ABD'nin, geçen yaz Ukrayna'yı Kuzey Akım'a saldırmama konusunda uyardığı öne sürüldühttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4381716-abdnin-ge%C3%A7en-yaz-ukraynay%C4%B1-kuzey-ak%C4%B1ma-sald%C4%B1rmama-konusunda-uyard%C4%B1%C4%9F%C4%B1-%C3%B6ne-s%C3%BCr%C3%BCld%C3%BC
ABD'nin, geçen yaz Ukrayna'yı Kuzey Akım'a saldırmama konusunda uyardığı öne sürüldü
Fotoğraf: AA
ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatının (CIA), Rusya ile Avrupa arasındaki ana enerji bağlantısını yok etmeye yönelik plan hakkında ayrıntılı bilgi edinmesinin ardından geçen yaz Ukrayna hükümetini Kuzey Akım boru hattına saldırmama konusunda uyardığı iddia edildi.
Wall Street Journal'ın (WSJ) yazışmalar hakkında bilgisi olan bir yetkiliye dayandırdığı haberine göre, CIA yetkilileri, Hollanda askeri istihbarat servisinden aldığı bir ihbarı, Haziran 2022'de üst makamlara iletti.
ABD, söz konusu ihbarı ciddiye alırken, Ukrayna'nın Baltık Denizi'nin derinliklerinde böyle bir saldırı düzenleme kapasitesinden de şüphe etti.
Yaz sonuna doğru CIA, Ukrayna'nın bu plandan vazgeçtiğine dair başka bir istihbarat edindi ve ABD, Avrupalı müttefiklerini Kiev'in operasyonu düzenleme ihtimalinin azaldığı konusunda bilgilendirdi.
Ancak bu bilgilendirmeyi takip eden ayda, yer altındaki kuvvetli patlamalar sonucunda 4 Kuzey Akım borusundan 3'ü kullanılamaz hale geldi.
WSJ, geçen hafta da yine Alman müfettişlerin, Ukraynalı bir sabotaj ekibinin geçen yılki saldırının lojistiği ve finansmanı için Polonya'yı kullandığını gösteren kanıtları incelediğini yazmıştı.
Washington Post gazetesi de geçen hafta aynı şekilde, CIA'nın, Haziran 2022'de Avrupalı bir istihbarat servisi aracılığıyla, Ukrayna özel harekat kuvvetlerinden oluşan 6 kişilik ekibin, Rus gazını Avrupa'ya taşıyan Kuzey Akım boru hattını sabote etmeyi planladığı bilgisine eriştiğini öne sürmüştü.
Bir kadın ve 5 erkekten oluşan grubun, Eylül 2022'de Almanya'nın kuzeyindeki Rostock kentinde sahte pasaportlarla yat kiraladığı ve Kuzey Akım boru hatlarına sabotaj düzenlediği aktarılmıştı.
Baltık Denizi'nin altından geçen Kuzey Akım boru hatlarına Eylül 2022'de düzenlenen sabotaj, Rusya ile Almanya'yı birbirine bağlayan enerji hatlarında büyük hasara yol açmıştı.
Almanya'nın yanı sıra Danimarka ve İsveç'teki kurumlar, sabotaja ilişkin soruşturma yürütüyor.
Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğluhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5157730-m%C3%BCcteba-hamaney-babas%C4%B1n%C4%B1n-izinden-giden-dini-lider-ali-hamaney%E2%80%99-o%C4%9Flu
Mücteba Hamaney, babasının izinden giden dini lider Ali Hamaney’in oğlu
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba Hamaney, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı (Reuters)
İran’ın Dini Lideri (Rehber)Ayetullah Ali Hamaney'in oğlu olan Mücteba Hamaney, babasının başkanlık ettiği dini kurumlarda en etkili şahsiyetlerden biri ve ülkenin liderliğini devralması muhtemel adaylar arasında gösteriliyor.
Orta düzey bir din adamı olan Mücteba, Kum'daki muhafazakâr din adamlarından eğitim aldı. Hamaney'in 1989 yılından beri liderliğini yaptığı, İran'ı korumakla görevli Devrim Muhafızları Ordusu (DMO) ile yakın ilişkileri olan muhafazakâr bir isim.
