Sinvar'ın güçlü kişiliği savaşı durdurmaya yardımcı olacak mı?

Gazzeliler: Sinvar katliamı durdurabilir... Hamas'ın son dönemdeki esnekliğinden geri adım atmayacak

Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
TT

Sinvar'ın güçlü kişiliği savaşı durdurmaya yardımcı olacak mı?

Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)
Yahya Sinvar, 30 Nisan 2022 tarihinde Gazze'de düzenlenen bir toplantı sırasında konuşuyor. (AFP)

Hamas'ın geçen hafta Tahran'da suikasta kurban giden İsmail Heniyye'nin yerine Yahya Sinvar'ı hareketin siyasi bürosunun başına getirdiğini açıklaması, pek çok gözlemci ve hatta başta Gazze Şeridi olmak üzere Filistin sokağı için sürpriz oldu.

Hamas'ın İsrail'e meydan okuma mesajı taşıyan bu açıklaması, İsrail'in tüm istihbarat ve askeri gücüyle 7 Ekim saldırısının baş sorumlusu olarak gördüğü Sinvar'a ulaşmaya çalıştığı bir dönemde geldi.

Bu açıklama, özellikle de selefininkine benzer bir akıbetle karşılaşabileceği için, Sinvar'ın seçiminin sonuçları hakkında birçok soruyu gündeme getiriyor. Ancak savaşı sona erdirmek isteyen Gazzeliler için en önemli soru, ‘Sinvar'ın seçiminin onları bu sona ne kadar yaklaştıracağı ya da uzaklaştıracağı.’

xcvdfgbr
Hamas tarafından 7 Ekim saldırısında öldürülen veya Gazze Şeridi'ne kaçırılan İsraillilerin fotoğrafları (AP)

Siyasi analist Mustafa İbrahim Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, Heniyye'nin yerine Sinvar'ın seçilmesinin tüm taraflara bir meydan okuma mesajı olduğunu belirtti. Tüm Hamas liderlerinin 7 Ekim saldırısını desteklediğini ve hareket olarak direnişi sürdürdüğünü ifade eden İbrahim, Hamas’ın belirtilen pozisyonlarından geri adım atmayacağını bildirdi.

İbrahim, Hamas'ın başka bir seçeneği olmadığına inanıyor, zira başka bir figürün seçilmesi hareketin liderliği için yarışmak isteyen Sinvar'ın terk edilmesi olarak algılanacaktı. İbrahim, Sinvar'ın hareketin son zamanlarda ateşkes müzakereleri sırasında gösterdiği esneklikten geri adım atacağına inanmıyor.

İbrahim, “Sinvar her zaman müzakerelerin merkezindeydi. Bazı İsrail haberlerinin öne sürdüğü gibi uzak ya da ilgisiz değildi” ifadelerini kullandı.

xscdvfrgb
Yahya Sinvar, 14 Nisan 2023 tarihinde Gazze'de düzenlenen Kudüs Günü kutlamalarına katıldı. (Getty Images)

Hamas'ın liderlik açısından halen uyumlu bir hareket olduğunu ve her türlü kararın ‘oybirliğiyle’ alındığını belirten İbrahim, “Sinvar bazı konularda sert bir tutum sergiliyor olabilir. Ancak o, Gazze Şeridi'ndeki Filistinliler için koşulların zor olduğunun ve savaşın uzadığının farkında. Bu nedenle bir anlaşmaya varmak için her türlü esnekliği gösterecektir” dedi.

Filistin meseleleri uzmanı Ziya Hasan da İbrahim ile aynı fikirde. Hasan Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, Yahya Sinvar'ın herhangi bir anlaşmaya engel olduğu yönündeki yaygın kanının aksine birçok aşamada ‘hareket içindeki diğer liderlerden daha fazla esneklik göstererek bir anlaşmaya varılmasını sağladığını’ belirtti. Hasan, Sinvar'ın tıpkı Heniyye gibi arabulucular aracılığıyla gelen her mesajı ince eleyip sık dokuduğunu, ancak bazı konularda esneklik göstererek birçok aşamada beklenmedik bir katkıda bulunduğunu söyledi.

Hasan, Sinvar'ın savaşı durdurmak için çaba göstereceğine ve gücünün bunu yapmasına yardımcı olacağına inanıyor.

dfvgbr
İsrail'in Gazze'nin batısında yerinden edilmiş Filistinlilerin yaşadığı okulu bombalaması sırasında hayatını kaybeden bir kızın cesedini taşıyan bir adam (AFP)

Diğer yandan, zaten acımasız bir savaşla sarsılan Gazze Şeridi'ndeki sokaklar bu seçim konusunda daha da endişeli.

