عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI Sudan

BM, Sudan'da çatışmaların gittikçe "etnikleştiği" uyarısında bulundu

Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)
Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)
  • New York: AA
TT
  • New York: AA
TT

BM, Sudan'da çatışmaların gittikçe "etnikleştiği" uyarısında bulundu

Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)
Birleşmiş Milletler Sudan Misyonu Başkanı Volker Peretz (Reuters)

 Birleşmiş Milletlerin (BM) Sudan'daki Entegre Geçiş Yardım Misyonu (UNITAMS) Başkanı ve BM Sudan Temsilcisi Volker Perthes, Sudan'da çatışmaların gittikçe "etnikleştiği" ve bunun ülkeyi uzun süreli bir çatışmanın içine çekme riski taşıdığı uyarısı yaptı.

Perthes, BM Güvenlik Konseyi’nin Sudan konulu toplantısında ülkedeki son durum hakkında bilgi verdi.

Sudan ordusu ile ülkedeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında 15 Nisan'da başlayan silahlı çatışmaların, defalarca ateşkes ilan edilmesine rağmen yavaşlama belirtisi göstermediğini belirten Perthes, devam eden şiddetten dolayı sivillerin ağır bedeller ödediğini söyledi.

Perthes, şu ana kadar tahminlere göre, çatışmalarda 190'ı çocuk en az 700 kişinin hayatını kaybettiği, 6 bin civarında kişinin yaralandığı, 1 milyondan fazla kişinin de yer değiştirdiği bilgisini paylaştı.

Ülkede insan hakları ihlallerinin ve insani krizin arttığına dikkati çeken Perthes, "Yaşamlar ve altyapı yok ediliyor. Çatışmanın giderek etnikleşmesi, ülkeyi bölge için sonuçları olan uzun süreli bir çatışmanın içine çekme riski taşıyor." uyarısında bulundu.

Perthes, çatışmada tarafların, gerçek bir ateşkesi ilerletmek için sağlam bir izleme mekanizmasıyla müzakerelere ciddi şekilde iyi niyetle yaklaşması gerektiğinin altını çizdi.

BM'nin Sudan'da etnik çatışmanın artmasını engelleyerek kalıcı bir barış önceliğine sıkı sıkıya bağlı olduğunu belirten Perthes, sivillerin korunması, insani yardımlar ve uygun bir zamanda çok katılımlı siyasi sürecin hazırlanmasının da bu önceliklere dahil olduğunu kaydetti.

Güvenlik Konseyi toplantısında, başta ABD ve Rusya olmak üzere, diğer üye ülkeler de Sudan'da BM’nin ateşkes ve insani yardım çabalarına desteğini dile getirerek ülkedeki taraflara çatışmaların sona ermesi için çağrıda bulundu.

- Kısa vadeli ateşkes

Taraflar, uluslararası toplumun aracılık etmesiyle, 20 Mayıs'ta, bugünden itibaren geçerli olmak üzere ateşkes ilan ettiklerini açıklamıştı.

Suudi Arabistan ve ABD, Sudan'da çatışan ordu ile HDK arasında sağlanan 7 günlük ateşkesin, Sudan yerel saatiyle 22 Mayıs 21.45'te yürürlüğe gireceğini ve Sudan'daki krizi çözmek için Cidde şehrinde yapılan görüşmelerin devam edeceğini bildirmişti.

Sudan'ın tamamında uygulanacak "acil insani yardımların ulaştırılması ve temel hizmetlerin sağlanmasının" hedeflendiği kısa vadeli ateşkes anlaşması, tarafların Cidde Bildirgesi'nde insani yükümlülüklerle ilgili verilen taahhütlere uymasını kapsıyor.

- Sudan'da ordu ile HDK arasında çatışma

Sudan'ın başkenti Hartum ve diğer şehirlerde 15 Nisan sabahı Sudan ordusu ile HDK arasında silahlı çatışmalar başlamıştı.

Ordu ile HDK arasında "HDK'nin tamamen orduya katılmasını" öngören askeri güvenlik reformu konusunda son birkaç aydır yaşanan anlaşmazlık, sıcak çatışmaya dönüşmüştü.