Huccetu’l-İslam unvanına sahip olan Mücteba (55), İran hükümetinde hiçbir resmi görevde bulunmadı. İranlı gözlemcilere göre babasının muhafızı olarak perde arkasında nüfuzunu kullandı.1979'da ABD destekli Şah'ı deviren bir ülkede, aile siyasetine herhangi bir atıfta bulunulmasını reddeden eleştirmenler ve Hamaney'in kendisinin aile veraseti fikrine karşı olduğunu ifade etmesi nedeniyle, rolü İran içinde tartışmalara neden oldu.
ABD yaptırımları
ABD Hazine Bakanlığı, 2019 yılında Mücteba Hameney’i yaptırımlar uygulanan kişiler listesine ekledi ve onun, babasının ofisinde çalıştığı dönem dışında hiçbir zaman seçilmediği veya atanmadığı halde resmi olarak en üst düzey isim olduğunu vurguladı.
Bakanlığın internet sitesinde, Hamaney'in bazı sorumluluklarını, DMO’nun yurtdışı kolu Kudüs Gücü ve Besic Güçleri komutanlarıyla yakın iş birliği içinde çalıştığı belirtilen Mücteba'ya devrettiği bildirildi.
Kaynaklar, 20 yıl boyunca Devrim Muhafızları ile yakın ilişkiler kurduğunu ve bu sayede siyasi ve güvenlik kurumlarında ilave nüfuz kazandığını belirtti. Mücteba, 2009 yılından bu yana, özellikle 2022 yılında ülkedeki katı kıyafet kurallarını ihlal ettiği iddiasıyla gözaltına alınan bir genç kızın polis nezaretindeyken ölmesi üzerine İran'ın dört bir yanında başlayan ayaklanmalar sırasında, protestocuların öfkesinin hedefi olmuştu.
Mücteba, rejimi destekleyen toplantılarda boy gösterdi, ancak kalabalığın önünde nadiren konuştu. 2024 yılında, Kum'da verdiği İslam hukuku derslerini askıya aldığını duyurduğu birçok kez paylaşılırken, bu açıklamanın nedenleri hakkında spekülasyonlar başladı.
Dini niteliklerin eksikliği
Babasına çok benzeyen Mücteba, siyah takke takıyor, bu da onun seyyidlerden olduğunu, yani ailesinin Hz. Muhammed'in soyundan geldiğini gösteriyor. Mücteba’yı eleştirenler, onun en yüksek liderlik pozisyonu için gerekli dini niteliklerden yoksun olduğunu söylüyorlar, çünkü Huccetu’l-İslam rütbesi, babasının ve İran İslam Cumhuriyeti'nin kurucusu Ruhullah Humeyni'nin ulaştığı Ayetullah rütbesinden daha düşük bir rütbedir.
Liderliğe giden yol
2007 yılında yazılan ve WikiLeaks tarafından yayınlanan bir Amerikan diplomatik telgrafında, üç İranlı kaynağın Mücteba'yı Hamaney'e ulaşmanın yolu olarak tanımladığı ve Mücteba'nın Batı ile iş birliğini tercih eden ve eski cumhurbaşkanları Muhammed Hatemi ve Hasan Ruhani gibi isimlerin temsil ettiği İranlı reformistlere karşı çıktığı belirtildi. Mücteba Hamaney’in 2005 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde muhafazakâr aday Mahmud Ahmedinejad'ın ani yükselişinin arkasında olduğu düşünülüyordu. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı analize göre 2005 seçimlerinde aday olan reformist din adamı Mehdi Kerrubi, o dönemde Hamaney'e bir mektup yazarak Mücteba’nın Ahmedinejad'ı desteklediğini iddia etti, ancak Hamaney bu iddiayı reddetti.
İran Dini Lideri Ali Hamaney (Reuters)
Mücteba, 2009 yılında yeniden aday olan ve tartışmalı seçimlerde ikinci kez göreve gelen Ahmedinejad’ı bir kez daha destekledi. Seçim sonuçlarının duyurulmasıyla hükümet karşıtı protestolar başladı. Protesto gösterileri, Besic ve diğer güvenlik güçleri tarafından şiddetle bastırıldı.
Bir diğer detay olarak Mücteba’nın eşi, eski parlamento başkanı ve en önde gelen muhafazakârlardan biri olan Gulam Ali Haddad Adil'in kızıdır.
Mücteba Hameney, 1969 yılında Meşhed şehrinde doğdu ve Şah'a karşı muhalefet hareketini yöneten babasının yanında büyüdü. Gençliğinde de İran-Irak savaşına katıldı.
*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.
