Yemen, bütçe açığını enflasyona neden olmayacak kaynaklardan karşılayacak mekanizmalar arayışında

Husilerin petrol ihracat limanlarına yönelik saldırıları nedeniyle gelirler düştü

Yemen Başbakanı, Aden'de Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleriyle görüştü (SABA)
Yemen Başbakanı, Aden'de Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleriyle görüştü (SABA)
TT

Yemen, bütçe açığını enflasyona neden olmayacak kaynaklardan karşılayacak mekanizmalar arayışında

Yemen Başbakanı, Aden'de Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleriyle görüştü (SABA)
Yemen Başbakanı, Aden'de Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleriyle görüştü (SABA)

Yemen resmi haber ajansı SABA, Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik’in para reformlarının uygulanmasındaki başarı düzeyini, maliye ve para politikası arasındaki mevcut koordinasyonu ve ulusal para biriminin döviz kurlarını ayarlamak ve kamu gelirlerini artırmak için entegrasyonu görüşmek üzere cumartesi günü Aden’de Yemen Merkez Bankası Yönetim Kurulu toplantısına başkanlık ettiğini bildirdi.

Toplantıda, Husi milislerinin ham petrol ihraç etmek için kullanılan limanları hedef alması nedeniyle kamu gelirlerindeki düşüşle mücadele planlarına ve döviz kurunda ve fiyat seviyelerindeki göreceli istikrarı korumak için mevcut bütçe açığını enflasyona neden olmayacak kaynaklardan finanse edecek mekanizmaların bulunmasına değinildi.

SABA’nın aktardığına göre Yemen Merkez Bankası Başkanı Ahmed Galib ve bankanın yönetim kurulu üyeleri, Başbakan Abdulmelik'e bankanın beşinci yönetim kurulu toplantısı gündemi ve ele aldığı konular hakkında brifing verdiler. Brifingde Likidite, para arzı, fiyat düzeyleri, dış rezervlerin durumu ve kaynak ve harcamalar açısından kamu maliyesindeki gelişmelere, bütçe açığının büyüklüğüne ve finansman mekanizmalarına değinildi.

Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleri, terörist Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde finans ve bankacılık sektöründe uyguladığı yıkıcı ve hukuksuz prosedürlere dikkati çekerek Merkez Bankası’nın, bu konularla ilgilenmeyi ve Husilerin baskılarına maruz kalan ya da Husilerle birlikte hareket eden tüm kurum ve kuruluşlara karşı ulusal, bölgesel ve uluslararası yasal önlemler almayı planladığını açıkladılar.

Yemen Başbakanı, hükümetinin ekonomik istikrarın sağlanmasına ve vatandaşların çektikleri sıkıntıların hafifletilmesine yol açacak maliye ve para politikası arasındaki entegrasyonu artırmada kararlı olduklarını bir kez daha teyit etti.

Aynı resmi kaynaklar, Başbakan Abdulmelik’in, bakanlıklara ve devlet kurumlarına, ihtiyati mali ve parasal politikaların uygulanmasında Merkez Bankası ile koordinasyonun güçlendirilmesi ve önceliklerin ülkenin içinden geçmekte olduğu zorlu ve istisnai koşulların üstesinden gelmeye yardımcı olacak şekilde yeniden düzenlenmesi talimatı verdiğini aktardılar.

Yemen’de bir döviz bürosunda para sayan bir çalışan (Reuters)
Yemen’de bir döviz bürosunda para sayan bir çalışan (Reuters)

Yemen’de bir döviz bürosunda para sayan bir çalışan (Reuters)

Başbakan Abdulmelik, hükümetin yürürlükteki yasa ve mevzuata uygun olarak Merkez Bankası’nın çalışmalarını ve bağımsızlığını desteklediğini vurgularken zor koşullar ve zorluklar çerçevesinde bankanın ve kadrolarının oynadığı büyük ulusal rolü ve zorluklarla başa çıkma, kurumsal ve parasal açıdan performans düzeyini iyileştirme ve bankaların ve döviz bürolarının çalışmalarını denetleme yönündeki çalışmalarına övgüde bulundu.