BM Uluslararası Göç Örgütü (IOM), Sudan'da devam eden çatışmalar nedeniyle 843 binden fazla kişinin ülke içinde yerinden edildiğini, 259 bin kişinin komşu ülkelere geçtiğini bildirmişti.

IOM, çatışmaların devam etmesi halinde 1,8 milyon kişinin ülke içinde yerinden olacağı öngörüsünde bulunmuştu.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Sivil toplum kuruluşları düzenledikleri toplantıda Sudan’da savaşın sürmesi halinde uluslararası tarafların müdahale etmesini talep ettiler

ABD, Sudan'da 3 aydır devam eden çatışmaların ardından krize çözüm bulmaya çalışıyor (AFP)
ABD, Sudan'da 3 aydır devam eden çatışmaların ardından krize çözüm bulmaya çalışıyor (AFP)
TT
TT

Sivil toplum kuruluşları düzenledikleri toplantıda Sudan’da savaşın sürmesi halinde uluslararası tarafların müdahale etmesini talep ettiler

ABD, Sudan'da 3 aydır devam eden çatışmaların ardından krize çözüm bulmaya çalışıyor (AFP)
ABD, Sudan'da 3 aydır devam eden çatışmaların ardından krize çözüm bulmaya çalışıyor (AFP)

Sudan’da ve Sudan dışında yeni kurulan sivil toplum kuruluşları, çatışan taraflar; ordu ve Hızlı Destek Kuvvetleri’ni (HDK), Suudi Arabistan ve ABD’nin arabuluculuğunda 11 Mayıs'ta imzalanan sivillerin ve insani düzenlemelerin korunmasına ilişkin Cidde Bildirgesi'ne uymaya çağırdılar. Sivil toplum kuruluşları, çatışan tarafların savaşı kesin olarak durdurmaya yönelik herhangi bir yanıt vermemeleri halinde uluslararası tarafların insani müdahalede bulunması seçeneğine başvurulacağını vurguladılar.

Heyetler, sendikalar, sivil toplum örgütleri ve direniş komiteleri, savaşı sona erdirmek ve sivillerin önderliğinde, sivil yönetimin önünü açacak bir siyasi sürecin inşasına temel oluşturan bir ortak ilkeler bildirisi imzaladılar. Bildiriye göre sivil sürecin başlatılması için ise çatışan tarafların siyaset sahnesinden tamamen çekilmeleri ve sivillerin himayesinde anayasayı korumak için profesyonel ve ulusal tek bir ordunun kurulması gerekiyor.

Sivil toplum kuruluşları koordinatörü, Sudan'ın eski Washington büyükelçisi Nureddin Sati, Şarku'l Avsat'ın dün bir kopyasına ulaştığı basın açıklamasında şunları söyledi:

“Bildiri, savaşı sona erdirmeyi, demokratik yolu yeniden tesis etmeyi ve savaş sonrası yeniden yapılanma için bir yol haritası çizmeyi amaçlayan birçok ulusal girişimin ürünüdür. Bir sonraki aşamada federal yönetim, eşit vatandaşlık hakları ve kaynakların ülkenin tüm bölgeleri arasında nasıl adil bir şekilde dağıtılacağı konularının tartışılacağı diyaloglar başlatılacak. Bunu barış süreci ve yeniden yapılanma hakkında kapsamlı bir müzakere süreci izleyecek.”

Ciddi Bildirisi’ne uyulması çağrısı

Bildiride, savaşan taraflar; ordu ve HDK'ya, Sudanlı ve uluslararası gözlemcilerin yer aldığı izleme mekanizmaları aracılığıyla Sudan'daki sivillerin can güvenliği için 11 Mayıs'ta imzalanan Cidde Bildirgesi'ne uymaları çağrısında bulunuldu.

efr4g
Sivil toplum kuruluşlarının Sudan konulu toplantısında, çatışan taraflara 21 Mart'ta imzalanan Cidde Bildirisi’ne uymaları çağırısında bulunuldu (Reuters)

Bildiride, çatışan tarafların savaşı kesin olarak durdurmaları taleplerine yanıt vermemeleri halinde uluslararası anlaşmalara ve ilkelere uygun olarak sivilleri korumak için uluslararası tarafların insani müdahalede bulunması seçeneğine başvurmaktan başka çare kalmayacağı vurgulandı.

