Yemen, bütçe açığını enflasyona neden olmayacak kaynaklardan karşılayacak mekanizmalar arayışında
Yemen Başbakanı, Aden'de Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleriyle görüştü (SABA)
Yemen resmi haber ajansı SABA, Yemen Başbakanı Muin Abdulmelik’in para reformlarının uygulanmasındaki başarı düzeyini, maliye ve para politikası arasındaki mevcut koordinasyonu ve ulusal para biriminin döviz kurlarını ayarlamak ve kamu gelirlerini artırmak için entegrasyonu görüşmek üzere cumartesi günü Aden’de Yemen Merkez Bankası Yönetim Kurulu toplantısına başkanlık ettiğini bildirdi.
Toplantıda, Husi milislerinin ham petrol ihraç etmek için kullanılan limanları hedef alması nedeniyle kamu gelirlerindeki düşüşle mücadele planlarına ve döviz kurunda ve fiyat seviyelerindeki göreceli istikrarı korumak için mevcut bütçe açığını enflasyona neden olmayacak kaynaklardan finanse edecek mekanizmaların bulunmasına değinildi.
SABA’nın aktardığına göre Yemen Merkez Bankası Başkanı Ahmed Galib ve bankanın yönetim kurulu üyeleri, Başbakan Abdulmelik'e bankanın beşinci yönetim kurulu toplantısı gündemi ve ele aldığı konular hakkında brifing verdiler. Brifingde Likidite, para arzı, fiyat düzeyleri, dış rezervlerin durumu ve kaynak ve harcamalar açısından kamu maliyesindeki gelişmelere, bütçe açığının büyüklüğüne ve finansman mekanizmalarına değinildi.
Merkez Bankası Yönetim Kurulu üyeleri, terörist Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde finans ve bankacılık sektöründe uyguladığı yıkıcı ve hukuksuz prosedürlere dikkati çekerek Merkez Bankası’nın, bu konularla ilgilenmeyi ve Husilerin baskılarına maruz kalan ya da Husilerle birlikte hareket eden tüm kurum ve kuruluşlara karşı ulusal, bölgesel ve uluslararası yasal önlemler almayı planladığını açıkladılar.
Yemen Başbakanı, hükümetinin ekonomik istikrarın sağlanmasına ve vatandaşların çektikleri sıkıntıların hafifletilmesine yol açacak maliye ve para politikası arasındaki entegrasyonu artırmada kararlı olduklarını bir kez daha teyit etti.
Aynı resmi kaynaklar, Başbakan Abdulmelik’in, bakanlıklara ve devlet kurumlarına, ihtiyati mali ve parasal politikaların uygulanmasında Merkez Bankası ile koordinasyonun güçlendirilmesi ve önceliklerin ülkenin içinden geçmekte olduğu zorlu ve istisnai koşulların üstesinden gelmeye yardımcı olacak şekilde yeniden düzenlenmesi talimatı verdiğini aktardılar.
Yemen’de bir döviz bürosunda para sayan bir çalışan (Reuters)
Yemen’de bir döviz bürosunda para sayan bir çalışan (Reuters)
Başbakan Abdulmelik, hükümetin yürürlükteki yasa ve mevzuata uygun olarak Merkez Bankası’nın çalışmalarını ve bağımsızlığını desteklediğini vurgularken zor koşullar ve zorluklar çerçevesinde bankanın ve kadrolarının oynadığı büyük ulusal rolü ve zorluklarla başa çıkma, kurumsal ve parasal açıdan performans düzeyini iyileştirme ve bankaların ve döviz bürolarının çalışmalarını denetleme yönündeki çalışmalarına övgüde bulundu.
Kaynaklara göre toplantıda, Suudi Arabistan'ın Yemen’de birçok darboğazın aşılmasına ve Yemen halkının çektiği sıkıntıların hafifletilmesine yardımcı olmak için finans, hizmet ve kalkınma alanlarında acil bir destek paketi sağlayacağına yönelik taahhüdü takdirle karşılandı.
İklim değişikliği Yemen’deki insani durumu kötüleştiriyor
Yemen’i vuran seller, yerinden edilenlerin evlerini ve çadırlarını sular altında bıraktı (Reuters)
Yemen’de son aylarda meydana gelen seller ve yayılan ateşli hastalık salgınları sonucunda halkın büyük sıkıntı çektiğini bir dönemde, ülkedeki iklim değişikliği sebebiyle insani şartlar ve yaşam koşullarında dalgalanma tehlikesine karşı uluslararası uyarılar yapıldı.
