Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Ortadoğu'da etkisini artıran Çin'e gitti

Şi'nin iktidarda olduğu son 10 yılda Pekin yönetimi, İsrail-Filistin anlaşmazlığının çözümü için aktif rol oynama girişimlerinde bulundu (AA)
Şi'nin iktidarda olduğu son 10 yılda Pekin yönetimi, İsrail-Filistin anlaşmazlığının çözümü için aktif rol oynama girişimlerinde bulundu (AA)
TT

Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Ortadoğu'da etkisini artıran Çin'e gitti

Şi'nin iktidarda olduğu son 10 yılda Pekin yönetimi, İsrail-Filistin anlaşmazlığının çözümü için aktif rol oynama girişimlerinde bulundu (AA)
Şi'nin iktidarda olduğu son 10 yılda Pekin yönetimi, İsrail-Filistin anlaşmazlığının çözümü için aktif rol oynama girişimlerinde bulundu (AA)

87 yaşındaki Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, bugün Pekin'e ulaştı. Cumaya kadar temaslarını sürdürmesi bekleniyor. 

Abbas, dünyanın en büyük ikinci ekonomisine sahip Çin'e 5. resmi ziyaretini yapıyor. 

Filistin resmi haber ajansı WAFA, Abbas'ın Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve Çin Başbakanı Li Keçiang'la görüşeceğini bildirdi. WAFA, Abbas'ın mevkidaşıyla Filistin meselesinin yanısıra "iki tarafı da ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konularda fikir alışverişi yapacağını" da ifade etti. 

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Vang Vınbin, geçen hafta bu resmi ziyaretin 13-16 Haziran'da gerçekleşeceğini basın toplantısında açıklarken Filistin liderinin "Çin halkının eski ve iyi bir dostu" olduğunu belirtmiş ve bu yıl Çin'i ziyaret eden ilk Arap lider olacağına işaret etmişti.

Çin'in Filistin Kurtuluş Örgütü'nü ve Filistin devletini ilk tanıyan ülkelerden biri olduğunu hatırlatan Vang, "Filistin sorunu, Ortadoğu sorununun merkezindedir ve bölgenin barış ve istikrarı kadar küresel eşitlik ve adaletin sağlanması açısından da önemlidir. Çin, Filistin halkının haklı davasını ve meşru haklarını yeniden kazanma mücadelesini destekliyor" demişti.

Sözcü Vang, son yıllarda ikili ilişkilerde siyasi güvenin ve halklar arasında dostluğun derinleştiği olumlu bir ivme yakalandığını vurgulayarak şöyle konuşmuştu:

Devlet Başkanı Şi, son 10 yılda birden çok kez Filistin sorununun çözümü için Çin'in önerilerini ortaya koydu. İki devletli çözüm temelinde siyasi bir uzlaşma yolunda kararlılıkla ilerlenmesi ve barış için uluslararası çabaların artırılması gerektiğini vurguladı. Çin, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olarak, Filistin sorununa en erken tarihte adil, kapsamlı ve kalıcı bir çözüm bulunması için uluslararası toplumla birlikte çalışmayı sürdürecek.

Aralıkta da görüşmüşlerdi 

İlk kez düzenlenen Çin-Arap Zirvesi sebebiyle aralıkta Suudi Arabistan'ı ziyaret eden Şi Cinping, burada görüştüğü Abbas'a söz vererek "Filistin meselesine hızlı, adil ve kalıcı çözüm bulmak için çalışacağını" söylemişti. 

Şi ile Abbas'ın görüşmesinin ardından Çin'in Ortadoğu Özel Temsilcisi Cai, nisanda İsrail ve Filistin'de temaslarda bulunmuştu.

Dışişleri Bakanı Çin Gang, aynı günlerde İsrailli ve Filistinli mevkidaşları ile yaptığı telefonda görüşmelerinde, "barış müzakerelerine dönülmesi" çağrısı yaparak Çin'in bu konuda "kolaylık sağlamaya" hazır olduğunu belirtmişti.

Çin Gang, her iki görüşmede de müzakerelerin "iki devletli çözüm temelinde" yürütülmesi gereğini vurgulamıştı.

