Hartum'da şiddetli çatışmalar sürerken bankacılık sektörü felç olmuş durumdahttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/sudan/4332201-hartumda-%C5%9Fiddetli-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fmalar-s%C3%BCrerken-bankac%C4%B1l%C4%B1k-sekt%C3%B6r%C3%BC-fel%C3%A7-olmu%C5%9F
Hartum'da şiddetli çatışmalar sürerken bankacılık sektörü felç olmuş durumda
BM elçisi, 14 Mayıs'ta insani yardımı koordine etmek için Port Sudan'da Maliye Bakanı ve ekibiyle bir araya geldi (Reuters)
Sudan'da orduyla paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar krizin ikinci ayında şiddetlendi. Hartum'un güneyinde ve komşu şehirler Kuzey Hartum ve Omdurman'daki diğer bölgelerde dün (Salı) patlamalar, hava saldırıları ve çatışmalar duyuldu. Doğu Nil bölgesi de ağır silahlı çatışmalara sahne oldu.
Bu tırmanış, önceki günlerde çatışmaların temposunda yaşanan düşüşün ardından ve ordunun HDK’yı büyükelçiliklere ve diplomatik temsilciliklere baskın yapmakla suçladığı bir zamanda gerçekleşti. Sudan ordusu HDK’yı Suudi Arabistan, Ürdün, Güney Sudan, Somali, Uganda büyükelçilikleri ile Suudi Arabistan ve Kuveyt askeri ataşeliklerinin karargahlarına baskın düzenlemek ve buralardaki belgeleri imha etmekle suçladı. Ancak HDK bu haberleri, "kötü niyetli söylentiler" şeklinde nitelendirerek yalanladı.
Sudan Dışişleri Bakanlığı'ndan yapılan yazılı açıklamada, HDK’nın belgeleri imha ettiği, mobilyalara zarar verdiği, bilgisayarlar ve diplomatik araçlar dahil olmak üzere değerli eşyaları çaldığı belirtildi.
Suudi Arabistan, son dönemde Hartum'daki diplomatik misyonları ve temsilcilikleri etkileyen her türlü şiddet ve vandalizmi reddettiğini açıkladı. Riyad, Ürdün büyükelçiliğine ve askeri ofis başkanının Sudan'ın başkentindeki Kuveyt büyükelçiliğindeki konutuna baskın yapılmasını büyük bir üzüntüyle izlediğini belirtti. Suudi Arabistan ayrıca tüm Sudanlı tarafları "son Cidde müzakerelerinin sonuçlarına uygun olarak sükûnet taahhüdünde bulunmaya ve Sudan’daki krizde adil ve kapsamlı bir çözüme ulaşmayı amaçlayan siyasi yollara başvurma" çağrısında bulundu.
Körfez İşbirliği Konseyi (KİK), İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) ve Arap Parlamentosu Hartum'daki diplomatik merkezlere yönelik ihlalleri kınadı ve buralarda güvenliğin artırılması ve diplomatik misyon merkezlerinin güvenliğini garanti eden uluslararası anlaşmalara ve diplomatik normlara saygı gösterilmesini istedi.
Sudan bankacılık sektörü ise savaşın başladığı 15 Nisan'dan bu yana tamamen felç oldu. Ülke genelinde hizmetleri eski haline getirmeye yönelik ürkek girişimlerin ıçerçevesinde merkez bankası krizi sona erdirmeye çalışıyor.
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4473066-sudan%E2%80%99%C4%B1n-kom%C5%9Fular%C4%B1-i%C3%A7-sava%C5%9F%C4%B1-durdurmak-i%C3%A7in-toplan%C4%B1yor
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.
13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.
Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.
Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:
“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”
Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.
Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.
Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.
