Sudan’da Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasındaki çatışmalar varılan ateşkese rağmen devam ediyor. Başkent Hartum, sivillerin çıkışına ve insani yardımın ülkeye girişine izin vermesi beklenen bir haftalık ateşkesin yürürlüğe girmesine rağmen çatışmalara sahne oldu.
15 Nisan’dan bu yana Genelkurmay Başkanı Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki HDK arasında devam eden çatışmalar sebebiyle bin kişi ölürken, bir milyonu aşkın kişi yerinden edildi.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığı habere göre, ateşkesin resmi olarak yürürlüğe girmesinden sonra, Hartum'un kuzeydoğu banliyösü ve başkentin güneyinde hava saldırıları devam etti. Norveç Mülteci Konseyi'nden (NRC) Karl Schembri Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Resmi açıklamalar dışında Sudan hala bombalanıyor ve milyonlarca sivil tehlikede” diyerek bir ayı aşkın süredir devam eden sahte vaatlerin yanı sıra 12 ateşkesin ilk dakikalardan itibaren başarısız olduğunu söyledi.
Dün, yaklaşık beş milyon Hartum sakini, otuz yedinci gündür yoğun devam eden çatışmalara tanık olurken, çoğu vatandaş su, elektrik ve iletişimden mahrum kaldı. Birleşmiş Milletler (BM), ateşkes yürürlüğe girmeden önce iki tarafın meseleyi askeri olarak istismar etmeme sözü aldı.
ABD ve Suudi Arabistan, iki haftalık müzakerelerin ardından hizmetlere yeniden başlamak, hastaneleri işletmek ve insani ihtiyaç stoklarını güvence altına almak için bir haftalık ateşkese varıldığını duyurdu.
Sudan Doktorlar Sendikası ön komitesi bugün erken saatlerde Hartum'un büyük banliyösünde yeni bir hastanenin kapatıldığını duyurdu. Sendika çalışanları özellikle çapraz ateş altında oldukları için çalışmayı bırakmak zorunda kaldı. Açıklamada, geçtiğimiz günlerde birkaç kez HDK mensuplarının hastaneye girmesinin kendilerini şaşırttığı belirtilerek, hastalara, refakatçilere ve sağlık personeline saldırı olduğu aktarıldı. Ayrıca, “kişisel tehditler” alan hastanede çalışan sağlık personeli ve gönüllülere karşı üst düzey subaylar tarafından başlatılan “yalan ve kötü niyetli söylentiler kampanyasına” da atıfta bulunuldu.
Bu bağlamda doktorlar, hastaneler için trajik uyarılarına devam ediyor. Darfur'da olduğu gibi Hartum'da da neredeyse tüm hastaneler hizmet dışı. Bombalanmayan hastaneler ise artık yeterli stoka sahip değil veya savaşan taraflar tarafından işgal edilmiş durumda. İnsani yardım ekipleri güvenli geçiş çağrısı yaparken, Riyad ve Washington bu kez ABD ve Suudi Arabistan temsilcilerinin yanı sıra her iki tarafın temsilcilerini bir araya getiren bir "ateşkes izleme mekanizması" olacağını doğruladı.
Arabulucular, ateşkesin yürürlüğe girmesinden bu yana açıklama yapmadı. Uzmanlar, askeri olarak kazanabileceklerini düşünüyor, bu nedenle müzakere masasında taviz vermektense uzun bir savaşa hazır olan iki taraf karşısında yaptırım mekanizmasının gerekli olduğuna inanıyor.
Taraflar ateşkese bağlı kalacaklarını teyit etti ancak Hartum sakinleri tarafların buna bağlı kalmadığını söylüyor. Hartum’da yaşayan Mahmud Selahaddin, hali hazırda sokakları işgal eden HDK’nin buralardan ayrıldığına dair işaret etti. Muhammed Ali ise, en azından başkentten ayrılırken silahların susmasını umduğunu söyledi.
BM’ye göre 45 milyon Sudanlıdan 25 milyonu insani yardıma ihtiyaç duyarken, bankalar kapanırken ve çoğu tarım-gıda fabrikası yok edilirken veya yağmalanırken gıda kıtlığı artıyor. Hartum’da ikamet eden bir vatandaş ise, “Hepimiz açız, çocuklar e yaşlılar dahil herkes acı çekiyor. Suyumuz yok” dedi.
BM, çatışma devam ederse, ilave bir milyon Sudanlının şiddetin bulaşmasından korkan komşu ülkelere kaçabileceğini aktardı.
