Arnavutluk Başbakanı Rama'dan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a destek mesajı

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın sadece kötü günlerde iyi bir dost değil, aynı zamanda çok özel bir siyasi lider, yaptığını söyleyen ve söylediğini yapan birisi olduğunu belirtti.

AA
AA
TT

Arnavutluk Başbakanı Rama'dan, Cumhurbaşkanı Erdoğan'a destek mesajı

AA
AA

Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Türkiye'de 14 Mayıs'ta yapılacak Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimleri vesilesiyle görüntülü mesaj yayımladı.

Arnavutluk Başbakanlığı Basın Ofisi tarafından yayımlanan görüntülü mesajda Rama, Türkiye'nin sadece Türk milleti ve halkı için değil, aynı zamanda Balkanlar ve Avrupa için büyük öneme sahip bir seçim öncesinde bulunduğunu söyledi.

İstediği lider ve hükümeti seçme görevinin tartışmasız Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının olduğunu kaydeden Rama, "Bunu onlardan daha iyi yapabilen ve yapmayı bilen yok. Ancak herkese yönelik saygı doğrultusunda; vizyonu, cesareti, iradesi ve yorulmak bilmeyen çalışmalarıyla tüm dünyanın gözlerini Türkiye'nin şahane dönüşümü örneğine çeviren Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik en yüksek takdirimi ifade etmek istiyorum." ifadelerini kullandı.

Türkiye'nin örnek teşkil eden güçlenmesi ve Türk milleti ile devletinin gücü için yeni bir bilinç oluşturulmasının, sadece Türkiye ve halkına nice güzellikler katmakla kalmadığını, aynı zamanda Türkiye'nin meşru kurumlarının bütünlüğünün ve hatta Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın hayatının sorgulanmasına varana kadar büyük zorluklar ve güçlü çelişkiler de yarattığını belirten Rama, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Ben biliyorum ki Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın tutkulu destekçilerinin olduğu gibi sert eleştiricileri de var. Ve elbette ki Türkiye'nin bugün ateşli bir yüzleşme gerçekleştirdiği bu iki tarafın da haklı sebepleri vardır. Ancak herkese şunu söylemek isterim ki sadece Türkiye için değil aynı zamanda tüm dünya ve özellikle de Avrupa için böylesi zor zamanlarda, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın tecrübe ve karakteri, Ukrayna'daki çatışmanın ve bunun yüküyle tehdit altında kalan birçok ülkenin tahıl tedarik yollarındaki ağır yükünü hafifletmedeki rolü veya terörizmin tehdit edici odaklarıyla başa çıkma konusundaki yargısının ağırlığı, önümüzdeki pazar günü Türkiye'nin hangi yöne gideceğine karar verecek olan herkes tarafından dikkate alınacak son derece değerli kazanımlardır."

Arnavutluk ve Arnavutlar için Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, en kötü günler için iyi bir dost olduğunu vurgulayan Rama, Kosova Meclisi Cumhuriyeti ilan ettiğinde Türkiye'nin ilk bağımsızlığı tanıyan ülke olduğuna işaret etti.

Diğerlerinin "kendi dertleriyle çok meşgulken" Türkiye'nin Arnavutluk'taki deprem felaketinde etkilenen yüzlerce aileye yeni konutlar inşa ederek destek verdiğin veya ölümcül virüse (Kovid-19) karşı aşı sağladığını anımsatan Rama, şu ifadeleri kullandı:

"Şahsen benim için Cumhurbaşkanı Erdoğan sadece kötü günlerde iyi bir dost değil, aynı zamanda çok özel bir siyasi lider çünkü yaptığını söyleyen ve söylediğini yapan birisi. Bazıları onun çok sert ve keskin olduğunu düşünüyor. Belki haklılar ama belki de 14 Mayıs'ta ilerlemenin zorluğu ile geri dönmenin kolaylığı arasında karar vermesi gereken Türkiye'nin tarihinin bu evresinde ve bu kadar öngörülemez dünyada boyun eğmemek tam da Türkiye gibi bir ülkenin ihtiyaç duyduğu ve hala ihtiyaç duyacağı şeydir."

Türkiye'ye ve Türk halkına iyi temennilerde bulunan Rama, Türk vatandaşlarının, Balkanlar ve tüm Avrupa için bu zor dönemin kırılgan dengelerinde Türkiye Cumhuriyeti'nin vazgeçilmez rolünü de tercihlerinde dikkate almalarını tüm kalbiyle dilediğini sözlerine ekledi.