Gazze şehrinin kuzeyindeki Şeyh Rıdvan mahallesi sakinlerinden Ahmed Ebu Zikri, “Sinvar’ın bize yardım edip etmeyeceğini bilmiyorum… Kimin ne dediği de umurumda değil… Sadece bu savaşı durduracak olanı memnuniyetle karşılayacağım” ifadelerini kullandı.

dsde
Gazze Şeridi'nin kuzeyine dönmeye çalışan yerlerinden edilmiş Filistinliler (AFP)

Tel el-Heva mahallesi sakinlerinden Ensam Davud, “Sinvar bizim için sevilen bir figürdü. Ancak şimdi çoğumuz ona başımıza gelen katliam ve yıkımlardan sonra tüm bunların müsebbibi olarak bakıyoruz. Bu nedenle onun Hamas lideri olarak atanması, bizler için şaşırtıcı ve şok edici oldu. Ben de dahil olmak üzere vatandaşların çoğunluğu Heniyye gibi Gazze Şeridi dışından bize daha dikkatli bakan bir figürü tercih ediyorduk” şeklinde konuştu.

Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Deyr el-Balah'a göç eden Gazze şehri sakinlerinden Mecdi Ebu Avde, Sinvar'ın seçildiği mesajının ‘yeni liderin daha esnek ve daha az sert tutumlara sahip biri olmasını tercih eden’ pek çok Gazzeliyi kızdırdığını söyledi. Ebu Avde, “İnsanlar gerçek liderin sadece savaşı durdurabilecek kişi olduğunu söylüyor” dedi.



Gazze’de ateşkes yaklaşırken BM insani yardımları artırmaya hazırlanıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta UNRWA tarafından dağıtılan yardım kutusunu taşıyan bir Filistinli, 4 Kasım 2024 (Arşiv- Reuters)
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta UNRWA tarafından dağıtılan yardım kutusunu taşıyan bir Filistinli, 4 Kasım 2024 (Arşiv- Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes yaklaşırken BM insani yardımları artırmaya hazırlanıyor

Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta UNRWA tarafından dağıtılan yardım kutusunu taşıyan bir Filistinli, 4 Kasım 2024 (Arşiv- Reuters)
Gazze Şeridi'nin orta kesimlerindeki Deyr el-Belah'ta UNRWA tarafından dağıtılan yardım kutusunu taşıyan bir Filistinli, 4 Kasım 2024 (Arşiv- Reuters)

Birleşmiş Milletler (BM) dün yaptığı açıklamada, Gazze Şeridi'nde ateşkes yaklaşırken insani yardımları arttırmaya hazırlandığını, ancak sınır geçişleri ve güvenlik konusundaki belirsizliğin bir engel olmaya devam ettiği belirtildi.

Gazze Şeridi’nde ateşkes için Katar'da bir araya gelen müzakereciler, İsrail ile Gazze'deki Filistin İslami Direniş Hareketi (Hamas) arasındaki ateşkesin son ayrıntıları üzerinde çalışıyor. Arabulucular ve çatışan taraflar, ateşkes anlaşmasına varılmasına daha önce hiç olmadığı kadar yaklaşıldığını söyledi. Ateşkes, Gazze Şeridi'ne yönelik insani yardımlarda önemli bir artışı da kapsıyor.

BM Sözcüsü Stephane Dujarric, BM Gazze Kıdemli İnsani Yardım ve Yeniden Yapılanma Koordinatörü Sigrid Kaag'ın geçtiğimiz günlerde İsrailli ve Filistinli yetkililerle bir araya geldiğini ve salı günü Mısır Dışişleri Bakanı Bedir Abdulati ile BM’nin ateşkese katılımı hakkında görüştüğünü söyledi. Dujarric, açıklamasında: “BM sistemi bir bütün olarak ateşkesin ne zaman yürürlüğe gireceği ve yardımları nasıl arttırabileceğimiz konusunda yoğun bir planlama ve hazırlık sürecindeyiz” ifadelerini kullandı.

Belirsizliğini koruyan diğer noktalar arasında ise ateşkes kapsamında Gazze'ye hangi sınır kapılarının açılacağı ve çatışma sırasında silahlı çeteler ve hırsızların birçok sevkiyatı hedef almasının ardından Gazze Şeridi’nin yardımların dağıtımı için yeterince güvenli olup olmayacağı yer alıyor. Dujarric, “Açıkçası işler zor olmaya devam edecek, çünkü tüm bu sorulara henüz yanıt bulamadık” dedi.

Gazze Şeridi’nde 15 aydır devam eden savaş boyunca yardımların ulaştırılmasının önündeki engellerden şikâyet eden BM, İsrail'in ve Gazze Şeridi’ndeki yasa dışı eylemlerin savaş bölgesine yardımların ulaştırılmasını ve dağıtımını engellediğini söylüyor.