Sudan’da ateşkesin yürürlüğe girmesine saatler kala çatışmalar sürüyor

Görevden alınmasının ardından Hamideti’nin resmi bir sıfatı kalmadı

Sudan'da iki taraf arasında çıkan çatışmada binadan duman yükselirken (AFP)
Sudan'da iki taraf arasında çıkan çatışmada binadan duman yükselirken (AFP)
TT

Sudan’da ateşkesin yürürlüğe girmesine saatler kala çatışmalar sürüyor

Sudan'da iki taraf arasında çıkan çatışmada binadan duman yükselirken (AFP)
Sudan'da iki taraf arasında çıkan çatışmada binadan duman yükselirken (AFP)

Sudan’da ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) ateşkese saygı gösterme niyetlerini teyit etmelerine rağmen çatışmalar devam ederken, iki taraf arasındaki ateşkesin bu akşam yürürlüğe girmesi bekleniyor.

ABD ve Suudi Arabistan dün ortak bir açıklama yaparak, Sudan ordusu ve HDK’nın bir haftalık ateşkes üzerinde anlaştığını duyurdu.

Taraflardan her biri, Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (İGAD) tarafından memnuniyetle karşılanan bu ateşkese saygı duymak istediklerini birer açıklama ile duyurdu. Bununla birlikte, 5 haftayı aşkın bir süre boyunca iki taraf 10'dan fazla kez ateşkes sözü verdi ancak bu söz sürekli olarak hızla ihlal edildi.

ABD-Suudi ortak açıklamasına göre, ‘önceki ateşkesin aksine, Cidde'de varılan anlaşmanın iki tarafça imzalandığı ve Suudi Arabistan ve ABD'den uluslararası destekli bir ateşkes izleme mekanizması tarafından destekleneceği’ teyit edildi.

Batı Darfur’dan Aden İsa, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Çatışmanın taraflarına güvenmiyoruz. Geçici değil nihai bir ateşkes istiyoruz” ifadelerini kullandı.

Hartum sakinlerinden biri ise, “En önemli şey sadece ateşkes ilan etmek değil, buna saygı duymak, gıda ve yardım için güvenli geçişler sağlamak” dedi.

Sudan’da 15 Nisan’dan bu yana Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile Muhammed Hamdan Daklu (Hamideeti) liderliğindeki HDK arasında çoğu sivil yaklaşık bin kişinin hayatını kaybettiği şiddetli çatışmalar yaşanıyor.

Başkent Hartum ve ülkenin batısındaki Darfur’da çatışmaların yoğunlaştığı bölgelerde çoğu hastane hizmet dışı kaldı. Başkentten kaçmayı başaramayan yaklaşık 5 milyon kişi, susuz ve elektriksiz evlerinde kalıyor.

Kapalı bankalar ve hava saldırıları, topçu ateşi ve yerleşim yerlerindeki şiddetli çatışmalar nedeniyle kesintiye uğrayan yardım konvoylarının olduğu bir ülkede, gıda kıtlığı şiddetlenirken, çoğu tarım-gıda fabrikası yıkıldı veya yağmalandı.

İnsani yardım ekipleri, ilaç, yakıt ve gıda maddelerinin taşınması için güvenli geçişler sağlamak adına haftalardır çağrıda bulunuyor.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsani İşlerden Sorumlu Genel Sekreter Yardımcısı ve Acil Yardım Koordinatörü Martin Griffiths, 45 milyonluk nüfusun yarısından fazlasının yardıma ihtiyaç duyduğu Sudan’da ‘insani yardımın güvenli bir şekilde ulaştırılması’ çağrısını yineledi.

BM’ye göre savaş devam ederse, bir milyon Sudanlı daha komşu ülkelere sığınabilir. Bu ülkeler ise çeşitli hastalıların yayılmasından endişeli.

Kuzey Hartum’da ikamet eden Hüseyin Muhammed, “Umuyorum ki arabulucular ateşkesin uygulanmasını denetler” diyerek, ateşkesin hasta annesini doktora götürebilmesi için iyi bir fırsat sağlayabileceğini bildirdi.

Öte yandan Sevsen Muhammed ise, ailesini tekrar görmek istediğini, 5 Nisan’dan beri ailesini görmediğini aktardı.



Sudan ordusu Cidde müzakerelerine dönecek mi?

Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

Sudan ordusu Cidde müzakerelerine dönecek mi?

Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)

Sudan Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan ve ABD’den arabulucuların, müzakerelerin devam etmesini önleyen engelleri aşmayı başardığı an, ordu heyetinin Cidde müzakerelerine geri dönmeye hazır olduğunu bildirdi.

Sudan ordusundan temsilciler, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin başkent Hartum’da sivillerin evleri, kamu tesisleri, hastaneler ve yollardan çekilmesiyle ilgili ihtilaflar nedeniyle geçtiğimiz Çarşamba günü müzakerelerden çekildi.

Ancak Hızlı Destek Kuvvetleri, anlaşmanın başarısız olmasını, ordu heyetinin Hartum’daki askeri karargahta kuşatma altındaki komutanlarının çıkışı için güvenli bir geçit açılmasını şart koşmasına bağladı.

Bakanlık tarafından dün yapılan açıklamada, Sudan’da savaş sonrası konuların tartışılmasının önünü açacak adil bir anlaşmaya varma arzusu dile getirildi.

Söz konusu açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan ve ABD’nin Cidde’deki müzakere turlarını kolaylaştırma çabalarına ve müzakereleri başarıya ulaştırma konusundaki kararlılıklarına olan takdirini yineler” denildi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı, ordu heyetinin ülkeye dönmesine neden olan Cidde müzakerelerinin" başarısız olmasının nedeninin, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin uzlaşmazlığı ve imzaladıkları yükümlülükleri yerine getirmemesi olduğunu da vurguladı.

Hamideti olarak bilinen, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin lideri Muhammed Hamdan Daklu, mevcut ordu liderliğinin istifa etmesi halinde savaşı erken bir tarihte bitirme sözü verdi.

Hızlı Destek Kuvvetleri, başkent merkezindeki ordu komutanlığının ana karargahında, ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah Burhan, yardımcısı Korgeneral Şemseddin Kabaşi ve üst düzey subayları kuşatma altına aldıklarını öne sürdü.

Burhan ve Kabaşi, paylaşılan videolarda karargahın yakınında birden fazla kez göründü.

Öte yandan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Agar, Hızlı Destek Kuvvetleri’ni sivillere karşı akıl almaz ölçüde iğrenç suçlar işlemekle suçladı ve Darfur bölgesindeki bazı etnik grupları hedef alarak insanlığa karşı en ağır suçları işlediklerini söyledi.

Agar, St. Petersburg’daki Rusya-Afrika zirvesinde yaptığı konuşmada şunları söyledi;

“Sudan’daki mevcut krize, başkent Hartum ve eyaletlerdeki bazı şehirlere karşı topyekun bir savaş başlatan, korkunç suçlara ve benzeri görülmemiş insani acılara neden olan Hızlı Destek Kuvvetleri neden oluyor. İsyancı güçler herhangi bir angajman kuralına uymuyor, uluslararası insancıl hukuka saygı göstermiyor ve vatandaşları canlı kalkan olarak kullanıyor.”

Agar, Sudan’ın, ülkenin egemenliğine saygı gösterilmesi ve içişlerine müdahale edilmemesi koşuluyla, başta bölgesel olmak üzere tüm girişimlere sıcak baktığını da yineledi.