ABD ve Fransa'nın pasaportlarını yok ettiği Sudanlılar savaş bölgesinde mahsur kaldıhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/sudan/4340506-abd-ve-fransan%C4%B1n-pasaportlar%C4%B1n%C4%B1-yok-etti%C4%9Fi-sudanl%C4%B1lar-sava%C5%9F-b%C3%B6lgesinde
ABD ve Fransa'nın pasaportlarını yok ettiği Sudanlılar savaş bölgesinde mahsur kaldı
Sudan'da birinci ayını geride bırakan çatışmalarda 600'den fazla kişi hayatını kaybetti, 700 binden fazla kişiyse yerinden edildi (Reuters)
ABD ve Fransa'nın Sudan'da bulunan büyükelçiliklerinin, ülkede çatışmaların patlak vermesinin ardından temsilcilikleri boşaltırken Sudan vatandaşlarının pasaportlarını da yok ettikleri ortaya çıktı.
Washington ve Paris yönetimleri olayı kabul ederken, temsilciliklerde görev yapan diplomatların hassas belgelerin yanlış ellere düşmemesi için gerekli protokolü takip ettiklerini savundu.
Pasaportları ABD ve Fransa temsilciliklerinde imha edilen Sudanlılar ise savaş bölgesinde sıkışıp kalmış durumda.
New York Times'a konuşan Sudanlı mühendis Selma Ali, çatışmalar başlamadan üç gün önce ABD Büyükelçiliği'ne vize başvurusunda bulunduğunu belirtirken, "Savaş uçakları ve bombaların sesini penceremden duyabiliyorum. Burada sıkıştım ve bir çıkış yolu yok" ifadelerini kullandı.
Konuyla ilgili bir açıklama yapan ABD Dışişleri Sözcüsü olayın standart bir prosedür olduğunu söyledi.
Sözcü, "Güvenlik ortamı pasaportları sahiplerine ulaştırmamıza müsaade etmediği için, onları güvensiz şekilde arkada bırakmak yerine yok ettik" ifadelerini kullandı.
Birleşik Krallık hükümeti ise Sudan'daki temsilciliklerinde bulunan tüm belgelerin güvenli şekilde depolandığını açıkladı.
ABD yönetimi daha önce de 2021'de Taliban'ın Afganistan'da yönetimi devraldığı dönemde ABD Büyükelçiliği'ndeki Afgan vatandaşlarına ait pasaportları yok ettiği için eleştirilerin hedefi olmuştu. O dönem Afgan vatandaşları, yeni Taliban yönetimine tekrar pasaport başvurusu yapabilmişti.
Ancak Sudan'da başkent Hartum'da devam eden çatışmalar nedeniyle pasaport basım işlemleri durmuş durumda ve konuyla ilgilenen ofis de çatışmaların ilk gününden itibaren kapalı.
15 Nisan'da Sudan'da ordu komutanı Abdülfettah Burhan ve paramiliter Hızlı Destek Güçleri'nin başındaki Muhammed Hamdan Daglo arasındaki anlaşmazlık çatışmaya dönüşmüş, Hartum'daki birçok diplomat çatışmaların ortasında kalmıştı.
Çatışmaların başlamasının ardından yabancı ülke temsilcilikleri hızla kapanırken, bu ülkelere vize başvurusu yapan Sudanlıların pasaportları büyükelçiliklerde kalmıştı.
Şu ana kadar hiçbir hükümet kaç pasaportun yok edildiğini ya da geride bırakıldığını açıklamadı.
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4473066-sudan%E2%80%99%C4%B1n-kom%C5%9Fular%C4%B1-i%C3%A7-sava%C5%9F%C4%B1-durdurmak-i%C3%A7in-toplan%C4%B1yor
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.
13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.
Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.
Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:
“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”
Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.
Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.
Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.
