Rus Büyükelçi, ‘Türkiye-Suriye yakınlaşmasını’ değerlendirdi: 12 yıl boyunca yıkılan şeyi birkaç hafta veya ay içerisinde düzeltmek zor

Rusya'nın Şam Büyükelçisi Alexander Efimov (AP)
Rusya'nın Şam Büyükelçisi Alexander Efimov (AP)
TT

Rus Büyükelçi, ‘Türkiye-Suriye yakınlaşmasını’ değerlendirdi: 12 yıl boyunca yıkılan şeyi birkaç hafta veya ay içerisinde düzeltmek zor

Rusya'nın Şam Büyükelçisi Alexander Efimov (AP)
Rusya'nın Şam Büyükelçisi Alexander Efimov (AP)

Rusya'nın Şam Büyükelçisi Alexander Efimov, Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi yönünde bir yol haritası hazırlandığına yönelik çalışmalardan bahsetti. Efimov, “Bu iki tarafın tutumları hala birbirinden uzak. 12 yıl boyunca yıkılan şeyi birkaç hafta veya ay içerisinde düzeltmek zor. Bu yönde önümüzde çok fazla çalışma var” ifadelerini kullandı.

Suriye’nin Al-Watan gazetesine konuşan Efimov, bugüne dek dörtlü toplantılarda alınan sonuçların olumlu olduğuna dikkati çekti. Yol ne kadar uzun olsa da her zaman ilk adım ile başlandığına, bunun çoğu zaman en zor ve en önemli adım olduğuna değindi.

Suriye ve Türkiye’nin 10 yıl süren durgunluğun ardından gerçekleştirdiği temasların başlı başına bir başarı olduğunu söyleyen Efimov, bunların tüm Ortadoğu'daki atmosfer üzerinde olumlu bir etkisinin bulunduğunu, Suriye ile Arap ülkeleri arasındaki ilişkilerin ve Suudi Arabistan ile İran arasındaki normalleşmenin yeniden tesisinin yanı sıra bölgedeki siyasi durumu iyileştirmeye yönelik son trendin önemli bir bileşeni haline geldiğini vurguladı.

Recep Tayyip Erdoğan'ın yeni dönemde seçilmesinin bu bağlamda olumlu bir faktör olacağına inandığını söyleyen Efimov, seçim baskısının ortadan kalkmasının ardından Türk liderliğinin dış politikanın bu yönüne daha fazla dikkat edileceğini öngördü.

Mayıs ayında Moskova'da yapılan dörtlü toplantı (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)
Mayıs ayında Moskova'da yapılan dörtlü toplantı (Türkiye Dışişleri Bakanlığı)

Türkiye, Rusya, İran ve Suriye dışişleri bakanları 10 Mayıs'ta Moskova'da bir araya gelmişti. Görüşmelerin olumlu geçtiğine vurgu yapan Rus kaynakları, Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi için dört ülkenin savunma bakanlıkları ile koordineli şekilde bir yol haritası hazırlanması konusunda mutabakata varıldığını aktardı. Suriye tarafı ilişkileri normalleştirmek için Türk kuvvetlerinin Suriye topraklarından çekilmesi şartına sıkı sıkıya bağlı olduğunu gösterdi. Suriye Dışişleri Bakanı, Mayıs ayının sonlarında yaptığı açıklamada Suriye devletinin, topraklarında asker bulunduran bir ülkeyle ilişkileri normalleştirmeyeceğini söylemişti. 

Suriye-Arap ilişkilerinin bu aşamada normalleştirilmesi sürecinde elde edilen başarıların tatmin edici olduğuna dikkati çeken Efimov, Rusya'nın bu yöndeki çabalarının boşuna olmadığını, zira Rusya'nın uzun yıllardır sürekli bir şekilde Arap başkentlerini Şam ile tam ilişkileri yeniden kurmaya ikna etmeye hevesli olduğuna değindi.

Aynı zamanda, “Moskova'nın diplomatik çabalarına ek olarak, büyük rol oynayan bir diğer konu ise bölgesel oyuncuların pozisyonlarının değişmesi. Bu bağlamda ilişkilerde iyileştirme için hala yer var. Ekonomik işbirliğinin gelişimi, Batı'nın Suriye'yi tam anlamıyla boğan yaptırımları nedeniyle büyük ölçüde karmaşıklaşıyor. Bölge ülkelerinin yeniden yapılanmaya tam katılımının önünde hala büyük bir engel teşkil ediyor” ifadelerine başvurdu.

2015'te DEAŞ’ın ele geçirmesi ardından bir kısmı yıkılan Palmira (AP)
2015'te DEAŞ’ın ele geçirmesi ardından bir kısmı yıkılan Palmira (AP)

Rusya'nın Suriye’nin yeniden yapılandırılması alanındaki katkısının yalnızca altyapı ile sınırlı olmadığını, insani ve kültürel potansiyel alanında da geçerli olduğunu söyleyen Efimov, “Rusya, Suriye halkının acil ihtiyaçlarına hızla yanıt vermeye çalışıyor” ifadelerine başvurdu. Suriye'nin Rusya'dan ikinci bir kredi talebinde bulunması hususunda ise daha önce Suriye'ye bir devlet kredisi tahsis ettiklerini, bunun Suriye tarafından tamamen çekildiğini söyledi. Yeni bir kredinin verilmesi konusunun gündemde olduğunu, iki ülke liderlerinin son görüşmesinde bu konuya değinildiğini belirten Efimov, dikkatli çalışmalar gerektiren bu çok önemli konunun çözülmesi umudunu dile getirdi.

