Rusya'nın Ukrayna'daki yeni silahı savaşın gidişatını değiştirebilir

Savaşın başından bu yana hava üstünlüğü kurmakta zorlanan Moskova, kayma bombalarıyla birlikte bazı avantajlar elde etti

Ukrayna'da kullanılan kayma bombalarının bir kısmının Sovyetler'den kalma FAB-500 hava bombalarının modernize edilmiş hali olduğu düşünülüyor (Reuters)
Ukrayna'da kullanılan kayma bombalarının bir kısmının Sovyetler'den kalma FAB-500 hava bombalarının modernize edilmiş hali olduğu düşünülüyor (Reuters)
TT

Rusya'nın Ukrayna'daki yeni silahı savaşın gidişatını değiştirebilir

Ukrayna'da kullanılan kayma bombalarının bir kısmının Sovyetler'den kalma FAB-500 hava bombalarının modernize edilmiş hali olduğu düşünülüyor (Reuters)
Ukrayna'da kullanılan kayma bombalarının bir kısmının Sovyetler'den kalma FAB-500 hava bombalarının modernize edilmiş hali olduğu düşünülüyor (Reuters)

Rusya'nın Ukrayna'da kullanmaya başladığı "kayma bombaları", kruz füzeleri stoklarını eritmeye başlayan ve savaşın başından bu yana hava üstünlüğünü ele alamayan Moskova için savaşın gidişatını değiştirme potansiyeli taşıyor.

Savaş uçaklarından bırakılan kayma bombaları üzzerindeki kanatlar sayesinde daha fazla mesafe kaydedebiliyor ve alçak irtifada seyrettiği için bazı füze savunma sistemlerini atlatabiliyor.

Rusya kayma bombalarıyla bilinen ilk saldırısını 24 Mart'ta Ukrayna'nın kuzeydoğu sınırındaki bölgelere yaptı.

Ayrıca Rus kenti Belgorod'a bir Rus savaş uçağından yanlışlıkla düşen bombanın da kayma bombası olduğu anlaşıldı.

Telegraph'a yaptığı açıklamada bombaların çok ciddi bir tehdit oluşturduğunu söyleyen Ukrayna Hava Kuvvetleri Sözcüsü Albay Yuriy Ihnat, "Şu anda düşman saldırı harekatları için sınır hattında, cephe hattında ve kıyı şeridinde taktik havacılığı kullanıyor. Tüm bu bölgelerde yaklaşık bir aydır yoğunlukla kayma bombaları kullanılıyor" dedi.

Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerinin günde en az 20 kayma bombası kullandığını belirtti.

Batılı analistler ise Rusya'nın sahaya sürdüğü yeni silahın Kiev yönetiminin karşı taarruz planlarında son dakika değişikliğine neden olabileceğini düşünüyor.

Zira kayma bombaları, balistik ve kruz füzelerine çok daha kolay ve ucuz şekilde üretilebiliyor ve yüksek teknoloji mühimmatlar konusunda stok sıkıntısı yaşayan Rusya'nın operasyonel devamlılık sağlamasına imkan tanıyor.

Bunun yanı sıra 50-70 kilometre menzili bulunan bombalar Rus Hava Kuvvetleri'nin cephe hattındaki çatışmalara müdahil olmasını sağlıyor. Ukrayna ordusunun topladığı istihbarata göre kayma bombalarıyla yapılan birçok saldırı sınırın Rusya tarafından yapılıyor ve bu sayede Rus uçakları Ukrayna hava savunma sistemlerinden uzak kalabiliyor.

Independent Türkçe, Telegraph, Newsweek



İsrail'in İran'ın en ağır tahkimatlı Fordo Nükleer Tesisi’ni yok etmek için neye ihtiyacı var?

Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)
Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)
TT

İsrail'in İran'ın en ağır tahkimatlı Fordo Nükleer Tesisi’ni yok etmek için neye ihtiyacı var?

Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)
Fordo Nükleer Tesisi’nin uydu görüntüsü (Reuters)

New York Times, İran'ın Fordo Nükleer Tesisi’nin ülkedeki diğer nükleer tesislere kıyasla en güçlendirilmiş tesis olduğuna dair analitik bir araştırma yayınladı.

Araştırmaya göre Fordo Nükleer Tesisi herhangi bir saldırıdan korunmak için bir dağın derinliklerine inşa edildi. Sadece ABD ordusu buraya ulaşabilecek 30 bin poundluk bir bombaya sahip. ‘Bunker buster’ (Sığınak avcısı) olarak bilinen bu bomba, derin yeraltı sığınaklarını ya da yüksek korumalı tesislerde gömülü silahları yok etmek üzere tasarlanmış. Fordo bölgesini imha edebilecek tek havadan atılan bombanın bu olduğuna inanılıyor.

