BM, Sudan'daki savaşın taraflarını ‘saçma’ şiddeti durdurmaya çağırdı
BM Yüksek Komiseri Volker Türk (Reuters)
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Sudan'da yaşananları ‘trajik’ olarak nitelendirdi. Savaşın her iki tarafına da şiddeti durdurma ve sivilleri korumak için doğrudan çağrıda bulundu.
Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığı habere göre Sudan'da bir aydan uzun bir süredir devam eden çatışmalar yüzlerce sivili öldürdü ve bir milyondan fazla insanı şiddet olaylarından kaçmak zorunda bıraktı.
Geçtiğimiz Kasım ayında Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile görüşen Türk, dün gece başlayan ateşkese rağmen başkent Hartum'da savaş uçaklarının kullanıldığı ve çatışma çıktığına dair makamına ihbarlar geldiğini açıkladı.
Türk, Cenevre'de dünyanın dört bir yanındaki krizleri ele aldığı bir basın toplantısında, "Pek çok sivil, amansız çatışmaların olduğu bölgelerde etkin bir şekilde kapana kısılmış durumda. General Abdulfettah el-Burhan, General Muhammed Hamdan Daklu, size emriniz altına giren herkese, cinsel şiddete hiçbir şekilde müsamaha gösterilmeyeceğine dair açık ve net talimatlar vermelisiniz. Sivil yaşamlar korunmalı ve bu anlamsız şiddeti derhal durdurmalısınız” dedi.
Türk, ofisinin şimdiye kadar en az 25 cinsel şiddet vakasını belgelediğini ve gerçek sayının muhtemelen çok daha yüksek olduğunu da sözlerine ekledi.
BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi ise, bugün yaptığı açıklamada şimdiye kadar 300 binden fazla insanın Sudan'dan komşu ülkelere kaçtığını söyledi.
Sudanlı mülteciler, valizleri ile Mısır’a giderken (EPA)
Grandi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada Sudan'daki çatışmalardan kaçan çok sayıda mültecinin son birkaç gün içinde Çad ve Mısır sınırlarını geçtiğini belirtti. Ayrıca “Mülteci müdahale planına bağışçı katkıları hala yeterli düzeye ulaşmadı. Mültecilere ev sahipliği yapan ülkeleri desteklemek için acilen daha fazla kaynağa ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.
Bölge sakinleri, dün Sudan’ın başkentinin bazı bölgelerinde topçu ateşi sesinin duyulduğunu ve savaş uçaklarının şehrin üzerinde uçtuğunu, ancak uluslararası düzeyde izlenen ateşkesin Hartum'daki şiddetli çatışmalardan sonra görece sakinliğe neden olduğunu söylediler.
Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde geçtiğimiz Cumartesi günü ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri arasında 5 hafta süren şiddetli çatışmaların ardından ateşkes anlaşması imzalanmıştı.
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyorhttps://turkish.aawsat.com/arap-d%C3%BCnyasi/4473066-sudan%E2%80%99%C4%B1n-kom%C5%9Fular%C4%B1-i%C3%A7-sava%C5%9F%C4%B1-durdurmak-i%C3%A7in-toplan%C4%B1yor
Sudan’ın komşuları iç savaşı durdurmak için toplanıyor
Geçtiğimiz ay Kahire’deki Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’ne katılanların toplu fotoğrafı (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları, Temmuz ayı ortasında yapılan Sudan’a Komşu Ülkelerin Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi’nde alınan karara göre Çad’ın başkenti Encemine’de “Sudan Krizinden Çıkış Yolları” gündemiyle toplanıyor.
13 Temmuz’da Kahire’de Mısır, Libya, Çad, Orta Afrika, Güney Sudan, Eritre ve Etiyopya olmak üzere yedi Afrika ülkesinin liderlerinin katıldığı Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi gerçekleştirilmişti. Zirvede, “Sudan krizinin ülkenin geleceği, istikrarı, birliği ve toprak bütünlüğü üzerindeki yansımalarının çözülmesi ve ulusal kurumların çöküşünün önlenmesi için gerekli uygulamalı adımları ele alacak” bir iletişim mekanizması kurma kararı alınmıştı. Bu iletişim mekanizmasına katılımcı ülkelerin dışişleri bakanları liderlik edecek.
Kapanış bildirgesine göre zirvede ayrıca, iletişim mekanizmasına “Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) ve Afrika Birliği (AfB) de dahil olmak üzere mevcut mekanizmalarla entegrasyonunda Sudanlı taraflarla doğrudan iletişim kurarak çatışmayı durdurup Sudan krizinde kapsamlı bir çözüme ulaşmak için uygulanabilir pratik çözümler içeren bir yürütme eylem planı” hazırlama görevi verilmişti.
