BM, Sudan'da çatışmaların gittikçe "etnikleştiği" uyarısında bulundu

Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)
Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)
TT

BM, Sudan'da çatışmaların gittikçe "etnikleştiği" uyarısında bulundu

Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)
Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)

 Birleşmiş Milletlerin (BM) Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Sudan Temsilcisi Volker Perthes, Sudan'da çatışmaların gittikçe "etnikleştiği" ve bunun ülkeyi uzun süreli bir çatışmanın içine çekme riski taşıdığı uyarısı yaptı.

Perthes, BM Güvenlik Konseyi’nin Sudan konulu toplantısında ülkedeki son durum hakkında bilgi verdi.

Sudan ordusu ile ülkedeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında 15 Nisan'da başlayan silahlı çatışmaların, defalarca ateşkes ilan edilmesine rağmen yavaşlama belirtisi göstermediğini belirten Perthes, devam eden şiddetten dolayı sivillerin ağır bedeller ödediğini söyledi.

Perthes, şu ana kadar tahminlere göre, çatışmalarda 190'ı çocuk en az 700 kişinin hayatını kaybettiği, 6 bin civarında kişinin yaralandığı, 1 milyondan fazla kişinin de yer değiştirdiği bilgisini paylaştı.

Ülkede insan hakları ihlallerinin ve insani krizin arttığına dikkati çeken Perthes, "Yaşamlar ve altyapı yok ediliyor. Çatışmanın giderek etnikleşmesi, ülkeyi bölge için sonuçları olan uzun süreli bir çatışmanın içine çekme riski taşıyor." uyarısında bulundu.

Perthes, çatışmada tarafların, gerçek bir ateşkesi ilerletmek için sağlam bir izleme mekanizmasıyla müzakerelere ciddi şekilde iyi niyetle yaklaşması gerektiğinin altını çizdi.

BM'nin Sudan'da etnik çatışmanın artmasını engelleyerek kalıcı bir barış önceliğine sıkı sıkıya bağlı olduğunu belirten Perthes, sivillerin korunması, insani yardımlar ve uygun bir zamanda çok katılımlı siyasi sürecin hazırlanmasının da bu önceliklere dahil olduğunu kaydetti.

Güvenlik Konseyi toplantısında, başta ABD ve Rusya olmak üzere, diğer üye ülkeler de Sudan'da BM’nin ateşkes ve insani yardım çabalarına desteğini dile getirerek ülkedeki taraflara çatışmaların sona ermesi için çağrıda bulundu.

- Kısa vadeli ateşkes

Taraflar, uluslararası toplumun aracılık etmesiyle, 20 Mayıs'ta, bugünden itibaren geçerli olmak üzere ateşkes ilan ettiklerini açıklamıştı.

Suudi Arabistan ve ABD, Sudan'da çatışan ordu ile HDK arasında sağlanan 7 günlük ateşkesin, Sudan yerel saatiyle 22 Mayıs 21.45'te yürürlüğe gireceğini ve Sudan'daki krizi çözmek için Cidde şehrinde yapılan görüşmelerin devam edeceğini bildirmişti.

Sudan'ın tamamında uygulanacak "acil insani yardımların ulaştırılması ve temel hizmetlerin sağlanmasının" hedeflendiği kısa vadeli ateşkes anlaşması, tarafların Cidde Bildirgesi'nde insani yükümlülüklerle ilgili verilen taahhütlere uymasını kapsıyor.

- Sudan'da ordu ile HDK arasında çatışma

Sudan'ın başkenti Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile HDK arasında silahlı çatışmalar başlamıştı.

Ordu ile HDK arasında "HDK'nin tamamen orduya katılmasını" öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık, sıcak çatışmaya dönüşmüştü.

BM Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Sudan'da devam eden çatışmalar nedeniyle 843 binden fazla kişinin ülke içinde yerinden edildiğini, 259 bin kişinin komşu ülkelere geçtiğini bildirmişti.