Çin'in Ortadoğu'daki arabuluculuk girişimleri

Enerji kaynaklarına daha fazla erişmeyi arzulayan Pekin, son dönemde Ortadoğu'ya yönelik hamleleriyle ses getiriyor. Tahran ve Riyad, Çin'in arabuluculuğunda Pekin'de yürüttükleri görüşmelerin ardından 10 Mart'ta diplomatik ilişkilerini yeniden başlatma kararı almıştı.

Pekin, Suriye rejiminin Arap Birliği'ne dönüşünde de rol oynamıştı. Çin'in Ortadoğu Özel Temsilcisi Cai Cün'ün nisanda Şam'a yaptığı ziyarette Suriye sorununun siyasi çözümü ve ülkenin Arap Birliği'ne dönüşünün kolaylaştırması konusunda muhataplarıyla görüş alışverişinde bulunduğu, ardından ilgili Arap devletlerine Çin heyetlerinin gönderildiği bildirilmişti.

Uzmanlar, bu krizlerde arabuluculuk yapan Çin'in, odak noktasını Asya-Pasifik'e ve Ukrayna'ya çeviren ABD'nin Ortadoğu'daki nüfuzunu kırmaya başladığı yorumlarını yapıyor. 

Geçen hafta Riyad'ı ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Suudi Arabistan'ı iki süpergüç arasında seçim yapmaya zorlamadıklarını ifade etmişti. 

Independent Türkçe, AP, AFP, AA



İsrail, İran'ın nükleer tesislerine "sınırlı" bir saldırı başlatmayı düşünüyor

Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)
Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)
TT

İsrail, İran'ın nükleer tesislerine "sınırlı" bir saldırı başlatmayı düşünüyor

Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)
Tahran'ın yaklaşık 322 kilometre (200 mil) güneyinde yer alan Natanz'daki uranyum zenginleştirme tesisinin genel görünümü (Reuters)

İsrailli bir yetkili ve konu hakkında bilgi sahibi iki kaynağın Reuters'a verdiği bilgiye göre, ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'ya ABD'nin şu anda böyle bir hamleyi desteklemeye hazır olmadığını söylemesine rağmen, İsrail önümüzdeki aylarda İran'ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırıyı göz ardı etmiyor.

İsrailli yetkililer Tahran'ın nükleer silah edinmesini engelleme sözü verirken, Netanyahu da İran'la yapılacak her türlü müzakerenin nükleer programın tamamen ortadan kaldırılmasıyla sonuçlanması gerektiğinde ısrar ediyor.

ABD ve İran arasındaki nükleer ön görüşmelerin ikinci turu, geçen hafta Muskat'ta yapılan ilk turun ardından bugün Roma'da gerçekleştirilecek.

İsrail geçtiğimiz aylarda ABD Başkanı Donald Trump yönetimine İran tesislerine saldırmak için bir dizi seçenek sundu ve bunlardan bazılarının ilkbahar sonu ile yaz aylarında yapılması planlanıyor.

Kaynaklara göre bu planlar, Tahran'ın nükleer programını silah haline getirme kabiliyetini aylarca, bir yıl veya daha uzun süre sekteye uğratabilecek. Operasyon, yoğunluğu değişen hava saldırıları ve komando operasyonlarının bir karışımını içeriyor.

New York Times çarşamba günü, Trump'ın bu ayın başlarında Beyaz Saray'da İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile yaptığı görüşmede, Washington'un Tahran ile diplomatik görüşmelere öncelik vermek istediğini ve kısa vadede İran'ın nükleer tesislerine yönelik bir saldırıyı desteklemeye hazır olmadığını söylediğini aktardı.

Ancak İsrailli yetkililer, ordularının İran'a daha az ABD desteği gerektirecek sınırlı bir saldırı düzenleyebileceğine inandıklarını ifade ettiler. Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre bu saldırı İsrail'in başlangıçta önerdiğinden çok daha küçük çaplı olacak.

Özellikle nükleer anlaşmayla ilgili görüşmeler başlarken İsrail'in böyle bir saldırıyı gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceği ya da ne zaman gerçekleştireceği belirsiz.

 İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi (AP)

Bu hamlenin Trump'ı yabancılaştırması ve ABD'nin İsrail'e verdiği daha geniş desteği tehlikeye atması muhtemeldir.

