Barguti’nin eşi, Barguti’yi Abbas'ın ardından destekliyor

Barguti’nin eşi, Barguti’yi Abbas'ın ardından destekliyor
TT

Barguti’nin eşi, Barguti’yi Abbas'ın ardından destekliyor

Barguti’nin eşi, Barguti’yi Abbas'ın ardından destekliyor

Haaretz gazetesinin yayınlanan haberine göre, İsrail hapishanelerinde tutuklu bulunan Fetih Hareketi lideri Mervan Barguti’nin eşi Fedva Barguti, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın olası halefi olan eşini desteklemek için Arap ve uluslararası taraflarla birlikte çalışıyor.

Geçtiğimiz haftalarda Arap ülkelerindeki üst düzey yetkililer, ABD, Rusya ve Avrupa'dan diplomatlarla kapsamlı toplantılar gerçekleştiren Barguti, eşinin İsrail hapishanelerinden çıkarılması için çalışmalarını istedi.

Barguti'ye yakın kaynakların aktardığına göre Fedva Barguti söz konusu toplantılar ile Devlet Başkanı Abbas'ın (88) görev süresinin sona ermesi ardından Filistin Otoritesi’nin başına geçecek doğru kişi olarak eşine yönelik uluslararası desteği pekiştirmeyi amaçlıyor.

Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi, 26 Temmuz'da Barguti ile görüştü (Dışişleri Bakanlığı internet sitesi)
Ürdün Dışişleri Bakanı Eymen Safedi, 26 Temmuz'da Barguti ile görüştü (Dışişleri Bakanlığı internet sitesi)

Fedva Barguti, geçtiğimiz hafta Ürdün Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Ayman Safedi ile bir araya gelmiş, eşinin Kral 2. Abdullah'a, ‘kardeş Ürdün'ün güvenliği, istikrarı ve refahının Filistin'in en yüksek ulusal çıkarı olduğunu’ teyit ettiği mektubunu iletmişti.

Barguti söz konusu mektubunda, Ürdün'ün İslamiyetin ve Hristiyanlığın kutsallarını, Kudüs şehrini korumadaki rolünün ve ulusal birliği yeniden tesis etme, bölünmeyi sona erdirme ve Arap dayanışmasını yeniden tesis etmedeki rolünün önemine değindi.

Fedva Barguti, görüşmede Avrupa, Güney Afrika, Latin Amerika ve İrlanda'da “Filistin'in Mandela'sı Mervan Barguti’ye Özgürlük" başlıklı kapsamlı bir uluslararası kampanya başlatmayı tartıştı. Fedva, iki hafta önce Barguti'den bir mektup alan Arap Birliği Genel Sekreteri Ahmed Ebu Gayt ile bu kampanyayı konuşmuştu.

Eşini Filistin'in durumu için bir kurtarıcı olarak gören Fedva, 15 Nisan'da Barguti'nin tutuklanmasının 21. yıldönümünde şu ifadeleri kullanmıştı:

“Ulusal lider Mervan Barguti’nin serbest bırakılması yalnızca insani, sosyal ve ailevi ilgili bir gereklilik değil, aynı zamanda acil ve olağanüstü bir ulusal gerekliliktir. Zirâ kendisi, bölünmeyi sona erdirmeye, birliği sağlamaya, halkın birliğini, davanın birliğini ve toprağın birliğini yeniden tesis etmeye muktedir ulusal mutabakatın bir sembolüdür.”

Fedva Barguti ve Mısır Dışişleri Bakanı Şukri (Mısır Dışişleri Bakanlığı)
Fedva Barguti ve Mısır Dışişleri Bakanı Şukri (Mısır Dışişleri Bakanlığı)

2002’den bu yana İsrail’in elinde tutuklu olan Barguti (65), 2000 yılında patlak veren İkinci İntifada’da Fetih Hareketi’nin askeri kolu El-Aksa Şehitleri Tugayları lideri olması dolayısıyla İsraillileri öldürmekle suçlanıyor.

Haaretz’in dikkat çektiğine göre, Barguti'nin adı, Başkan Abbas'ın Filistin Otoritesi’nin başına geçecek halefiyle ilgili her konuşmada geçiyor. Barguti, tüm kamuoyu yoklamalarında diğer adaylara göre daha önemli bir konumda bulunuyor.

Barguti'ye yakın kaynaklar, Şarku'l Avsat'a verdikleri demeçte, Barguti'nin bir sonraki cumhurbaşkanlığı seçimlerine aday olmaktan bir an bile çekinmeyeceğini, bu hakkından vazgeçmeyeceğini vurguladı. 2005'te hapishaneden Abbas'a karşı aday olduğunda geri çekilmesine atıfta bulunarak bu sefer böyle bir geri adım atmayacağını ifade etti. Nitekim Barguti, o sırada Fetih Hareketi’ni bir arada tutma ihtiyacına odaklanan, serbest bırakılması vaatlerini taşıyan bir baskı altındaydı.

