Arap ve Uluslararası İlişkiler Konseyi: Suriye'nin siyasi bir çözüm çerçevesinde geri dönüşünü memnuniyetle karşılıyoruzhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/sudan/4339686-arap-ve-uluslararas%C4%B1-i%CC%87li%C5%9Fkiler-konseyi-suriyenin-siyasi-bir-%C3%A7%C3%B6z%C3%BCm
Arap ve Uluslararası İlişkiler Konseyi: Suriye'nin siyasi bir çözüm çerçevesinde geri dönüşünü memnuniyetle karşılıyoruz
Suriye Devlet Başkanı Beşar cuma günü Arap Birliği zirvesine katıldı. (SPA-Reuters)
Kâr amacı gütmeyen bağımsız bir Arap sivil kuruluşu olan Arap ve Uluslararası İlişkiler Konseyi yaptığı açıklamada Suriye'nin Arap Birliği’ne geri dönmesini memnuniyetle karşılarken Sudan'da sivil yönetime geçilmesi gerektiğini vurguladı.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Konsey, çarşamba ve perşembe günleri Ürdün'de düzenlenen Mütevelli Heyeti'nin onuncu oturumunun ardından yayınladığı bildiride, geleneksel tavrın ötesine geçecek şekilde, kurumlar inşa etmeye dayalı, öncelikle siyasi ve sosyal yapıyı dikkate alan modern, bilimsel, rasyonel ve etkili bir muamele edilmesini savundu. Buna ek olarak Arap ülkelerinin vatandaşlık, eşitlik, adalet ve demokrasiye doğru hareket temelinde ekonomik kalkınmasını ele alan birleşik bir Arap stratejisinin benimsenmesi çağrısında bulundu.
Konsey, Suudi-İran ilişkilerindeki atılımı ve bölgesel ilişkilerdeki açıklığı memnuniyetle karşıladı. Ayrıca Suriye'deki siyasi krizin kapsamlı bir şekilde ele alınması, tüm Suriye halkının siyasi katılımının sağlanması ve yerlerinden edilenlerin şehirlerine ve köylerine güvenli bir şekilde geri dönmesi amacıyla 1 Mayıs 2023 tarihli Amman Deklarasyonu uyarınca Suriye'nin bilinçli, kademeli ve kapsamlı bir siyasi çözüm çerçevesinde Arap Birliğine geri dönmesini olumlu olarak niteledi. Kurbanların ve kayıp kişilerin bulunması ve etkilenenlere tazminat ödenmesi çağrısında bulundu.
Bildiride ayrıca ‘İsrail'in işgal altındaki Filistin topraklarındaki uygulamalarına uluslararası kararlara uygun olarak ve kararlılıkla karşı çıkılması ve 2002 Beyrut Zirvesi'nde Arap Barış Girişimi tarafından onaylanan yolun teyit edilmesi ve bu yolun Filistin halkına tam meşru haklarını iade yoluna bağlanması’ gerektiği vurgulandı.
Konsey, ‘Arap dünyasındaki siyasileri, siber güvenliğin yanı sıra su ve gıda güvenliği gibi hızlanan ve büyüyen varoluşsal tehlikeler’ konusunda da uyarıda bulundu.
Sudan'da meydana gelen ve ülkenin birliğini, toprak bütünlüğünü ve halkının haklarını tehdit eden çatışmaları kınayan Konsey, Sudan devletine ve halkına sivil yönetime hızlı ve tam bir dönüş için hazırlık yapma çağrısı yaptı.
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4473066-sudan%E2%80%99%C4%B1n-kom%C5%9Fular%C4%B1-i%C3%A7-sava%C5%9F%C4%B1-durdurmak-i%C3%A7in-toplan%C4%B1yor
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.
13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.
Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.
Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:
“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”
Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.
Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.
Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.