Ateşkes sonrası... İran-İsrail çatışmasında siber cephe

Görsel: Nash
Görsel: Nash
TT

Ateşkes sonrası... İran-İsrail çatışmasında siber cephe

Görsel: Nash
Görsel: Nash

Alice Gower

1 Temmuz 2025 tarihinde kendisine ‘Robert’ adını veren İran bağlantılı bir hacker grubu, aralarında Beyaz Saray Özel Kalem Müdürü Susie Wiles ve kıdemli danışman Roger Stone'un da bulunduğu ABD Başkanı Donald Trump'ın ilk dönem danışmanlarından çaldığını iddia ettiği 100 gigabaytlık e-postayı yayınlamakla tehdit etti. ABD'li yetkililer bu ihlali siyasi amaçlı bir karalama kampanyası olarak kınadı. Operasyon, İsrail Hava Kuvvetleri’nin İran topraklarına koordineli saldırılar ve ardından siber saldırılar düzenlediği Yükselen Aslan Operasyonu sırasında ABD'nin İsrail'e verdiği desteğe Tahran'ın verdiği yanıtın bir parçası gibi görünüyor.

17 Haziran'da İsrail bağlantılı Predatory Sparrow adlı hacker grubu İran devletine ait olan ve Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile geniş çapta ilişkili Bank Sepah’ı hackledi. Ardından, ülkenin en büyük kripto para borsası platformu olan Nobitex'i hedef alarak, platformun yaptırımların delinmesi ve yasadışı finansmanda oynadığı iddia edilen rolü ortaya çıkarmaya çalıştı. Bu saldırı, 90 milyon dolarlık varlığın kaybıyla sonuçlandı. İsrail ve İran arasındaki fiili düşmanlıklar kırılgan bir ateşkesin sonucu olarak azalsa bile, söz konusu dijital saldırılar siber savaş alanının halen aktif olduğunu ve uluslararası alanda büyüdüğünü gösteriyor.

Yaşanan olaylar, İsrail ile İran arasındaki siber çatışma doktrininde on yıldır devam eden bir evrimi yansıtıyor. Her iki ülke de dijital alanı güvenlik stratejilerinin merkezi olarak ele alıyor ve siber kampanyaları askeri operasyonları ve diplomatik duruşlarıyla bütünleştiriyor.

İsrail, hassas siber saldırıları sağlam ulusal savunmalarla birleştiren incelikli ve gelişmiş bir siber caydırıcılık stratejisi geliştirmiş. Operasyonel düzeydeki siber kampanyalar iki İsrail kuruluşu tarafından yönetiliyor: İsrail Ulusal Siber Güvenlik Direktörlüğü ve İsrail ordusunun elit istihbarat birimi olan Birim 8200. İran'ın nükleer santrifüjlerine 2010 yılında zarar veren Stuxnet solucan saldırısındaki rolüyle bilinen bu birim, İsrail'in hem saldırı hem de savunma amaçlı siber yeteneklerine liderlik etmeye devam ediyor.

Gevşek bağlantılar

Bu resmi hükümet yapıları, resmi olarak bağlı olmayan ancak gevşek bir şekilde bağ bulunan İsrail yanlısı hacker grupları tarafından tamamlanıyor. Siber güvenlik firması Cyfirma, aralarında UCC Team, Anonymous Israel ve Red Evils'in de bulunduğu bu türden yirmiden fazla grup tespit etti. Söz konusu gruplar, İsrail'in mesajlarını desteklemek ve İran'ın dijital alandaki çıkarlarını hedef almak amacıyla sunucuları ve internet sitelerini Dağıtık Hizmet Engelleme (DDoS) saldırıları olarak bilinen taleplerle doldurmanın yanı sıra, web sitelerini tahrif etmekle de uğraşıyor.

Siber gerilimin daha geniş stratejik sonuçları endişe verici. İlk olarak, askeri ve sivil hedefler arasındaki geleneksel sınırlar bulanıklaşıyor.

Diğer yandan İran siber yeteneklerini arttırdı. Haziran saldırılarının ardından siber güvenlik firması Radware, İran'ın İsrail'i hedef alan siber faaliyetlerinin yüzde 700 oranında arttığını bildirdi. Bu saldırılar arasında DDoS saldırıları, altyapı sistemlerine sızma girişimleri ve hatta füze saldırıları sırasında anında hedef almayı kolaylaştırmak için İsrail akıllı kameralarına sızma girişimleri yer aldı. Bu durum, pasif siber gözetlemeden aktif bozma ve psikolojik savaşa doğru açık bir evrimi temsil ediyor.

İran İstihbarat ve Güvenlik Bakanlığı (MOIS) ve DMO, bir dizi Gelişmiş Kalıcı Tehdit (APT) ekibi tarafından desteklenen Tahran'ın siber yeteneklerine liderlik ediyor. APT34 (Oil Rig), APT35 (Charming Kitten) ve APT33 (Elfin), kötü amaçlı yazılım dağıtımı, kimlik avı kampanyaları ve altyapı sabotajı faaliyetleriyle bilinen bu grupların en önde gelenleri arasında. Void Manticore gibi dezenformasyon aktörleri de genellikle Tahran'ın çıkarlarıyla uyumlu jeopolitik söylemleri güçlendirerek İran'ın etkileme kabiliyetini artırıyor.

