Reuters: 20'ye yakın ülkenin istihbaratçıları Singapur'da gizli bir toplantı yaptı

Haberde toplantıların birkaç senedir yapıldığı ancak kamuoyuna yansımadığı bilgisi aktarıldı

ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, daha önce CIA Başkan Yardımcılığı görevini de yürütmüştü (Reuters)
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, daha önce CIA Başkan Yardımcılığı görevini de yürütmüştü (Reuters)
TT

Reuters: 20'ye yakın ülkenin istihbaratçıları Singapur'da gizli bir toplantı yaptı

ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, daha önce CIA Başkan Yardımcılığı görevini de yürütmüştü (Reuters)
ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines, daha önce CIA Başkan Yardımcılığı görevini de yürütmüştü (Reuters)

Shangri-La Diyaloğu zirvesinin yapıldığı Singapur'da bu haftasonu 20'ye yakın ülkenin istihbarat yetkililerinin gizli bir toplantı düzenlediği öne sürüldü.

Reuters haber ajansının 5 farklı kaynağa dayandırdığı haberine göre, birkaç yıldır zirveyle birlikte düzenlenen toplantıları Singapur hükümeti organize etti.

Toplantıda ABD'yi Ulusal İstihbarat Direktörü Avril Haines temsil ederken, Çinli istihbarat yetkililerinin de toplantıda bulunduğu belirtildi.

İstihbarat yetkililerinin toplantısında Rusya'dan bir temsilci yer almadı. Ukrayna Savunma Bakan Yardımcısı Volodimir Havrilov ise, Shangri-La Diyalog zirvesine katılsa da istihbarat toplantısına katılan isimlerden biri değildi.

Hindistan'dan bir kaynak, ülkenin denizaşırı istihbaratından sorumlu Samant Goel'in de toplantıya katıldığını söyledi.

Toplantıdaki tartışmalarla ilgili bilgi sahibi bir kişi Reuters'a yaptığı açıklamada, "Toplantı, uluslararası gölge gündem için önemliydi. Bu toplantı gizli bir ajan festivalinden ziyade niyetleri ve kırmızı çizgileri daha iyi şekilde anlamanın bir yolu" dedi.

Toplantıda Ukrayna savaşı ve uluslararası suç gibi bazı konuların tartışıldığı ifade edildi. Kaynaklar toplantıdaki havanın gergin değil, işbirliğine dayalı olduğunu vurguladı.

Singapur Savunma Bakanlığı'nden bir sözcü konuyla ilgili Shangri-La Diyalog zirvesine katılan istihbarat yetkililerinin aynı zamanda mevkidaşlarıyla buluşma fırsatı yakaladığını da söyledi.

Sözcü, "Singapur Savunma Bakanlığı iki taraflı veya çok taraflı toplantıları organize edebilir. Katılımcılar zirve kapsamında bu tip toplantıları faydalı buldu" dedi.

Çin ve Hindistan hükümetleri konuyla ilgili soruları yanıtsız bırakırken, Singapur'daki ABD Büyükelçiliği konuyla ilgili bir bilgileri olmadığını söyledi. 

"Beş Göz" ittifakıyla istihbarat alanında işbirliği yapan ABD, Birleşik Krallık, Kanada, Avustralya ve Yeni Zelandalı istihbaratçıların sık sık bir araya geldiği biliniyor. Ancak istihbarat dünyasında daha geniş toplantılar nadiren görülüyor ve neredeyse hiçbir zaman kamuoyuna yansımıyor.

Merkezi Londra'da bulunan Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü (IISS) tarafından düzenlenen güvenlik zirvesi Shangri-La Diyaloğu bu yıl 20. kez organize edildi. Zirveye Türkiye'den temsilci katılmadı.



İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
TT

İran, Husiler ve İsrail: Washington karşısındaki üçlü ittifak

ABD Başkanı Donald Trump (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump (AFP)

Hüda Rauf

İran ile ABD arasındaki müzakereler, her iki müzakereci ve arabulucu tarafın iyimser ve olumlu açıklamalarıyla ilerleyen üç turdan sonra durdu. Dördüncü turun ertelenmesi, ABD-İran arasında geçici veya kalıcı bir anlaşmaya varılma şansı konusunda soru işaretlerine yol açtı.

Donald Trump'ın göreve gelmesinden bu yana tüm göstergeler, hem İran hem de Amerikan tarafının bir anlaşma imzalamaya hazır ve niyetli olduğuna işaret etse de, şimdilik görüşmelerin üçüncü turda durmasının -ama bu geçici ve yakında dördüncü turla devam edecek gibi görünüyor- her bir tarafın istediği şeyin teknik ayrıntılarından ibaret olmayan başka nedenleri de vardı. Nitekim Washington'daki bazı taraflar İran'ın nükleer programının tamamen ortadan kaldırılmasından bahsederken, diğerleri ise sıfır zenginleştirmeden bahsediyor ve İran her ikisini de reddediyor.