Biden yönetiminden iki eski üst düzey yetkili Reuters'a yaptıkları açıklamada, planların bazı bölümlerinin geçen yıl Biden yönetimine sunulduğunu söyledi. Planların neredeyse tamamı doğrudan askeri müdahale ya da istihbarat paylaşımı yoluyla ABD'nin önemli ölçüde desteğini gerektiriyordu. İsrail ayrıca Washington'dan İran'ın misilleme yapması halinde, İsrail'in kendisini savunmasına yardım etmesini istedi.

Yorum talebine yanıt olarak ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Reuters'e Trump'ın perşembe günü gazetecilere İsrail'i bir saldırı başlatmaktan caydırmadığını, ancak Tahran'a karşı askeri eylemi desteklemek için “acele etmediğini” söylediği yorumlarına atıfta bulundu.

Trump şöyle dedi: “Bence İran'ın büyük bir ülke olma ve ölüm olmadan mutlu yaşama şansı var. Bu benim ilk tercihim. Eğer ikinci bir seçenek varsa, bunun İran için çok kötü olacağını ve İran'ın diyalog istediğini düşünüyorum” dedi.

Üst düzey bir İsrailli yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada, İran'ın vurulması konusunda henüz bir karar alınmadığını belirtti.

İranlı üst düzey bir güvenlik yetkilisi, Tahran'ın İsrail'in planlarından haberdar olduğunu ve herhangi bir saldırının “İran'dan sert ve kararlı bir yanıt” alacağını söyledi.

ABD'ni başkanı Donald Trump (Reuters)ABD'ni başkanı Donald Trump (Reuters)

Yetkili Reuters'a yaptığı açıklamada, “Güvenilir kaynaklardan İsrail'in İran'ın nükleer tesislerine büyük bir saldırı planladığına dair istihbarat aldık. Bu, İran'ın nükleer programı konusunda devam eden diplomatik çabalardan duyulan memnuniyetsizlikten ve Netanyahu'nun siyasi hayatta kalma aracı olarak çatışmaya duyduğu ihtiyaçtan kaynaklanıyor” değerlendirmesinde bulundu.

İran ve ABD arasında Tahran'ın nükleer hedefleri konusunda on yıllardır süren anlaşmazlığı çözmek üzere yürütülen görüşmelerin ikinci turu bugün Roma'da başlıyor.

Bazı İranlı yetkililerin yaptırımların yakında kaldırılabileceği yönündeki spekülasyonlarının ardından Tahran, anlaşmaya hızlı bir şekilde varılabileceği yönündeki beklentileri en aza indirmeye çalışıyor. İran Lideri Ali Hamaney geçen hafta yaptığı açıklamada “ne aşırı iyimser ne de aşırı kötümser” olduğunu söyledi.

ABD yönetimi İran'ın nükleer sorununu çözmenin en iyi yolu konusunda ikiye bölünmüşken, son birkaç gündür müzakerelere yeniden başlama şansını araştırmak üzere Arap ve uluslararası başkentlere diplomatik seferler düzenleniyor.

Tahran ve Washington arasındaki nükleer görüşmelerin ikinci turunun arifesinde İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi dün yaptığı açıklamada, ABD'nin niyetleri konusunda “ciddi şüpheleri” olduğunu söyledi.

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) Direktörü Rafael Grossi, ABD ve İran'ın yeni bir nükleer anlaşmaya varmak için çok az zamanı olduğunu vurgularken, İran Dışişleri Bakanlığı ajansın devam eden görüşmelere katılması önerisini “henüz çok erken olduğu için” reddetti.

Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi Tahran'daki görüşme öncesinde (AP)Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi ve Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı Genel Müdürü Rafael Grossi Tahran'daki görüşme öncesinde (AP)

Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (IAEA) İran'ın uranyumu yüzde 60 gibi yüksek bir oranda zenginleştiren nükleer silah sahibi olmayan tek ülke olduğunu ve bu oranın nükleer silah yapmak için gereken yüzde 90'a yakın olduğunu bildirirken, İran'ın büyük miktarlarda bölünebilir madde stoklamaya devam ettiğine dikkat çekiyor.