Sudan’da çatışan taraflar arasında bir haftalık ateşkes yürürlüğe girdihttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/sudan/4342586-sudan%E2%80%99da-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fan-taraflar-aras%C4%B1nda-bir-haftal%C4%B1k-ate%C5%9Fkes-y%C3%BCr%C3%BCrl%C3%BC%C4%9Fe-girdi
Sudan’da çatışan taraflar arasında bir haftalık ateşkes yürürlüğe girdi
Hartum’daki bir kontrol noktasında bulunan Sudan ordusuna ait bir tank (AFP)
Sudan’da çatışan ordu ve paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri arasında anlaşmaya varılan bir haftalık ateşkes dün akşam yürürlüğe girdi.
Suudi Arabistan ve ABD’nin arabuluculuğuyla iki tarafın temsilcilerinin katılımıyla Suudi Arabistan’ın Cidde kentinde imzalanan ateşkes anlaşması, dün yerel saatle 19.45'te yürürlüğe girdi.
Ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri ateşkese bağlı kalacaklarını açıklarken, özellikle başkent Hartum ve Darfur’da çatışmaların hızı genellikle geceleri azaldığından, ateşkese ne ölçüde bağlı kaldıklarını tespit etmek mümkün olmadı.
Şarku’l Avsat’ın Reuters’tan aktardığı habere göre, Hartum sakinleri, ateşkesin uygulanmaya başlamasının ardından gece saatlerinde savaş uçaklarının uçtuğunu bildirdi.
Omdurman ve Bahri’de de silah sesleri duyulduğunu bildiren bölge halkı, ateşkesin ihlal edilip edilmediğine dair bilgi vermedi.
Nisan ortasında başlayan çatışma nedeniyle, Hartum’un yaklaşık 5 milyon sakini 37 gün boyunca su, elektrik ve iletişimden mahrum kaldı.
Hartum’da ikamet eden Mahmud Selahaddin, “Savaş uçakları bölgemizi bombaladı” dedi.
AFP’ye konuşan görgü tanıkları, Hartum’un kuzeyinde ve şehrin merkezindeki Gaba Caddesi’nde çatışmalar çıktığını bildirdi.
Omdurman’daki Radyo ve Televizyon Kurumu’nun yakınındaki Beyt el-Mal bölgesinde de çatışmaların meydana geldiğini eklediler.
Sudan, 15 Nisan’dan bu yana Sudan, Orgeneral Abdulfettah Burhan liderliğindeki ordu ile Hamideti olarak bilinen Muhammed Hamdan Daklu liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri arasındaki çatışmaya tanık oluyor.
Çatışma, çoğu sivil olan yaklaşık bin kişinin ölümüne ve bir milyondan fazla Sudanlının komşu ülkelere kaçmasına neden oldu.
Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) tarafından dün yapılan açıklamaya göre, Sudan’daki çatışmalardan kaçmak için Çad’a sığınanların sayısı hızla arttı.
Çad’a kaçan Sudanlıların sayısı 90 bine ulaşırken, çatışmanın başlamasından bu yana 250 binden fazla insan komşu ülkelere kaçtı.
Hızlı Destek Kuvvetleri Hamideti dün Twitter hesabından paylaştığı ses kaydında, ‘feshedilmiş rejimi ve darbe liderlerini demokratik geçiş yolunu kapatmayı planlamakla’ suçladı.
ABD ve Suudi Arabistan Pazar günü ortak bir bildiri yayınlayarak, Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’nden temsilcilerin Pazartesi gecesi başlayacak yeni bir ateşkes üzerinde anlaştıklarını duyurdu.
Taraflar ateşkese bağlı kalacaklarını açıklarken, söz konusu ateşkes Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği (AfB) ve Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD) tarafından memnuniyetle karşılandı.
Sivil toplum kuruluşları düzenledikleri toplantıda Sudan’da savaşın sürmesi halinde uluslararası tarafların müdahale etmesini talep ettilerhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4447586-sivil-toplum-kurulu%C5%9Flar%C4%B1-d%C3%BCzenledikleri-toplant%C4%B1da-sudan%E2%80%99da-sava%C5%9F%C4%B1n-s%C3%BCrmesi
Sivil toplum kuruluşları düzenledikleri toplantıda Sudan’da savaşın sürmesi halinde uluslararası tarafların müdahale etmesini talep ettiler
ABD, Sudan'da 3 aydır devam eden çatışmaların ardından krize çözüm bulmaya çalışıyor (AFP)
Sudan’da ve Sudan dışında yeni kurulan sivil toplum kuruluşları, çatışan taraflar; ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’ni (HDK), Suudi Arabistan ve ABD’nin arabuluculuğunda 11 Mayıs'ta imzalanan sivillerin ve insani düzenlemelerin korunmasına ilişkin Cidde Bildirgesi'ne uymaya çağırdılar. Sivil toplum kuruluşları, çatışan tarafların savaşı kesin olarak durdurmaya yönelik herhangi bir yanıt vermemeleri halinde uluslararası tarafların insani müdahalede bulunması seçeneğine başvurulacağını vurguladılar.
Heyetler, sendikalar, sivil toplum örgütleri ve direniş komiteleri, savaşı sona erdirmek ve sivillerin önderliğinde, sivil yönetimin önünü açacak bir siyasi sürecin inşasına temel oluşturan bir ortak ilkeler bildirisi imzaladılar. Bildiriye göre sivil sürecin başlatılması için ise çatışan tarafların siyaset sahnesinden tamamen çekilmeleri ve sivillerin himayesinde anayasayı korumak için profesyonel ve ulusal tek bir ordunun kurulması gerekiyor.
