ABD Savunma Bakanı Austin'den Çin'e diyalog eksikliği eleştirisi

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Singapur'daki Shangri-La'da canlı yayını (EPA)
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Singapur'daki Shangri-La'da canlı yayını (EPA)
TT

ABD Savunma Bakanı Austin'den Çin'e diyalog eksikliği eleştirisi

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Singapur'daki Shangri-La'da canlı yayını (EPA)
ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin'in Singapur'daki Shangri-La'da canlı yayını (EPA)

ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Çin ile askeri alandaki iletişim kopukluğuna ilişkin, "Diyalog bir lütuf değil gerekliliktir. Savunma alanında sorumlu liderler açısından konuşmak için doğru zaman her zamandır, konuşmak için doğru zaman şimdidir." dedi.

Bakan Austin, Singapur'da düzenlenen Asya-Pasifik bölgesinin en önemli güvenlik forumu Shangri-La Diyaloğu'nda "ABD'nin Hint-Pasifik Bölgesindeki Liderliği" başlıklı konuşmada, iki rakip güç arasındaki diyaloğun sürdürülmesinin, krize veya çatışmaya götürebilecek yanlış anlamaları ve hesap hatalarını önleyeceğini söyledi.

Toplantı marjında Çinli mevkidaşı Li Şangfu ile görüşme talebinin reddedilmesine gönderme yapan Austin, "Çin ile iletişim kanallarının açık tutulmasını önemsiyoruz, özellikle de savunma alanında. Diyalog lütuf değil gerekliliktir. Savunma alanında sorumlu liderler açısından konuşmak için doğru zaman her zamandır, doğru zaman şimdidir." ifadelerini kullandı.

Austin, dün forumda konuk savunma bakanlarının katıldığı akşam yemeğinde Çinli Bakan Li ile tokalaşmasını hatırlatarak, "Bir akşam yemeğindeki dostane tokalaşma, kapsamlı görüşmelerin ve iletişimin yerini tutamaz." değerlendirmesinde bulundu.

Büyük güçlerin saydamlığın ve sorumluluğun hamisi olmasını gerektiğine işaret eden Austin, "Umarım, Çin'in tutumu değişir." dedi.

ABD Savunma Bakanlığı, Bakan Lloyd Austin'in Çin Savunma Bakanı Li Şangfu ile Singapur'da görüşmesi için mayıs başında yaptıkları talebin geri çevrildiğini bildirmişti.

Pekin yönetimi, ABD ile askeri alandaki iletişimsizlik ve diyalog eksikliğine, Washington'ın Çin'in kaygılarını dikkate almayan tavrının sebep olduğunu savunarak, "yanlışlarını düzeltmesini" tavsiye etmişti.

Singapur'daki Çin heyetinde yer alan askeri yetkililer, ulusal basına yaptıkları açıklamalarda, görüşme talebinin reddedilmesinin gerekçesi olarak Bakan Li'nin ABD'nin yaptırım listesinde olmasına işaret etti.

Çinli Bakan Li, 2018'de Çin silahlı kuvvetlerinin ordonat bölümünün başındayken Rusya'dan Su-35 savaş uçakları ile S-400 füze savunma sisteminin satın alınmasında rolü olduğu gerekçesiyle ABD tarafından yaptırım listesine alınmıştı.

Washington, yaptırımın savunma bakanlarının görüşmesine engel teşkil etmediğini savunurken Çin tarafı, diyalog talebine yanıt vermeyerek yaptırımın kaldırılmasını ön koşul gördüğü mesajını iletiyor.

İki ülke arasındaki savunma görüşmeleri, ABD'nin önceki Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Ağustos 2022'de Çin ile egemenlik ihtilafı içindeki Tavyan'ı ziyaret etmesinin ardından kesilmişti.

Öte yandan şubatta Çin'e ait yüksek irtifa balonunun, ABD hava sahasına girişi ve savaş uçağından ateşlenen füzeyle düşürülmesinin yol açtığı kriz sonrasında Austin'in Çinli muhataplarıyla görüşme taleplerinin geri çevrildiği öne sürülmüştü.

ABD ordusundan komutanlar da iletişim kanallarının yeniden açılmasına yönelik girişimlerinin Çin tarafından reddedildiğinden yakınmıştı.



Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
TT

Çin yapay zekayla “yumuşak gücünü” artırıyor

Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)
Çin ve ABD arasındaki yapay zeka yarışı kızışıyor (Reuters)

Çin yapay zeka yarışında öne geçmek için milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor.

Çinli firmalar, 10 yılı aşkın süredir yapay zeka, elektrikli araç ve güneş panelleri gibi stratejik sektörlerde yerli üretimi artırmaya çalışıyor.

New York Times, Çinli şirketlerin Pekin yönetiminin sağladığı fonlarla özellikle yapay zeka alanında ABD’li firmaları geçmek için yatırımları artırdığını yazıyor. 

ABD’de yapay zeka altyapısının büyük ölçüde özel sektör yatırımlarıyla geliştiğine, Çin’deyse veri merkezleri, sunucular ve yarı iletkenler gibi kritik altyapıların devlet tarafından finanse edildiğine dikkat çekiliyor.

Pekin yönetimi, 2014’ten bu yana sadece yarı iletken sanayisine 100 milyar dolar yatırım yaptı. 

Bu yıl nisanda alınan kararla, yeni yapay zeka girişimlerine destek için 8,5 milyar dolarlık fon ayrıldı. 

Bunlara ek olarak ABD merkezli OpenAI ve Google ücretli, kapalı sistemler sunarken, Çinli firmalar açık kaynak sistemlerle dünya genelindeki mühendislerin ilgisini çekmeyi hedefliyor.

Alibaba, ByteDance, Huawei ve Baidu gibi büyük Çinli şirketler, son bir yılda üst düzey açık kaynak modeller yayımladı. Bu stratejiyle sadece teknik ilerleme değil, küresel nüfuz artışı da hedefliyor.

Yapay zeka teknolojilerine yatırım yapan ABD merkezli serbest yatırım fonu Interconnected Capital'in kurucusu Kevin Xu, şunları söylüyor: 

Açık kaynak, teknolojik anlamda yumuşak güçtür. Teknolojinin Hollywood’u veya Big Mac'i gibidir.

Diğer yandan analizde, devlet yönlendirmesinin baskın olması nedeniyle yapay zeka sektörünün bazı teknolojik değişimlere adaptasyonunun geciktiğine dikkat çekiliyor. Çinli şirketlerin uzun süre yüz tanıma gibi geleneksel yapay zeka sistemlerine odaklandığı, üretken yapay zeka modellerindeki sıçramalara ilk etapta yetişemediği aktarılıyor. 

Analizde, iki ülke arasındaki rekabetin ideolojik bir boyutu olduğu değerlendirmesi de paylaşılıyor. Popüler yapay zeka destekli sohbet botlarından ChatGPT’yi tasarlayan OpenAI’ın kurucusu Sam Altman, Amerikan ve Çinli şirketler arasındaki rekabeti “demokratik ve otoriter yapay zeka” mücadelesi gibi gördüğünü söylemişti. 

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post