Rusya'dan ABD'li senatör Graham'e suikast çağrısı

Rusya'nın RT kanalının başındaki isim, ABD Senatörünün bağlamından çıkarılan yorumlarına öfkeyle tepki gösterdi

Lindsey Graham, 26 Mayıs'ta Kiev'de basın mensuplarına konuşmuştu (Reuters)
Lindsey Graham, 26 Mayıs'ta Kiev'de basın mensuplarına konuşmuştu (Reuters)
TT

Rusya'dan ABD'li senatör Graham'e suikast çağrısı

Lindsey Graham, 26 Mayıs'ta Kiev'de basın mensuplarına konuşmuştu (Reuters)
Lindsey Graham, 26 Mayıs'ta Kiev'de basın mensuplarına konuşmuştu (Reuters)

Rus hükümet yetkilileri ve devlet medyası, bu hafta sonu Lindsey Graham'e suikast çağrısı yaptı. Daha önce Graham'in Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'ye yaptığı yorumlar, onu Rusları öldürmekle ilgili aşağılayıcı bir ifade kullanmış gibi gösterecek şekilde düzenlenmişti.

Düzenlenen video Rusya'da geniş çapta paylaşıldı ve Graham'in ABD'nin Ukrayna'ya verdiği destekle ilgili bir konuşmayı, "Ve Ruslar ölüyor. Bu şimdiye kadar harcadığımız en iyi para" sözleriyle bitirdiği görülüyor.

Aslında Graham'in ABD'nin harcamaları hakkındaki yorumu Rusların ölümüyle değil, Ukraynalıların ülkelerini savunmalarına yardımcı olmakla bağlantılıydı. Graham'in Ukrayna devlet başkanlığı ofisi tarafından yayımlanan tam açıklamasında, Graham'in "Ruslar ölüyor" gözleminin ardından Zelenski, "Evet, ama bizim topraklarımıza geldiler. Biz onların topraklarında savaşmıyoruz" diyor.

Yine de konuşmanın düzenlenmiş hali, Rusya'da ABD senatörüne karşı büyük ve güçlü bir tepkiye yol açtı.

Vladimir Putin'in önde gelen yardımcılarından, onun yanında önce devlet başkanlığı sonra da başbakanlık yapan Dmitri Medvedev, Graham'i "Robert Kennedy, Huey Long, Clementa Carlos Pinckney, John Milton Elliott, Wayne Owens ve diğer Amerikan siyasetçileri" gibi suikastın "kara talihiyle" tehdit etti ve onun için "yaşlı bir aptal" dedi.

Daily Beast'e göre Medvedev, Telegram kanalında "Sevgili Amerikasında sadece sıradan insanlar düzenli olarak öldürülmüyor, senatörleri öldürmek için kirli paralar da harcanıyor" dedi.

Devlete ait haber kanalı RT'nin başındaki Margarita Simonyan, Lev Troçki suikastına karışmasıyla bilinen Sovyet ajanı Pavel Sudoplatov'a atıfta bulunarak, "Eğer Leydi Graham Rusların öldürülmesi için harcanan paranın ABD'nin harcadığı en iyi para olduğunu gerçekten söylediyse... Umarım ülkemizde Sudoplatov'un oğulları, torunları, öğrencileri veya öğrencilerinin soyu yaşıyordur. Zor bile değil. Adresini biliyoruz" dedi.

Graham, Zelenski'yle cuma günü bir araya geldi. Konuşmaları sırasında Ukrayna direnişinin kendisine "Amerika'daki daha iyi benliklerini hatırlattığını" söyledi.

Bir zamanlar Amerika'da bu şekildeydik, son kişiye kadar savaşacaktık, ya özgür olacaktık ya da ölecektik.

Graham daha sonra Reuters'a, "ABD'nin Ukrayna'yı Rus savaş suçlularından kurtarmaya yardım etmesi iyi bir yatırımdı... Sayın Medvedev, Rusların Ukrayna'da ölmesinin durmasını istiyorsanız geri çekilin. İstilayı durdurun. Savaş suçlarını durdurun. Gerçek şu ki, siz ve Putin, Rus askerlerini hiç umursamıyorsunuz" dedi.

The Independent'ın haberine göre, Rusya ayrıca pazartesi Graham için "ölen Ruslar" yorumunu gerekçe göstererek tutuklama emri çıkardı.

Graham, içişleri bakanlığının internet sitesinde aranan suçlu şüpheliler listesine eklenirken, Rusya'nın üst düzey ceza soruşturma kurumu olayla ilgili soruşturma başlattığını belirtti.

Soruşturma Komitesi, Graham hakkında "ABD'nin Rus yurttaşlarının ölümüne neden olmak üzere mali desteğini ilan ettiği" gerekçesiyle bir ceza davası açıldığını söyledi.

Kremlin sözcüsü Dmitri Peskov pazar günü, "Ülke için böyle senatörlere sahip olmaktan daha büyük bir utanç hayal etmek zor" dedi.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.