Bombanın kalın bir çelik gövdesi var ve benzer büyüklükteki çok amaçlı bombalardan daha az patlayıcı içeriyor. Ağır muhafazalar, patlamadan önce toprağa, kayaya ya da betona nüfuz ederken mühimmatın bozulmadan kalmasını sağlar. Boyutu (20 feet uzunluğunda, 30 bin pound) ise onu sadece ABD'nin B-2 hayalet bombardıman uçağının taşıyabileceği anlamına geliyor.

 Fordo uranyum zenginleştirme tesisi (AFP)Fordo uranyum zenginleştirme tesisi (AFP)

İsrail'in Fordo'yu tek başına yok edemeyeceği görüşü yaygın. Askeri yetkililere göre ABD, İsrail'e sığınak imha bombası vermeyi reddetti ve İsrail'in bu bombayı taşıyabilecek ağır bombardıman uçakları yok. Ancak İsrail, İran'ın en gelişmiş santrifüjlerini içeren tesisi çalıştırmak için gerekli enerji santrallerini vurabilir. Fordo yakınlarındaki tesislerin hedef alınması tesisin uranyum zenginleştirmeye devam etme kabiliyetini önemli ölçüde yavaşlatabilir.

Fordo'nun vurulması İran'ın nükleer silah üretme kabiliyetini yok etmeye yönelik her türlü çabanın merkezinde yer alıyor. Mart 2023'te Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA) Fordo'da yüzde 83,7 saflıkta zenginleştirilmiş uranyum tespit ettiğini bildirdi ki bu oran nükleer silah yapmak için gereken yüzde 90 zenginleştirme seviyesine yakın. İran ise nükleer teknolojiyi silah yapımında değil barışçıl amaçlarla kullanmayı amaçladığını savunuyor.

ABD, olası askeri operasyonları desteklemek için yakıt ikmal uçakları ve ilave savaş uçakları da dahil olmak üzere Ortadoğu'daki askeri kabiliyetlerini arttırmaya devam ederken, Başkan Donald Trump İsrail'e sığınak delici bombalar tedarik etmekten kaçınma politikasını değiştirmedi.

Bu bağlamda Trump'ın ilk döneminde ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı olan Joseph Votel şunları söyledi: “İsraillilere bu silahları vermeme politikasını sık sık izledik, çünkü kullanmalarını istemiyoruz.”

Sığınak delici bombalarını caydırıcı ve ulusal güvenliğin hayati bir unsuru olarak gören Washington, İsrail'e İran ile savaş başlatmasını teşvik edecek bir silah vermek istemiyordu.

 İsrail’e ait bir F-35 savaş uçağı Netanya şehri üzerinde yakıt ikmali yapıyor. (AFP)İsrail’e ait bir F-35 savaş uçağı Netanya şehri üzerinde yakıt ikmali yapıyor. (AFP)

Tesisin tahkimatı

İran, Fordo Nükleer Tesisi’ni, saldırıya uğramasını ve Irak'ın inşa etmekte olduğu ancak 1981 yılında yer üstünde inşa edildiği için İsrail güçleri tarafından kolayca imha edilen Tammuz Nükleer Santrali’nin akıbetine uğramasını önlemek için yer altında inşa etti.

Şarku’l Avsat’ın New York Times’tan aktardığına göre İsrail yıllar içinde Fordo'yu vurmak için çeşitli planlar geliştirdi. Barack Obama yönetimindeki üst düzey yetkililere sunulan bir plana göre, komandoları taşıyan İsrail helikopterleri bölgeye gidecek ve burayı havaya uçuracaktı. İsrail geçen yıl Suriye'de benzer bir operasyonu başarıyla gerçekleştirmiş ve Hizbullah'a ait bir füze üretim tesisini imha etmişti.

Votel'in halefi Kenneth F. McKenzie, “İsrailliler son dönemde çok sayıda gizli operasyon gerçekleştirdi ama sorun şu ki Fordo Nükleer Tesisi çok zor bir hedef olmaya devam ediyor” dedi.

İsrail'in ABD Büyükelçisi Yechiel Leiter pazar günü bir televizyon kanalına verdiği demeçte, “Fordo Nükleer Tesisi ile başa çıkmamızı sağlayacak seçenekler mevcut. Her şey havalanıp uzaktan bombalamaya bağlı değil” ifadelerini kullandı.