Geçtiğimiz ay Sudan’a Komşu Ülkeler Zirvesi’nde konuşma yapan Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Çad Dışişleri, Yurtdışındaki Çadlılar ve Uluslararası İşbirliği Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Sudan’a Komşu Ülkelerin Dışişleri Bakanları Komitesi’nin ilk toplantısının 6-7 Ağustos tarihlerinde Encemine’de yapılacağı duyurulmuştu. Açıklamada, toplantının esas amacının “Sudan’ı binlerce kişinin ölümüne ve milyonlarca Sudanlının yerinden olmasına neden olan yıkıcı bir savaşın uçurumuna sürükleyen mevcut Sudan krizinden çıkış yolları önermek” ve aynı zamanda “ortakların dikkatini büyüyen insani krize acil yanıtlar vermeye çekmek” olduğu belirtilmişti.
Aynı bağlamda, Mısır Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Büyükelçi Ahmed Ebu Zeyd yaptığı bir açıklamada, görüşmeye Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri’nin katılacağını belirterek şu ifadeleri kullanmıştı:
“Komşu ülkelerin dışişleri bakanları toplantılarında Sudan krizinin çeşitli yönlerini, tüm güvenlik, siyasi ve insani boyutlarını, Sudan halkı üzerindeki etkilerini ve bölgesel ve uluslararası yansımalarını tartışacaklar. Amaç, Sudan’a komşu olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının mevcut krize son verecek ve Sudan’ın birliğini, toprak bütünlüğünü ve kardeş halkın sözünün geçerliliğini koruyacak çözümlere ulaşmak için etkili bir şekilde hareket etmelerini sağlayacak pratik öneriler geliştirmektir.”
Öte yandan Sudan Ümmet Partisi Genel Başkanı Mübarek el-Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin gösterdiği çabaların önemini vurguladı. Dışişleri bakanlarının Çad’daki ilk toplantılarında ortaya koyabilecekleri “pratik öneriler” olduğunu ve bunların “trajik” olarak nitelendirdiği krizi sona erdirmek için pratik çözümlere ulaşılmasına katkıda bulunabileceğini kaydetti. Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlık mekanizmasının, Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) üzerinde etkisi olan saha liderleri ve aşiret ileri gelenleriyle yoğun temaslar kurarak işe başlaması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Fadıl, Sudan’ın komşu ülkelerinin bakanlar düzeyindeki mekanizmasının, ülkelerinin sahadaki etkin liderlerle iletişim kurma gücünden yararlanarak “başarıya ulaşma fırsatı” olduğuna dikkat çekti. Ayrıca, özellikle Libya, Çad ve Orta Afrika Cumhuriyeti gibi taraflardaki sınırların kontrol altına alınması gerektiğine dikkat çekti ve bu bölgelerin “HDK’ye silah kaçakçılığı yapmak için kullanıldığını” belirtti.
Diğer taraftan Sudanlı yazar ve siyasi araştırmacı Mecdi Abdulaziz, Sudan’a komşu ülkelerin dışişleri bakanları mekanizmasının toplanmasının, sahada ve siyasi düzeydeki değişkenliklerin ışığında gerçekleştiğine işaret etti ve bu değişkenlerin, “mekanizmanın Sudan’daki istikrarın yeniden tesis edilmesi çabalarına destek sağlamada başarılı olma olasılığı üzerinde büyük ölçüde etkisi olduğunu” belirtti.
Abdulaziz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, “bu ayın savaşı durdurmak ve Sudan’da istikrarı yeniden sağlamak açısından büyük atılımlar getireceği” konusunda iyimser olduğunu söyledi. Cidde Forumu ile komşu Sudan ülkeleri arasında krizi sona erdirme çabalarında öne çıkan entegrasyonu takdir etti. Sudan’ın komşu ülkelerinin dışişleri bakanlarını, uluslararası insani ve yardım kuruluşlarının rolünü harekete geçirmeye teşvik etmenin önemini vurguladı. Ayrıca yerinden edilen ve Sudanlı vatandaşların “birkaç Arap ülkesi ve bölgesi dışında gerçek yardım almadığına” dikkat çekti.
Birleşmiş Milletler’e (BM) göre nisan ayının ortasından bu yana Sudan ordusu ile HDK arasındaki silahlı çatışmalarda çoğu sivil 3 binden fazla kişi öldü. Ayrıca 3 milyondan fazla kişi yerinden oldu ve mülteci konumuna düştü.