Kaynaklara göre toplantıda, Suudi Arabistan'ın Yemen’de birçok darboğazın aşılmasına ve Yemen halkının çektiği sıkıntıların hafifletilmesine yardımcı olmak için finans, hizmet ve kalkınma alanlarında acil bir destek paketi sağlayacağına yönelik taahhüdü takdirle karşılandı.



Husiler Yemen’in kabile yapısıyla oynuyor

Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)
Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)
TT

Husiler Yemen’in kabile yapısıyla oynuyor

Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)
Haşd kabilesi liderlerinden birinin cenazesine katılan kalabalık, Husiler karşısındaki endişesini dile getirdi (Twitter)

Yemen toplumunu mezhepçi olarak yeniden yapılandırmak ve onlarca yıldır var olan kabile oluşumlarına paralel bloklar oluşturmak amacıyla Husi milisler, kontrolündeki çoğu vilayette kabile yapısını bozmaya devam ediyor. Tanınmış kabile liderlerini ortadan kaldırmak ve sahip oldukları iktidar gücüyle ve bu liderlerden kalan parayla konumlarını güçlendirmek için yoğun şekilde çalışıyor.

Sana’daki iki kabile mensubu, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada, Husi milislerin, başkentin kontrolünü ele geçirmelerinden bu yana mezhepsel değişiklikler yapmaya çalıştıkları şehirde toplumsal ve kabile yapısını bozmaya çalıştıklarını söyledi.

xzasdwefr
Yemen’deki kabile konseyleri, çatışmaların çözümü ve sosyal dayanışma için bir forumdur (Facebook)

Kaynaklara göre grup, mezhepçi projeyle eski ittifaklara bağlı olan ve altmışlardan beri Cumhuriyetçi sisteme bağlı figürlerle hesaplaşmak için bunları kullanan bazı kabile figürlerinde de olanlar gibi, soy olarak kendilerini takip eden paralel kabile oluşumları yaratmaya çalışıyor.

Siyasi kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptıkları açıklamada Husilerin bu yaklaşımını doğruladı. Kaynaklar, milislerin şu anda mezhep ve soylarını takip eden kabile oluşumları oluşturmaya çalıştığını söyledi. Kaynaklara göre Husiler, devlet kurumlarına paralel oluşumlar kurarken, sivil toplum kuruluşlarını ve hatta siyasi partileri kendi kontrol alanlarında kopyalarken de aynı şeyi yaptı. Parti ve kuruluşların fonlarına, mallarına, merkezlerine el koydu. Onları kendi programlarına göre çalışmaya ve banka hesaplarından harcama yapmalarına izin verilmesine karşılık tüm pozisyonlarını desteklemeye mecbur etti. Ayrıca birçok önde gelen hayır kurumu ve onlara bağlı kuruluşa da el attı.

Başarısız bir girişim

Husi milisler, geçtiğimiz günlerde tarihsel olarak İmami düşünceye karşıtı duruşlarıyla bilinen ve bu rejimin devrilmesinde rol oynayan başlıca kabilelerden olan Haşd kabilesi üzerinde söz konusu eylemleri gerçekleştirme çabalarında başarısız oldu. Kabile içerisinden kaynaklar, milislerin, Haşd kabilesinin kollarının ve bileşenlerinin bağlılıkları ışığında başarısızlıklarını önceden sezdikten sonra bu girişimden geri adım attıklarını söyledi. Kaynaklara göre bu nedenle grup, destekçilerinden birini kabilenin başına geçirmeye fikrinden vazgeçti.

