BM, Sudan'daki savaşın taraflarını ‘saçma’ şiddeti durdurmaya çağırdı

300 binden fazla kişi ülkeyi terk ederek komşu ülkelere göç etti

BM Yüksek Komiseri Volker Türk (Reuters)
BM Yüksek Komiseri Volker Türk (Reuters)
TT

BM, Sudan'daki savaşın taraflarını ‘saçma’ şiddeti durdurmaya çağırdı

BM Yüksek Komiseri Volker Türk (Reuters)
BM Yüksek Komiseri Volker Türk (Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Volker Türk, Sudan'da yaşananları ‘trajik’ olarak nitelendirdi. Savaşın her iki tarafına da şiddeti durdurma ve sivilleri korumak için doğrudan çağrıda bulundu.

Şarku’l Avsat’ın Reuters haber ajansından aktardığı habere göre Sudan'da bir aydan uzun bir süredir devam eden çatışmalar yüzlerce sivili öldürdü ve bir milyondan fazla insanı şiddet olaylarından kaçmak zorunda bıraktı.

Geçtiğimiz Kasım ayında Korgeneral Abdulfettah el-Burhan ve Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) ile görüşen Türk, dün gece başlayan ateşkese rağmen başkent Hartum'da savaş uçaklarının kullanıldığı ve çatışma çıktığına dair makamına ihbarlar geldiğini açıkladı.

Türk, Cenevre'de dünyanın dört bir yanındaki krizleri ele aldığı bir basın toplantısında, "Pek çok sivil, amansız çatışmaların olduğu bölgelerde etkin bir şekilde kapana kısılmış durumda. General Abdulfettah el-Burhan, General Muhammed Hamdan Daklu, size emriniz altına giren herkese, cinsel şiddete hiçbir şekilde müsamaha gösterilmeyeceğine dair açık ve net talimatlar vermelisiniz. Sivil yaşamlar korunmalı ve bu anlamsız şiddeti derhal durdurmalısınız” dedi.

Türk, ofisinin şimdiye kadar en az 25 cinsel şiddet vakasını belgelediğini ve gerçek sayının muhtemelen çok daha yüksek olduğunu da sözlerine ekledi.

BM Mülteciler Yüksek Komiseri Filippo Grandi ise, bugün yaptığı açıklamada şimdiye kadar 300 binden fazla insanın Sudan'dan komşu ülkelere kaçtığını söyledi.

Sudanlı mülteciler, valizleri ile Mısır’a giderken (EPA)
Sudanlı mülteciler, valizleri ile Mısır’a giderken (EPA)

Grandi, Twitter hesabından yaptığı açıklamada Sudan'daki çatışmalardan kaçan çok sayıda mültecinin son birkaç gün içinde Çad ve Mısır sınırlarını geçtiğini belirtti. Ayrıca “Mülteci müdahale planına bağışçı katkıları hala yeterli düzeye ulaşmadı. Mültecilere ev sahipliği yapan ülkeleri desteklemek için acilen daha fazla kaynağa ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı.

Bölge sakinleri, dün Sudan’ın başkentinin bazı bölgelerinde topçu ateşi sesinin duyulduğunu ve savaş uçaklarının şehrin üzerinde uçtuğunu, ancak uluslararası düzeyde izlenen ateşkesin Hartum'daki şiddetli çatışmalardan sonra görece sakinliğe neden olduğunu söylediler.

Suudi Arabistan'ın Cidde kentinde geçtiğimiz Cumartesi günü ordu ile paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri arasında 5 hafta süren şiddetli çatışmaların ardından ateşkes anlaşması imzalanmıştı.



Sudan’da ölüm ve yıkımla geçen 100 gün

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Sudan’da ölüm ve yıkımla geçen 100 gün

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Sudan kamuoyunda “iki generalin savaşı” olarak adlandırılan iç savaş, tahminen binlerce ölü, milyonlarca yerinden edilmiş kişi ve mülteci; hastahaneler ve okullar dahil olmak üzere ülkenin altyapısının tamamen çökmesine yol açtı. Sudan’a bu ağır bedeli ödeten iç savaş 100. gününe girdi.

Her iki taraf da birbirine karşı sadece saatler veya en fazla birkaç gün sürecek hızlı bir zaferin hayalini kuruyordu. Ancak şimdi ‘100 günlük ölüm ve yıkım’ hikayesiyle dünyayı ‘şaşırtıyorlar’.

Son bilançoya göre Sudanlı generallerin iç savaşında yaklaşık bin 800 kişiyi öldürüldü. Uluslararası Kızılhaç Komitesi (ICRC), en az 180 kişinin kimlikleri tespit edilmeden “rastgele” gömüldüğünü söylerken, basında çıkan haberlerde ölü sayısının çok daha yüksek olabileceği ifade edildi. Zira sosyal medyada yoğun bir şekilde dolaşan haberlerde, sokaklarda ve yollarda henüz gömülmemiş “çürüyen cesetlerin” yanı sıra evlerin içinde, dışında ve meydanlarda gömülmüş cesetlerin olduğu öne sürüldü.

Çatışmada her iki taraftan ölen askerlerin kesin sayısı bilinmezken, Hartum’daki halk her iki taraftan da sokakların ortasında veya evlerin içinde yatan askeri üniformalı çok sayıda ceset görüyor. Ancak her iki taraftaki gerçek ölü sayısının öğrenilebileceği güvenilir üçüncü bir taraf yok.

Şarku’l Avsat’ın Sudan Doktorlar Sendikası’ndan edindiği verilere göre, savaş nedeniyle sağlık hizmetleri neredeyse tamamen felç oldu ve hastanelerin ve sağlık merkezlerinin yaklaşık yüzde 80’i çalışmaz hale geldi.

Sağlık alanında olduğu gibi eğitim sistemi de tamamen felç oldu. Sudanlı öğrencilerin sınavları süresiz olarak ertelendi, okullar kapatıldı, üniversiteler çalışmalarını durdurdu, bazıları geniş çaplı vandalizm faaliyetlerine maruz kaldı, hatta bazıları merkezlerini Sudan’ın dışına taşırken bir kısmı da uzaktan eğitim yöntemini seçti. Ülkede bankacılık sistemi de tamamen çöktü. Sudan Merkez Bankası da dahil olmak üzere tüm bankalar çalışmayı durdurdu.