Trump yönetiminin İran ile müzakerelerdeki temsilcisi Steve Witkoff, Tahran'ın uranyumu yüzde 3.67 oranında zenginleştirme hakkı olduğunu söylese de, ertesi gün İran'ın uranyum zenginleştirmemesi gerektiğini açıkladı. Ardından Dışişleri Bakanı Marco Rubio, İran'ın uranyum zenginleştiren tek nükleer olmayan ülke olmak istediğini söyledi.

Öte yandan İran'ın yüzde 3.67 oranında uranyum zenginleştirme imkânına sahip olması durumunda bu oranın barışçıl amaçlarla uyumlu olmadığı belirtiliyor. Zira birkaç hafta içinde yüzde 20, sonra yüzde 60 ve en sonunda da yüzde 90 zenginleştirme oranına ulaşabilir ki bu da silah üretmek için gereken oran.

Her iki taraftan gelen belirsiz açıklamalara rağmen İran ve Washington'un çok yakında bir anlaşmaya varma noktasında olduğu kesin. Ancak görüşmelerdeki duraklamanın bölgesel bir başka gelişmeyle bağlantılı olduğu anlaşılıyor. İran'da Recai Limanı’nda ağır kayıplara yol açan ve etkileri halen devam eden bir patlama meydana gelirken, Husilerin İsrail hedeflerine yönelik saldırısı gerçekleşti. Husilere ait bir insansız hava aracı İsrail'deki enerji merkezini çevreleyen köprünün yakınına düşerek geniş çaplı bir hasara yol açtı. İsrail güvenlik birimlerinin yaptığı değerlendirmelerde, Husilerin Ben Gurion Havalimanı'na yeni tip bir füze fırlattığı belirtiliyor. Saldırı üzerine İsrail, İran’ı hedef alma ve eleştirme bahanesi bulma fırsatını kaçırmayarak, Tahran’ı Husi saldırısının arkasında olmakla suçladı.

İran'ın yıllardır Husilere askeri, mali ve lojistik destek sağladığı biliniyor. Ancak İsrail, bu olayı İran'ı eleştirmek ve Washington ile yürüttüğü müzakereler kapsamında ona baskı yapmak için kullandı. Öte yandan İran da Husi saldırılarını, Washington'u Kızıldeniz'deki saldırıları durdurmaları için Husileri etkileme gücüne sahip olduğuna ikna etmek amacıyla kullanıyor ve bu, İran'ın bilinen meseleleri birbirine bağlama politikasıyla örtüşüyor.

Daha sonra üçüncü tur görüşmelerin ardından müzakereler durdu, ama dördüncü tur görüşmeler yakın. Trump da Husiler ile Kızıldeniz'de ABD gemilerine yönelik saldırıların durdurulması ve ABD’nin Yemen'deki Husilere yönelik saldırılarının durması konusunda anlaşmaya vardıklarını duyurdu.

Bilhassa saldırılardan zarar gören Mısır ve Suudi Arabistan gibi Kızıldeniz'e kıyısı olan bölge ülkeleri olduğu için, iki taraf arasındaki saldırıların durması, bölgede sükunetin sağlanması ve gerginliğin azalması için olumlu bir gösterge. Suudi Arabistan, Yemen'de gerginliğin azaltılması ve Yemen krizinin barışçıl bir şekilde çözülmesi amacıyla bu anlaşmaya mutlaka destek verecektir. Ancak anlaşma diğer yandan, Trump'ın övünebileceği herhangi bir başarı elde etmek isteyen Washington'a baskı yaparak, İran ve İsrail'in çıkarları doğrultusunda birbirlerini nasıl kullandıklarını da ortaya koydu.

Kaldı ki Washington ile Husiler arasındaki anlaşmaya ilişkin soru işaretleri de gündemde; anlaşma Trump'ın bölge ziyareti bitene kadar geçici mi olacak, yoksa devam mı edecek? Yemenli isyancılar sadece İsrail gemilerine saldırmaya devam ederse ne olacak? Bu durum İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırılarının durmasına yol açacak mı? Tüm bunlar önümüzdeki ziyaretten sonra cevapları daha da netleşebilecek sorular.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre İran, İsrail ve Husiler, mevcut süreçte çıkarlarını korumak için Amerikan rolünü kullanmayı, ondan faydalanmayı başardılar. Ancak gelişmeler henüz şekillenme aşamasında ve bunların kısa sürede çökecek geçici düzenlemelerle mi yoksa daha uzun süre devam edecek düzenlemelerle mi sonuçlanacağı belirsiz.