Sivil toplum kuruluşları koordinatörü, Sudan'ın eski Washington büyükelçisi Nureddin Sati, Şarku'l Avsat'ın dün bir kopyasına ulaştığı basın açıklamasında şunları söyledi:
“Bildiri, savaşı sona erdirmeyi, demokratik yolu yeniden tesis etmeyi ve savaş sonrası yeniden yapılanma için bir yol haritası çizmeyi amaçlayan birçok ulusal girişimin ürünüdür. Bir sonraki aşamada federal yönetim, eşit vatandaşlık hakları ve kaynakların ülkenin tüm bölgeleri arasında nasıl adil bir şekilde dağıtılacağı konularının tartışılacağı diyaloglar başlatılacak. Bunu barış süreci ve yeniden yapılanma hakkında kapsamlı bir müzakere süreci izleyecek.”
Ciddi Bildirisi’ne uyulması çağrısı
Bildiride, savaşan taraflar; ordu ve HDK'ya, Sudanlı ve uluslararası gözlemcilerin yer aldığı izleme mekanizmaları aracılığıyla Sudan'daki sivillerin can güvenliği için 11 Mayıs'ta imzalanan Cidde Bildirgesi'ne uymaları çağrısında bulunuldu.
Sivil toplum kuruluşlarının Sudan konulu toplantısında, çatışan taraflara 21 Mart'ta imzalanan Cidde Bildirisi’ne uymaları çağırısında bulunuldu (Reuters)
Bildiride, çatışan tarafların savaşı kesin olarak durdurmaları taleplerine yanıt vermemeleri halinde uluslararası anlaşmalara ve ilkelere uygun olarak sivilleri korumak için uluslararası tarafların insani müdahalede bulunması seçeneğine başvurmaktan başka çare kalmayacağı vurgulandı.
Bildiriyi imzalayan taraflar, savaşın daha fazla uzaması durumunda ülkeyi yönetmekten ve Sudanlıların sesini dünyaya ulaştırmaktan sorumlu olacak geçici bir hükümetin oluşturulması gerektiğinin altını çizdiler. Geçici bir hükümetin kurulması önerisini ve nasıl uygulanacağını değerlendirdikten ve üzerinde bir anlaşmaya varıldıktan sonra eyleme geçmenin önemini de vurguladılar.
Bildiriyi imzalayan sivil güçler, krizin tekrar patlak vermesini ve çatışmaların yeniden başlamasını önlemek amacıyla ülkede tam demokratik sivil bir yönetimin olması için savaşan tarafların siyaset sahnesinden tamamen çekilmeleri gerektiğinde hemfikir olduklarını belirttiler.
Hesap verebilirliğe vurgu
Bildiride, devrimin 2018 yılının aralık ayında başlamasından bu yana işlenen tüm suçların sorumlularının adalet karşısına çıkarılması gerektiğinin altı çizildi.
Bildiriyi imzalayan taraflar, bu yeni oluşumu, ‘sivil demokratik değişime ve şanlı Aralık devriminin ilkelerine ve hedeflerine inanan sivil güçler’ olarak adlandırdılar.
Bildiride, Cidde Bildirgesi üzerinde, ülkede savaşın patlak vermesinden önce de meşru bir yönetimin olmamasından ötürü geniş ve çeşitli tarafları bir araya getiren bir mutabakat için aylarca süren çalışmanın ardından anlaşmaya varıldığına dikkat çekildi.
Bildiriyi imzalayan taraflar, Sudan’da devam eden savaşın nedeninin, ordu, HDK ve silahlı hareketlerin sivil demokratik geçişe yönelik darbesi ve eski rejimin kalıntılarının kendi dar çıkarlarını elde etmek amacıyla iktidar için giriştikleri rekabet olduğunu belirttiler.
Öncelik savaşın durdurulması olmalı
Bildiride, önceliğin savaşın, kanlı ve vahşi katliamların durdurulması ve sivillerin güvenliklerinin sağlanması için katı önlemler alarak ülke genelindeki çatışma bölgelerindeki sivillerin canlarının korunması olması gerektiği vurgulandı.
Bildiride, Afrika Birliği (AfB), Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD), Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği (AB) ile koordinasyon içinde çatışan taraflara daha fazla baskı yapılmasının yanı sıra ateşkesin uygulanıp uygulanmadığını takip etmek amacıyla etkili mekanizmalar geliştirilmesi çağrısında bulunuldu.
Bunun yanında sivillerin Sudan'ı destekleyen bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyon kurulması ve sivil demokratik bir geçişin gerçekleşmesi için ateşkes müzakerelerine ve gelecekteki müzakerelere katılmaları gerektiği belirtildi.
Bildiriyi imzalayan taraflar, ordunun ve tüm düzenli güçlerin sivil yönetimden, siyasetten ve ekonomi ve yatırım faaliyetlerinden tamamen geri çekilmesi ve herhangi bir çözümün Sudan'ın birliğini, bağımsızlığını ve egemenliğini başka hiçbir eksene veya ülkeye bağımlı olmadan koruması gerektiğini vurguladılar.
Bildiride son olarak hukukun üstünlüğüne inanan ve kadınların da etkin katılımıyla yönetilen, geniş kapsamlı ulusal bir mutabakata dayalı geçici bir hükümetin kurulması gerektiğinin altı çizildi.