14 Mayıs'ta Şam'da yapılması gereken hükümetler arası komite toplantısının başka bir tarih belirtilmeden ertelenmesi hususunda ise “Erteleme, gerekli tüm prosedürlerin ve onayların tam olarak tamamlanması içindi” dedi.



İsrail istihbarat subayları: Hükümet, uyulmaması gereken yasadışı emirler çıkarıyor

İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)
İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)
TT

İsrail istihbarat subayları: Hükümet, uyulmaması gereken yasadışı emirler çıkarıyor

İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)
İsrail ordusu Gazze Şeridi sınırında (AFP)

İsrail askeri istihbarat subaylarından oluşan bir grup, hükümetin ‘yasadışı’ emirler verdiğini ve bu emirlere itaat edilmemesi gerektiğini söyledi. The Guardian gazetesinde yer alan habere göre grupta yer alan subaylar, artık Gazze'deki savaşa katılmayacaklarını açıkladı.

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Israel Katz'a gönderilen mektupta, 41 subay ve yedek askerden oluşan grup, hükümetin Gazze'de ‘gereksiz bir sonsuz savaş’ yürüttüğünü vurguladı.

Salı akşamı internette yayınlanan mektupta, grubun ‘Netanyahu'nun iktidarını korumayı amaçlayan bir savaşa’ katılmayı ve ‘hükümetindeki demokrasi karşıtı unsurları’ tatmin etmeyi reddettiği belirtildi.

Mektubu imzalayanların isimleri belirtilmedi, ancak İsrail ordusunun istihbarat müdürlüğü mensupları oldukları öğrenildi. Bu müdürlük, Gazze Şeridi’nde 20 aydır devam eden savaşta, özellikle bombalanacak noktaların seçilmesinde önemli bir rol oynamıştı.

Gazze’de sivillere yönelik saldırıların neden olduğu etkiye değinen grup mektubunda, “Bir hükümet gizli amaçlarla hareket ederek sivillere zarar veriyor ve masum insanların ölümüne neden oluyorsa, verdiği emirler açıkça yasadışıdır ve bu emirlere uymamalıyız” ifadelerini kullandı.

Gruptaki istihbarat subayları, Netanyahu hükümetinin mart ayında ateşkes anlaşmasını ‘sonlandırmayı seçerek’, Gazze'deki Hamas üyeleri tarafından alıkonulan İsrailli rehineleri ‘ölüme mahkûm ettiğini’ söylediler.

İsrail’in 8200 nolu seçkin askeri gözetim biriminin üyelerinden oluştuğu sanılan grup, birçok rehinenin İsrail ordusunun bombardımanında öldürüldüğünü öne sürerek hükümeti ‘hayatlarını feda etmeye devam etmekle’ suçladı.

Bu mektup, savaş karşıtı ‘Rehineler için Askerler’ grubu tarafından düzenlendi ve bazı ordu kesimlerinde Gazze'deki savaşın devamına karşı artan muhalefet ve savaşmayı reddeden asker sayısında belirgin bir artışın ortasında geldi.

The Guardian gazetesine konuşan, mektupta imzası olan istihbarat subaylarından biri, “Mümkün olduğunca çok sayıda insanın bu operasyonun ve bu hükümetin meşruiyetine karşı çıkmasını umuyoruz” dedi.

İstihbarat subayı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Tüm bu ölümler gereksiz. Rehineler acı çekiyor ve ölüyor. Askerler sebepsiz yere gönderiliyor. Gazze'deki tüm cinayetler, her şey, tamamen gereksiz.”

Şarku’l Avsat’ın Gazze'deki sağlık yetkililerinden aktardığı son rakamlara göre İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaşta en az 55 bin kişi öldü ve yaklaşık 125 bin kişi yaralandı. Ancak ölü sayısının çok daha yüksek olduğu tahmin ediliyor. Bu veriler hem sivilleri hem de silahlı kişileri kapsıyor.

Hamas tarafından 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine düzenlenen ve bin 200 kişinin ölümüne yol açan saldırılar sırasında rehin alınan İsrailli rehinelerden 56’sı halen Gazze'de Hamas ve diğer silahlı gruplar tarafından alıkonuluyor. İsrailli yetkililer en az 20 rehinenin hala hayatta olduğunu düşünüyor.

İstihbarat subaylarının mektubu, son aylarda bazı askeri çevrelerden gelen açık eleştirilere bir yenisini ekledi. Geçtiğimiz nisan ayında, 250 yedek asker ve 8200 biriminden terhis olanlar, hükümeti savaşı sona erdirmeye çağırsalar da genel olarak vicdani ret çağrısında bulunmadılar.

Son zamanlarda askerlik hizmetini reddeden istihbarat subaylarından biri, ordunun Gazze'deki hedefleri bombalarken sivillere zarar vermekten ‘tereddüt etmediği’ bir savaşa artık katılamayacaklarını söyledi.