IOM, çatışmaların devam etmesi halinde 1,8 milyon kişinin ülke içinde yerinden olacağı öngörüsünde bulunmuştu.



Sudan ordusu Cidde müzakerelerine dönecek mi?

Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
TT

Sudan ordusu Cidde müzakerelerine dönecek mi?

Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)
Sudan’ın başkenti Hartum’da yaşanan çatışmalar nedeniyle dumanlar yükseliyor (AFP)

Sudan Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan ve ABD’den arabulucuların, müzakerelerin devam etmesini önleyen engelleri aşmayı başardığı an, ordu heyetinin Cidde müzakerelerine geri dönmeye hazır olduğunu bildirdi.

Sudan ordusundan temsilciler, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin başkent Hartum’da sivillerin evleri, kamu tesisleri, hastaneler ve yollardan çekilmesiyle ilgili ihtilaflar nedeniyle geçtiğimiz Çarşamba günü müzakerelerden çekildi.

Ancak Hızlı Destek Kuvvetleri, anlaşmanın başarısız olmasını, ordu heyetinin Hartum’daki askeri karargahta kuşatma altındaki komutanlarının çıkışı için güvenli bir geçit açılmasını şart koşmasına bağladı.

Bakanlık tarafından dün yapılan açıklamada, Sudan’da savaş sonrası konuların tartışılmasının önünü açacak adil bir anlaşmaya varma arzusu dile getirildi.

Söz konusu açıklamada, “Dışişleri Bakanlığı, Suudi Arabistan ve ABD’nin Cidde’deki müzakere turlarını kolaylaştırma çabalarına ve müzakereleri başarıya ulaştırma konusundaki kararlılıklarına olan takdirini yineler” denildi.

Sudan Dışişleri Bakanlığı, ordu heyetinin ülkeye dönmesine neden olan Cidde müzakerelerinin" başarısız olmasının nedeninin, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin uzlaşmazlığı ve imzaladıkları yükümlülükleri yerine getirmemesi olduğunu da vurguladı.

Hamideti olarak bilinen, Hızlı Destek Kuvvetleri’nin lideri Muhammed Hamdan Daklu, mevcut ordu liderliğinin istifa etmesi halinde savaşı erken bir tarihte bitirme sözü verdi.

Hızlı Destek Kuvvetleri, başkent merkezindeki ordu komutanlığının ana karargahında, ordu Komutanı Korgeneral Abdulfettah Burhan, yardımcısı Korgeneral Şemseddin Kabaşi ve üst düzey subayları kuşatma altına aldıklarını öne sürdü.

Burhan ve Kabaşi, paylaşılan videolarda karargahın yakınında birden fazla kez göründü.

Öte yandan, Sudan Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Malik Agar, Hızlı Destek Kuvvetleri’ni sivillere karşı akıl almaz ölçüde iğrenç suçlar işlemekle suçladı ve Darfur bölgesindeki bazı etnik grupları hedef alarak insanlığa karşı en ağır suçları işlediklerini söyledi.

Agar, St. Petersburg’daki Rusya-Afrika zirvesinde yaptığı konuşmada şunları söyledi;

“Sudan’daki mevcut krize, başkent Hartum ve eyaletlerdeki bazı şehirlere karşı topyekun bir savaş başlatan, korkunç suçlara ve benzeri görülmemiş insani acılara neden olan Hızlı Destek Kuvvetleri neden oluyor. İsyancı güçler herhangi bir angajman kuralına uymuyor, uluslararası insancıl hukuka saygı göstermiyor ve vatandaşları canlı kalkan olarak kullanıyor.”

Agar, Sudan’ın, ülkenin egemenliğine saygı gösterilmesi ve içişlerine müdahale edilmemesi koşuluyla, başta bölgesel olmak üzere tüm girişimlere sıcak baktığını da yineledi.