Birleşmiş Milletler (BM) birkaç gün önce, genellikle Ağustos ayının sonuna kadar süren yılın son yağışlı mevsiminin gelmesiyle birlikte, bu ay bazı Yemen vilayetlerinde sel yaşanabileceğini belirterek bir kez daha uyarıda bulundu.
BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Zamar, İbb, ed-Dali, Lahic ve Taiz vilayetlerini, şiddetli yağış olasılığı nedeniyle sellere tanık olması beklenen bölgeler olarak belirledi. Bu sellerden etkilenecek insan sayısının bin 500 olduğunu tahmin ederken, dikkat ve tedbir çağrısında bulundu.
Yemen kırsalında seller binalara ve tarım arazilerine zarar verdi (AFP)
Yemen’de yardım alanında çalışan uluslararası kuruluşların yer aldığı grup, Mart ayının başından 24 Haziran’a kadar Yemen’i vuran şiddetli yağış ve sellerden etkilenenlerin sayısının 300 bini aştığını belirtti. Son verilere göre, 9 ilde 100’den fazla ilçede 308 bin kişi olmak üzere 44 binden fazla aile etkilendi.
Hudeyde, selden en çok etkilenen vilayetler sıralamasında ilk sırada yer aldı zira bölgede 27 bin 700 aile selden etkilendi. Aden, 12 bin 300 aile ile etkilenen aile sayısında ikinci sırada yer aldı. Ardından İbb valiliği bin 600 aile ile üçüncü sırada yer alırken, Sana’da bin 500 aile ve Saada’da bin 200 aile etkilendi.
Yardım grubuna göre, bu sellerden etkilenenlere yönelik insani müdahale açısından yüzde 60 ila 96 arasında değişen önemli uçurumlar öne çıkıyor. Selden etkilenenlerin insani ihtiyaçları, gıda dışı ihtiyaçları ve acil barınma ihtiyaçlarından ortalama olarak yüzde 72’si karşılandı.
Topografik çeşitlilik
Hudeyde Ünversitesi’nden Ekolog Prof. Dr. Abdulkadir el-Haraz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, Yemen’in küresel iklim değişikliğine katkıda bulunan ağır sanayiye sahip ülkelerden biri olmamasına rağmen, dünyadaki iklim değişikliklerinden izole kalmayarak küresel iklim değişikliklerinden en çok etkilenen ülkelerden biri olduğunu belirtti.
Haraz Yemen’in topografik çeşitlilik ile öne çıktığını bu durumunun, son yıllarda iklim değişikliğinden etkilenen çeşitli yağış miktarları gibi çeşitli iklim olaylarına yol açtığını belirtti. Bu nedenle de bilinmeyen miktarlarda yağan ve fırtınaya dönüşen yağışların, bilinen mevsimlerin dışında mevsimlerde meydana geldiğini ve buna rağmen bölgelerin büyük çoğunluğunun kuraklık ve çölleşmeden muzdarip olduğunu vurguladı.
Haraz, iklim değişikliğinin olumlu yönlerinden faydalanma çağrısında bulundu zira şu anda sadece olumsuzluklara ve zararlara bakıldığını ancak örneğin şiddetli yağışlardan, ülkenin su rezervlerinin artması, kuraklık ve çölleşme ile mücadele için deniz suyunun sızması engellenerek yararlanılabileceğini belirtti. Ayrıca çiftçilerin, kayıplardan ve çabalarını boşa harcamaktan kaçınmak için değişen yağış mevsimlerinden yararlanmaları ve bunlara uyum sağlamaları için de eğitim verilebileceğini sözlerine ekledi.
Haraz, iklim tahribatıyla mücadele projelerinin yanı sıra kalkınma projeleri oluşturmak için, iklim değişikliği ile mücadele projelerine yönelik destek programlarının, nüfusu korumak ve kayıplarını telafi etmelerine yardımcı olmak ve onları iklim değişiklikleri ve bunlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda eğitmek gibi adımları içermesi gerektiğini belirtti. Çevre uzmanı, iklim değişikliğinin durdurulamayacağını ancak zararlarının azaltılabileceğini ve bazı yönlerinden yararlanılabileceğini vurguladı.