Başkan Abbas'ın halefinin kim olacağı sorusu yıllardır Filistin, İsrail, bölgesel ve uluslararası düzeylerde gündeme getiriliyor. Haaretz, İsrail'in bu konuma kimin geçeceğini bilmekte açıkça bir çıkarı olduğunu söylüyor.

Barguti'nin çevresindekiler, Barguti'nin seçim yarışındaki varlığının veya olası zaferinin, İsrail'in onu serbest bırakması için uluslararası baskıya yol açacağına inanıyor.

2021'de Yasama Konseyi'ndeki sandalyeler için son seçim yarışında mevcut Fetih liderliğine meydan okuyan Barguti'nin bu sefer Abbas’ın yerini alma niyeti kesin.

Seçimler gerçekleştirilmese de Barguti, ihraç edilmeden önce Fetih Hareketi’nin merkezinde yer alan lider ve Yasir Arafat'ın yeğeni Nasır Kudva ile ortaklaşa bir şekilde Fetih Hareketi’nin resmi listesine paralel bir listeye öncülük etmişti.

Barguti-Kudva ortak listesinde birinci sırada Kudva, ikinci sırada eşi Fedva Barguti yer almıştı. Listede ayrıca İsrail hapishanesinden çıkan Fahri Barguti ve Tümgeneral Serhan Duveykat gibi Fetih’te öne çıkan isimlerin yanı sıra Fetih yetkililerinden Cemal Huveyl, Ahmed Ganim de liste yer aldı. Fetih Merkez Komitesi’ne ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a meydan okuyarak Filistin devlet başkanlığı seçimlerinde aday olmayı planlayan Mervan Barguti’nin adı ortak listeye eklenmemişti.

Fetih Hareketi’nin Yedinci Genel Konferansı 2016 (web siteleri)
Fetih Hareketi’nin Yedinci Genel Konferansı 2016 (web siteleri)

Hareketin Kasım 2016'daki yedinci konferansında en yüksek oyu alan Barguti, hareket dahilindeki varlığına ilişkin referandumda yaklaşık bin 100 oydan 930'unu elde etti. 

Fetih Hareketi destekçileri, Barguti'yi hapisteyken dahi Başkan Abbas'ın vekili olarak aday gösterdiler; ancak Abbas, Mahmud el-Alul’u başkan yardımcısı olarak atadı.

Fedva Barguti dahil olmak üzere birçoğu, Abbas sonrası dönemde işler ters gittiği taktirde Barguti'nin kurtarıcı olabileceğine inanıyor. Ancak bazıları, Filistin halkının bir mahkum tarafından yönetilmesinin mantıklı veya gerekli olmadığını, bunun pratik değil karmaşık olduğunu söylüyor.

Filistinli yetkililer, Barguti'nin önce hapishaneden çıkarılması, diğer konuların sonra görüşülmesi gerektiğini vurguluyor.



El Kassam Tugayları, askeri komutanı Muhammed ed Dayf'ın öldürüldüğünü duyurdu

El Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde bugün televizyonda yayınlanan bir konuşma sırasında
El Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde bugün televizyonda yayınlanan bir konuşma sırasında
TT

El Kassam Tugayları, askeri komutanı Muhammed ed Dayf'ın öldürüldüğünü duyurdu

El Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde bugün televizyonda yayınlanan bir konuşma sırasında
El Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde bugün televizyonda yayınlanan bir konuşma sırasında

Hamas hareketinin askeri kanadı El Kassam Tugayları sözcüsü Ebu Ubeyde, bugün Gazze Şeridi'ndeki çatışmalarda El Kassam Tugayları askeri komutanı Muhammed ed Dayf ve yardımcısı Mervan İsa'nın öldürüldüğünü duyurdu.

Ebu Ubeyde televizyonda yayınlanan konuşmasında ayrıca Han Yunus Tugayı komutanı Rafi Selame, insan gücü komutanı Raed Thabet, silah ve savaş hizmetleri komutanı Gazi Ebu Tamaa'nın yanı sıra hareketin askeri konsey üyeleri Ahmed El Gandur ve Eymen Nevfal'in de öldüğünü duyurdu. Ubeyde, tam olarak ne zaman öldürüldükleri hakkında bilgi vermedi.

Ölen komutanların “El Kassam Tugayları” tarafından yayınlanan fotoğrafı

Ölen komutanların “El Kassam Tugayları” tarafından yayınlanan fotoğrafı

Ebu Ubeyde, “[El Kassam Tugayları] sisteminin Gazze'deki savaş boyunca bir saat bile liderlik boşluğu yaşamadığını” ve “bir liderin yerini birçok liderin, bir şehidin yerini ise binlerce şehidin aldığını” vurguladı.

Bu açıklamanın “gerekli tüm prosedürler tamamlandıktan ve savaş ve saha koşullarının getirdiği tüm güvenlik uyarıları ele alındıktan ve gerekli doğrulama yapıldıktan, ilgili tüm önlemler alındıktan sonra” yapıldığını belirtti.

İsrail ordusu 1 Ağustos'ta yaptığı açıklamada ed-Dayf'ın temmuz ayında Gazze'nin Han Yunus bölgesine düzenlenen bir hava saldırısında öldürüldüğünü duyurdu.

