Paris’ten Lübnanlı yetkililere cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda ‘ciddiyet’ çağrısı

انتخابات لبنان انهيار اقتصادي وأزمة معيشية
0 seconds of 2 minutes, 6 secondsVolume 90%
Press shift question mark to access a list of keyboard shortcuts
00:00
02:06
02:06
 
TT
20

Paris’ten Lübnanlı yetkililere cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda ‘ciddiyet’ çağrısı

Paris’ten Lübnanlı yetkililere cumhurbaşkanlığı seçimi konusunda ‘ciddiyet’ çağrısı

Fransa, Lübnanlı liderleri ülkenin sonbahardan bu yana tanık olduğu siyasi krizden kurtulmak için 14 Haziran’da yapılması planlanan parlamento oturumu fırsatını değerlendirmeye çağırdı.

Lübnan Parlamentosu, sekiz aydır boş olan cumhurbaşkanlığı koltuğuna bir isim seçmek için 14 Haziran’da oturum düzenleme çağrısı yaptı. Ancak parlamento, İran destekli Hizbullah’ı destekleyen ve adaylardan eski bakan Süleyman Franciyye’yi ‘dayatmak için’ gerekli çoğunluğa sahip olmayan bir kamp ile Uluslararası Para Fonu’nda üst düzey yetkili Cihad Azur’u destekleyen Hristiyan partiler arasında keskin bir şekilde bölünmüş durumda.

Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Anne-Claire Legendre düzenlediği basın toplantısında, Fransa’nın parlamenterleri ‘bu oturumu ciddiyetle ele almaya ve krizden çıkmak için sağladığı fırsatı değerlendirmeye’ çağırdığını açıkladı. Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Anne-Claire Legendre, ülkesinin ‘sekiz aydır krizden çıkışması için Lübnan’a yönelik çağrılarını sürdürdüğünü’ vurguladı.

Fransız çabaları

Legendre, Fransa Dışişleri Bakanı Catherine Colonna’nın birkaç gün önce Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından Lübnan Özel Temsilcisi olarak atanan Jean-Yves Le Drian ile cuma günü görüşeceğini duyurdu. Bakanın Lübnanlı yetkililerle son temaslarının içeriği hakkında Le Drian’a bilgi vereceğini belirten Sözcü, Bakan’ın, ‘yeni görevi’ görüşmek üzere Le Drian’ı kabul edeceğini kaydetti. Ayrıca konunun ‘Lübnan krizinden acil çıkış çabalarını sürdürmek’ olduğunu ve bu durumun Fransız diplomasisinin bu konuya verdiği önceliği yansıttığını vurguladı.

Le Drian’ın kendisine verilen görevi Dışişleri Bakanlığı ile ‘yakın koordinasyon ve istişare’ içinde yerine getireceğini söyleyen Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Le Drian’ın Lübnan’a yapacağı ziyaretin tarihinin ise henüz ‘bildirilmediğini’ ifade etti. Legendre, Lübnan için Paris’te bir konferans düzenleme olasılığıyla ilgili bir soruya “Önce yarın yapılacak meclis oturumunun değerlendirmesini yapmalıyız” sözleriyle yanıt verdi. Macron geçen hafta, özellikle 4 Ağustos 2020 tarihinde Beyrut Limanı’ndaki patlamanın ardından daha da kötüleşen Lübnan krizine ‘uzlaşıya dayalı ve etkili’ bir çözüm bulmak amacıyla yeni bir girişim çerçevesinde, Jean-Yves Le Drian’ı ‘Lübnan Özel Temsilcisi’ olarak atadı.

‘Terazinin denge merkezi’

Oturuma birkaç saat kala sayıları 20’yi bulan bir milletvekilleri bloğunun, bir yanda Şii İkili’nin ve müttefiklerinin ve diğer yanda da muhalif güçlerin ve Özgür Yurtsever Hareket’in temsil ettiği iki çatışma kanadının aynı mesafede durması kararı aldı.

Bu milletvekilleri arasında birinci ekibin adayı Marada Hareketi lideri Süleyman Franciyye’ye veya ikinci ekibin adayı eski bakan Cihad Azur’a oy vermeyeceğini açıkça beyan edenler var. Diğer milletvekilleri ise halen çekimser. Söz konusu isimlerden bir kısmı, birinci turda belirli bir slogan altında, kazanma şansının olmadığını bildikleri halde ismini açıklamadıkları bir adaya oy kullanmaya karar verdiler. Bu milletvekilleri, belirli bir partinin lehine oy kullanırsa, bu turda 65 oyla bu adayın zaferine de karar vermeleri mümkün.