Bir nimetten lanete
Yemenliler, her türlü tahıl dahil olmak üzere birçok mevsimlik mahsulü yetiştirmek için yağmur suları konusunda iyimserken, ziraat mühendisi Samir Abdulcabbar, özellikle son yıllarda ve önümüzdeki yıllarda yağan yağmur miktarını ve sağanak yağışları emmek için yeterli altyapının olmaması göz önüne alındığında, son yıllardaki yağmurların Yemenliler için bir lanete dönüştüğüne inanıyor.
Hudeyde’de yerinden edilmiş kampında yemeklerini yiyen çocuklar (Reuters)
Abdulcabbar, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, bu yağmurların çiftçilerin tarım arazilerinin çoğunu, hatta tarım arazilerinin dışında ağaçların ve yabani otların büyüdüğü toprakların çoğunu yerle bir etmesine yol açacağını, bunun da beklendiği gibi şiddetli bir iklim değişikliğini tehdit ederek kuraklığa ve sıcaklıkta artışa yol açacağını belirtti.
Bitki örtüsü yağışa önemli ölçüde katkıda bulunduğundan bunu mutlaka gelecekte yağmur kıtlığının ve kuraklığın izleyeceğini söyledi. Bununla birlikte yağmurlar bu bitki örtüsünü ve üzerinde yetiştiği toprağı alıp silip süpürmeye devam ederse, bu durumun diğer faktörlerle birlikte, yağış miktarının önemli ölçüde azalmasına katkıda bulunacağını belirtti.
İklim değişikliği ve nüfusun sağlığı
Öte yandan tıp camiası, iklim değişikliğini ve onun feci etkilerini, özellikle alçak bölgelerde olmak üzere Yemenlilerin sağlığı üzerinde tehlikeli salgınlara neden olduğunu belirtti.
Geçen ayın başlarında, Marib’teki sağlık yetkilileri kamplarda yerinden edilmiş kişiler arasında binden fazla enfeksiyon olduğunu duyurdu. Hadramut’taki yetkililer ise Haziran ortasında, ülkenin doğusunda bulunan şehirde Yemen’in en az nüfuslu vilayetlerinden biri olmasına rağmen, Vadi Seiyun bölgelerindeki yağışların sivrisineklerin üremesine yol açması nedeniyle enfeksiyon sayısının bin 600’den fazla vakaya ulaştığı açıklandı.
Taiz sağlık yetkilerine göre, kalabalık ve yoğunluk açısından ikinci olan Taiz’de, bu yılın başından Mayıs başına kadar dang humması, sıtma ve chikungunya da dahil olmak üzere 9 binden fazla çeşitli ateş vakası kaydedildi.
Yemen’in en çok ateşli hastalık vakaları görünen şehri olan Taiz’de sivrisinek kontrol ekibi (Reuters)
Yemen tıp çevreleri, Yemen’e tıbbi yardım sağlayan uluslararası kuruluşların, genellikle çok sayıda ölüme neden olmasına rağmen, yağışlı mevsimlerde yayılan ateşli hastalıklara yeterince önem vermediği bir dönemde, ülkedeki sağlık sektörünün yağmurlu mevsimlerdeki vakalarla başa çıkamadığına yönelik şikayetlerde bulunuyor.
Çevre uzmanı Abdulkadir el-Haraz’a dönersek, şiddetli yağışlar, seller ve çevre kirliliği, ateşli hastalıklar dahil tehlikeli hastalıkların yayılmasının en önemli sebepleri arasında yer alıyor. Yağışlı dönemlerde ortaya çıkan bataklıklar hastalık taşıyan sivrisinekler için en önemli üreme merkezleri arasında yer alıyor. Ayrıca sel suları ile çöplerin yerleşim yerlerine doğru sürüklenmesi ve nemin artması, bakteri ve virüslerin çoğalmasına neden olarak, şiddetli yağışların tekrarlaması hastalıkların yayılmasının uzun süre devam etmesine neden oluyor.
Bunun yanı sıra birçok kanalizasyon istasyonunun akarsu ve vadilerde yer alması, atık su içeriğinin bataklıklara ve tarım arazilerine taşınmasına yol açıyor.
Yemen’de havanın özelliklerini ve bileşenlerini değiştiren elektrik santralleri ve petrol sahalarının yola açtığı hava kirliliği, solunum sistemi ve ciltte alerjik hastalıklara ve hatta bazı kanser türlerine de neden oluyor.