Bildiriyi imzalayan taraflar, savaşın daha fazla uzaması durumunda ülkeyi yönetmekten ve Sudanlıların sesini dünyaya ulaştırmaktan sorumlu olacak geçici bir hükümetin oluşturulması gerektiğinin altını çizdiler. Geçici bir hükümetin kurulması önerisini ve nasıl uygulanacağını değerlendirdikten ve üzerinde bir anlaşmaya varıldıktan sonra eyleme geçmenin önemini de vurguladılar.

Bildiriyi imzalayan sivil güçler, krizin tekrar patlak vermesini ve çatışmaların yeniden başlamasını önlemek amacıyla ülkede tam demokratik sivil bir yönetimin olması için savaşan tarafların siyaset sahnesinden tamamen çekilmeleri gerektiğinde hemfikir olduklarını belirttiler.

Hesap verebilirliğe vurgu

Bildiride, devrimin 2018 yılının aralık ayında başlamasından bu yana işlenen tüm suçların sorumlularının adalet karşısına çıkarılması gerektiğinin altı çizildi.

Bildiriyi imzalayan taraflar, bu yeni oluşumu, ‘sivil demokratik değişime ve şanlı Aralık devriminin ilkelerine ve hedeflerine inanan sivil güçler’ olarak adlandırdılar.

Bildiride, Cidde Bildirgesi üzerinde, ülkede savaşın patlak vermesinden önce de meşru bir yönetimin olmamasından ötürü geniş ve çeşitli tarafları bir araya getiren bir mutabakat için aylarca süren çalışmanın ardından anlaşmaya varıldığına dikkat çekildi.

Bildiriyi imzalayan taraflar, Sudan’da devam eden savaşın nedeninin, ordu, HDK ve silahlı hareketlerin sivil demokratik geçişe yönelik darbesi ve eski rejimin kalıntılarının kendi dar çıkarlarını elde etmek amacıyla iktidar için giriştikleri rekabet olduğunu belirttiler.

Öncelik savaşın durdurulması olmalı

Bildiride, önceliğin savaşın, kanlı ve vahşi katliamların durdurulması ve sivillerin güvenliklerinin sağlanması için katı önlemler alarak ülke genelindeki çatışma bölgelerindeki sivillerin canlarının korunması olması gerektiği vurgulandı.

Bildiride, Afrika Birliği (AfB), Hükümetlerarası Kalkınma Otoritesi (IGAD), Birleşmiş Milletler (BM) ve Avrupa Birliği (AB) ile koordinasyon içinde çatışan taraflara daha fazla baskı yapılmasının yanı sıra ateşkesin uygulanıp uygulanmadığını takip etmek amacıyla etkili mekanizmalar geliştirilmesi çağrısında bulunuldu.

Bunun yanında sivillerin Sudan'ı destekleyen bölgesel ve uluslararası kuruluşlarla koordinasyon kurulması ve sivil demokratik bir geçişin gerçekleşmesi için ateşkes müzakerelerine ve gelecekteki müzakerelere katılmaları gerektiği belirtildi.

Bildiriyi imzalayan taraflar, ordunun ve tüm düzenli güçlerin sivil yönetimden, siyasetten ve ekonomi ve yatırım faaliyetlerinden tamamen geri çekilmesi ve herhangi bir çözümün Sudan'ın birliğini, bağımsızlığını ve egemenliğini başka hiçbir eksene veya ülkeye bağımlı olmadan koruması gerektiğini vurguladılar.

Bildiride son olarak hukukun üstünlüğüne inanan ve kadınların da etkin katılımıyla yönetilen, geniş kapsamlı ulusal bir mutabakata dayalı geçici bir hükümetin kurulması gerektiğinin altı çizildi.