Muhammed El Dayf'ın "El Kassam Tugayları" tarafından yayınlanan bir fotoğrafı

Muhammed ed Dayf'ın "El Kassam Tugayları" tarafından yayınlanan bir fotoğrafı

Ordu, sözcüsü Avichai Adraee tarafından “X” platformunda yayınlanan Arapça bir açıklamada bulundu: “İstihbarat teyidinin ardından Savunma Güçleri ve Genel Güvenlik Servisi Muhammed ed-Dayf'ı ortadan kaldırdı” denildi. Açıklamada, ‘savaş uçaklarının Muhammed ed-Dayf'ın bulunduğu yerleşkeyi tam isabetle vurduğu’ vurgulandı.

Ed-Dayf'ın “Hamas'ın iki numaralı ismi ve 7 Ekim kanlı katliamının başlatıcılarından ve planlayıcılarından biri” olduğuna dikkat çeken ordu, “savaş uçaklarının hem Muhammed ed Dayf''ın hem de birkaç hafta önce ortadan kaldırıldığı doğrulanan Hamas'ın Han Yunus Tugayı komutanı Rafi Selame'in saklandığı yerleşkeye doğru bir şekilde saldırdığını” belirterek, “Ed-Dayf ve Selame ile birlikte bir dizi başka sabotajcının da ortadan kaldırıldığı” belirtildi.

Muhammed ed Dayf kimdir?

Gazze Şeridi'ndeki savaştan önce aile üyeleri ve Hamas'tan küçük bir grup dışında kimse "Ed-Dayf"ı tanımıyordu ve çoğu bir noktada nerede olduğunu bilmiyordu. Bu durum, İsrail'in 2023'ün sonunda fotoğrafını kamuoyuna yayınlamasına kadar devam etti ve bu onun 4 numaralı fotoğrafı oldu. Birincisi çok yaşlı ve genç bir adamı gösteriyor, ikincisi maskeli birini, üçüncüsü onun gölgesinin resmi ve dördüncüsü halka açık bir yerde gri saçlı, açık sakallı ve tek gözlü bir kişinin yanında ve sakin bir pozisyonda.

İsrail tarafından 2023 yılında yayınlanan varsayımsal görüntüsüİsrail tarafından 2023 yılında yayınlanan varsayımsal görüntüsü

Ras ed-Dayf 1990'ların ortalarından beri İsrail tarafından aranmaktadır. 1996'da Başbakan olan Şimon Peres, Filistin Devlet Başkanı Yaser Arafat'tan onu tutuklamasını istemiş, Arafat ise onu tanımıyormuş gibi isme şaşırdığını ifade etmiş ve Peres daha sonra Arafat'ın onu koruduğunu, sakladığını ve hakkında yalan söylediğini anladığını belirtmiştir.

Gerçek adı Muhammed Diyab İbrahim el-Masri'dir ve “ed-Dayf” olarak tanınmaktadır. 1965 yılında el- Kubeybe kasabasından Filistinli bir mülteci ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus kampına yerleşti. Çok yoksul bir ailede büyüdü ve ailesine destek olmak için geçici olarak okulu bırakmak zorunda kaldı. Babasıyla birlikte iplikçilik ve döşemecilik yaptı, ardından küçük bir kümes hayvanı çiftliği kurdu ve İsrail tarafından aranmaya başlamadan önce şoför olarak çalıştı.

Büyüdüğü mahalledeki arkadaşları onun yumuşak huylu, esprili, neşeli, iyi kalpli ve içe dönük biri olduğunu söylüyor. Ed-Dayf 1987 yılının sonunda camilerle olan ilişkisi sayesinde Hamas'a katıldı. Eğitimine geri döndü ve Gazze'deki İslam Üniversitesi'nde eğitim aldı. 1988 yılında fen bilimleri alanında lisans derecesiyle mezun oldu.

1989 yılında İsrail tarafından tutuklandı ve Hamas’ın askeri koluna çalıştığı suçlamasıyla 16 ay boyunca işgal hapishanelerinde yargılanmadan tutuklu kaldı. Dayf hapishaneden çıktıktan sonra beraberindekilerle birlikte el Kassam’ı kurdu. 1990’lı yıllarda İsrail’e karşı sayısız operasyona katıldı ve yönetti.

Filistin Yönetimi Dayf’ı Mayıs 2000’de İsrail'in talebi üzerine tutukladı. Yetkililerle ilişkileri gelişmiş ve iyi olup, anlaşmalar kapsamında tutuklanmıştı.

2002 yılında el Kassam'ın başkomutanı Salah Şehade’nin öldürülmesinin ardından el Kassam Tugayları’nın komutasını devraldı. İlk suikast girişimine 2001 yılında maruz kaldı ancak hayatta kaldı. Bir yıl sonra bir Apache helikopterinin Dayf’ın aracına iki füze atması ile ikinci bir suikast girişimine maruz kaldı. İçlerinden biri Dayf’ı yaraladı ve Hamas lideri Doktor Abdulaziz er-Rantisi (2004’te suikasta kurban gitti) tarafından bilinmeyen bir yerde tedavi edildi.