bugün yaptığı açıklamada, Suriye hükümetini ‘Dürzileri rahat bırakması’ konusunda uyardı ve İsrail ordusunun Suriye hükümet güçleri çekilene kadar onları bombalamaya devam edeceğini vurguladı. ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Tom Barrack dün yaptığı açıklamada, ABD'nin ‘sükûnet ve bütünleşmeye doğru ilerlemek için’ tüm taraflarla temas halinde olduğunu ifade etti.