İran'ın Rusya, Çin ve Kuzey Kore ile giderek büyüyen dijital ittifakı da bu tehdidi artırıyor. Bu ortaklar onlara gözetleme teknolojileri, fidye yazılım taktikleri ve yapay zekâ tabanlı etkileme araçları sağlayarak, küresel çapta daha sofistike ve yaygın kampanyalar yürütmelerini mümkün kılıyor.

frgtyhu
Fotoğraf: Reutres/David Swanson

İran ve destekçilerinin dijital etkisi ABD içinde oldukça görünür hale geldi. ABD'nin 22 Haziran'da İran hedeflerini vurmasının ardından İran yanlısı gruplar ABD altyapısına ve siyasi hedeflere yönelik siber saldırılarını artırdı. İran yanlısı bilgisayar korsanları 1 Temmuz'da ABD merkezli KVE Metals'e yapılan fidye yazılımı saldırısının sorumluluğunu üstlendi ve haziran sonunda sosyal medya platformu Truth Social'da meydana gelen bir hizmet kesintisinin sorumluluğunu üstlendi. Finans kurumları, kamu hizmeti şirketleri ve savunma müteahhitleri yüksek öncelikli hedeflerdir ve İsrail teknolojilerinin bazı ABD kritik altyapılarında kullanılması İran'ın misilleme amaçlı siber faaliyetlerini çekebilir veya mümkün kılabilir. İran'ın birçok sektöre uzun vadeli, tespit edilemeyen erişim sağlayabilecek güvenlik açıkları olan, ana akım yazılım ve operasyonel teknoloji sistemleri tedarikçilerine odaklanması endişe vericidir.

Siber güvenlik yönetişiminde son dönemde yaşanan aksaklıklar, ABD kurumlarının karşı karşıya kaldığı güvenlik açıklarını daha da arttırmıştır. General Timothy Ho'nun görevden alınması ve federal siber güvenlik bütçelerinde yapılan kesintiler ciddi endişelere yol açmıştır. İç Güvenlik Bakanlığı, Siber Güvenlik ve Altyapı Güvenliği Ajansı (CISA) gibi kurumlar su, enerji ve ulaşım gibi sektörlerde teyakkuzun artırılması çağrısında bulunurken, özel sektör zor durumda ve yetersiz kaynaklara sahip olmaya devam ediyor. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre siber güvenlik alanında 500 binden fazla profesyonel işgücü açığı bulunan ABD'nin savunması ciddi bir baskı altında. Önlem alınmazsa, kritik sistemler giderek daha sofistike, iyi finanse edilen ve ideolojik motivasyona sahip düşmanların tehditlerine maruz kalabilir.

Siber gerilimin daha geniş stratejik sonuçları endişe verici. İlk olarak, askeri ve sivil hedefler arasındaki geleneksel sınırlar bulanıklaşıyor. Hastaneler, bankalar ve kamu hizmetleri bu asimetrik savaşlarda meşru hedefler haline geliyor. İkincisi, her iki tarafta da yarı özerk siber birimlerin yaygınlaşması, kazara tırmanma veya yanlış hesaplama olasılığını artırıyor. Üçüncüsü, siber ittifaklar ve vekalet faaliyetlerinin Ortadoğu sınırlarının ötesindeki aktörleri de cezbetmesi nedeniyle bölgesel çatışmalar giderek uluslararasılaşıyor.

Bu yeni siber çatışma dönemini yönetmek, teknik savunmaları geliştirmekten daha fazlasını gerektiriyor. Stratejik netlik, uluslararası koordinasyon ve caydırıcılık kavramının yeniden düşünülmesini gerektirir. İsrail için siber operasyonlar, tam ölçekli bir kara savaşına başvurmadan baskı uygulamanın bir yolunu sunuyor. İran için ise bir düşmana karşılık vermek ve kabiliyetlerini test etmek için uygun maliyetli, ancak yüksek etkili bir araç sağlıyor. Ancak bu noktada hem İsrail hem de İran için stratejik yanlış hesaplama riski artıyor.

Dijital cephe artık ikincil bir çatışma alanı değil. Siber araçlar, devletlerin hasımları üzerinde baskı kurma, faaliyetlerini sekteye uğratma ve stratejik varlıklarını savunma yöntemlerinin merkezi haline gelmiştir. Dijital ve fiziksel alanlar giderek daha fazla birbirine bağlanırken, siber dayanıklılık sadece Tel Aviv ve Tahran'da değil, Washington, Riyad, Brüksel ve diğer başkentlerde de ulusal savunmanın temel bir unsuru olarak ele alınmalıdır.