Milisler, kabile oluşumlarının yerel liderlerini, ‘savaşçıları harekete geçirmekte başarısız olmakla ve mezhepsel eğilimlerine bağlılıklarında samimiyetsiz olmakla’ suçladıktan sonra bu uygulamayı, Sana’yı çevreleyen bölgelere ve kabile merkezlerine, özellikle el-Mahvit, Damar ve Hucce vilayetlerine kadar genişletti. Kaynaklara göre bu amaçla, Kabile İşleri Kurumu ve vilayetlerin valileri üzerindeki kontrolünü, kabile veya sosyal oluşumların tepesindeki sadıkları arasından liderler atamak için kullandı.

zaxsd
Husi yandaşları, grubun Yemen’i yönetmesini kutluyor (EPA)

Damar vilayetindeki kabilelerin ileri gelenlerinden biri, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada başkenti kontrol ettikten sonra milislerin ilk olarak (1962 Devrimi’nden önce Yemen’in yöneticileri olan) Zeydî İmamlara sadakatleriyle tanınan kabile liderlerine yöneldiğini, onları silahlandırdığını ve onlara yönetim ve savaşçıları seferber etme imkânı verdiğini söyledi. Ayrıca Yemenlilere karşı savaşlarında yakıt olarak hizmet etmesi için bu bölgelerden daha fazla insanın savaş eğitim kamplarına ve yazlık merkezlerine gönderilmesini sağlayarak, sadakatine güvenmediği kabile birimlerini değiştirdiğini belirtti.

Toplumsal barışa yönelik tehdit

Kabile kaynakları, bu önlemlerin toplumsal barış üzerindeki tehlikesi konusunda uyarı yaptı. Çatışma belirtilerinin birden fazla bölgede ortaya çıktığını söyleyen kaynaklar, Husi milislerin, bir Husi vaizin köye atanmasını amaçlayan bir baskın ve saldırı kampanyasının ardından, Damar vilayetinin el-Hada ilçesine bağlı Sablah köyünden yaklaşık 15 kişiyi kaçırdığını belirtti.

Köylüler, geçtiğimiz dönem boyunca, köylerini herhangi bir mezhepçi veya siyasi çatışmadan uzak tutmaya çalıştı. Ancak milislerin saflarında savaşan bir grubun köye dönüşü üzerine sorun çıkmaya başladı ve savaşçılar, Husi sülalesinden bir vaizin atanması için çabaladı.

Sana’nın 100 km güneyindeki Zamar vilayetinden kaynaklara göre Husi milislerin kendi saflarında savaşmaları için kutuplaştırdığı unsurlar, köye döndüklerinde milis komutanının fotoğraflarını ve ‘Humeyni çığlığı’ sloganını okullarda yaymaya başladı. Daha sonra mezhepçiliği kışkırtarak köy camisinde zorla vaiz görevlendirdiler. Ancak halk, okuduğu ilk Cuma hutbesinde Husi vaize karşı çıktı. Hutbe, Hz. Muhammed’in ashabına karşı aşağılayıcı sözler içeriyordu.

asdewf
Damar sakinlerinden oluşan kalabalıklar, Husilere meydan okuyarak, Ramazan ayında teheccüd namazı kılarken (Twitter)

Köylülerin tavrı, milisleri öfkelendirdi. Öyle ki Husi milisler, köylüleri boyun eğdirmek amacıyla vilayetteki Husi sülalesine mensup liderlerden biri olan Ebu Haşim el-Banus liderliğinde bir askerî harekât çağrısı yaptı. Ayrıca halktan, milislerden özür dilemeleri için vilayetin yönetim merkezine gitmeleri istendi. Ancak vatandaşlar, bunu kabul etmeyince köyden çıkan güçlere takviye yapıldı. Daha sonra grubun silahlı adamları köydeki evlere baskın düzenleyerek yaklaşık 15 kişiyi bilinmeyen bir yere götürdü.

Öte yandan İbb, el-Beyda ve Sana vilayetlerindeki toplumsal şahsiyetler, milislerin takip ettiği yönelimin tehlikesinden ve hanedan ideolojisine sadık bir toplumsal taban yaratma amacından beslenen toplumsal çatışmanın büyük yansımaları konusunda uyarıda bulunuyor.