Özellikle de muhalefet ve Yurtsever Hareket Azur’un ilk turda 65 oy alacağına güvendiği için hem Azur’un hem de Franciyye’nin destekçileri, söz konusu bu milletvekillerine adaylarına oy vermeleri yönünde bir baskı uyguluyor. Yapılan değerlendirmelere göre Franciyye’ye 50, Azur’a da 60 oy gitmesi bekleniyor.



Entebbe Zirvesi’nin terörle mücadelede Mogadişu’yu destekleme çabaları üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

Entebbe Zirvesi katılımcıları (Mısır Bakanlar Kurulu)
Entebbe Zirvesi katılımcıları (Mısır Bakanlar Kurulu)
TT
20

Entebbe Zirvesi’nin terörle mücadelede Mogadişu’yu destekleme çabaları üzerinde nasıl bir etkisi olacak?

Entebbe Zirvesi katılımcıları (Mısır Bakanlar Kurulu)
Entebbe Zirvesi katılımcıları (Mısır Bakanlar Kurulu)

Afrika Birliği (AfB) Somali'yi Destekleme ve İstikrar Misyonu'na (AMISOM) katılan ülkelerin devlet başkanları ve başbakanları Uganda'nın Entebbe kentinde gerçekleştirdikleri zirvenin sonuçları, zirvenin Somali hükümetinin terörle mücadele kapasitesini ne ölçüde desteklediğine dair bazı soru işaretlerini de beraberinde getirdi.

Uganda Devlet Başkanı Yoweri Museveni’nin çağrısıyla cuma günü yapılan Entebbe Zirvesi’nin sonuç bildirgesinde AMISOM'a destek sağlanması gerektiği vurgulandı. Mogadişu'daki mevcut güvenlik durumunun ele alınması için AU güçlerinin bir parçası olarak ilave 8 bin askerin konuşlandırılması gerektiğine işaret edildi.

Uzmanlara göre Entebbe Zirvesi, AMISOM’un Somali’de terörle mücadeledeki rolünü desteklemek ve operasyonel hale getirmek için ‘niteliksel bir sıçrama’ niteliği taşıyor. Ancak AMISOM’un özellikle finansman açısından pek çok zorlukla karşı karşıya olduğunu ifade eden yine aynı uzmanlar, terör örgütü eş-Şebab'dan kurtarılan bölgelerin korunması için Somali ordusunun desteklenmesi gerektiği çağrısında bulundu.

Afrika Birliği Destek ve İstikrar Misyonu (AUSSOM) ocak ayı başında resmen faaliyetlerine başladı. Misyon, görev süresi geçen yılın sonunda sona eren AMISOM’un yerini aldı.

Entebbe Zirvesi'ne Uganda Devlet Başkanı Museveni, Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Mısır, Kenya ve Cibuti'den yetkililer, AfB Komisyonu Başkanı Mahmud Ali Yusuf, Birleşmiş Milletler (BM) ve Hükümetler Arası Kalkınma Otoritesi (IGAD) temsilcileri ile Avrupa Birliği (AB), ABD ve İngiltere büyükelçileri katıldı.

y56juk
Entebbe Zirvesi sonuç bildirgesinde AMISOM'a destek vurgusu yapıldı (Mısır Bakanlar Kurulu)

Entebbe Zirvesi’nin cuma akşamı yayınlanan sonuç bildirgesinde terör örgütü eş-Şebab'ın yeniden toparlanmasının engellenmesi gerektiği ve AMISOM’un Somali’deki rolünü güçlendirmek için diğer ikili güçlerin yanı sıra Mısır güçlerinin konuşlandırılmasını hızlandırmak için çalışmanın önemi vurgulandı. Bildirgede ayrıca uluslararası ortakların Somali'de güvenlik ve istikrarı destekleme çabalarının önemine işaret edildi.

Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli'ye göre uluslararası toplumdaki belirsizlik, eş-Şebab terör örgütünün Somali ordusunun geçtiğimiz yıl elde ettiği kazanımlara yönelik tehdidinin yeniden ortaya çıkmasına yol açtı. Medbuli, zirve sırasında yaptığı açıklamada uluslararası çabaların Somali için gerekli güçlendirme mekanizmalarının harekete geçirilmesi, gücünün iki katına çıkarılması ve Somali ordusunun geçmişte elde ettiği operasyonel kazanımları sürdürebilmesi için eğitim programlarına yönelik olması gerektiğini vurguladı.

Medbuli, ülkesinin ‘uluslararası toplumla birlikte Somali'yi desteklemekte kararlı’ olduğunu vurguladı. Mısır Bakanlar Kurulu tarafından yapılan açıklamaya göre Medbuli, AMİSOM’un ‘uluslararası topluma çabalarını yeniden odaklaması ve Somali'nin barış, istikrar ve kalkınmaya ulaşmasına yardımcı olma taahhüdünü yenilemesi için bir fırsat sunduğunu ve terörizmi ortadan kaldırmasını ve yaşayabilir bir ulusal devleti yeniden inşa etmesinin önünü açtığını’ söyledi.

Öte yandan Somali Cumhurbaşkanı Şeyh Mahmud, zirve sırasında ülkesinin istikrara kavuşturulması için daha fazla çaba gösterilmesi çağrısında bulundu. Ülkesindeki son gelişmelerin uluslararası ortakların sağladığı desteğin bir sonucu olduğunu belirten Şeyh Mahmud, AMISOM'un çalışmalarını yürütebilmesi için gerekli finansmanın sağlanmasının yanı sıra Somali ordusunun yeniden inşası ve desteklenmesini gerektiren terörle mücadele çabalarının karşılaştığı zorluklara işaret etti.

BM Güvenlik Konseyi (BMGK) geçtiğimiz aralık ayında eş-Şebab ile mücadele etmek, istikrar çabalarını desteklemek ve insani yardımların ulaştırılmasını kolaylaştırmak üzere AUSSOM'un kurulmasına yetki veren kararı kabul etti.

Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki (BAE) Zayed Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü ve Afrika meseleleri uzmanı olan Hamdi Abdurrahman, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede, Entebbe Zirvesinin Somali'yi desteklemek ve AUSSOM’un terörle mücadelede karşılaştığı zorluklara çözüm bulmak için önemli bir platform olduğunu söyledi. AUSSOM’un operasyonel meseleler, mali açıklar ve bölgesel iş birliğiyle ilgili önemli engellerle karşı karşıya olduğunu belirten Abdurrahman, AUSSOM için tahmini 96 milyon dolarlık bir finansman açığı olduğunu ve bunun da misyonun operasyonel kabiliyetlerini zayıflattığını söyledi. Abdurrahman, AfB Komisyonu’nun misyonun çalışmalarının istikrarını sağlamak için 190 milyon dolar olarak tahmin edilen mali destek talep ettiğini de sözlerine ekledi.

frgthy
Somali'ye destek için gerçekleşen Entebbe Zirvesi’nin katılımcıları (Mısır Bakanlar Kurulu)

AfB Komisyon Başkanı zirvede AMISOM için gerekli finansmanın sağlanmasının yanında Somali devlet kurumlarının desteklenmesi ve inşasında ilerleme kaydedilmesi ve Somali halkı arasında iç uzlaşının sağlanması gerektiğini vurguladı.

AMISOM'un çalışmalarındaki zorluklara rağmen zirve sonuçlarının Somali'nin terörle mücadelede desteklenmesinde niteliksel bir sıçrama teşkil ettiğini düşünen Abdurrahman, zirvenin en önemli sonuçları arasında, terör örgütü eş-Şebab'ın son dönemde artan saldırılarının ardından Somali ordusunun desteklenmesi ve kabiliyetlerinin güçlendirilmesi ile AMISOM'a katılan ülkeler ve bağışçılar arasındaki koordinasyonun vurgulanmasın olduğunu söyledi. Abdurrahman, Mogadişu'nun eş-Şebab’tan kurtarılan bölgeleri korumasının önemini de vurguladı.

Öte yandan Afrika Boynuzu bölgesi işleri uzman Sudanlı gazeteci Abdulmunim Ebu İdris, Entebbe Zirvesi’nin Somali'ye bölgesel destek konusunda önemli bir gelişmeyi temsil ettiğini söyledi. İdris, zirve sırasında Somali ordusunun eğitim, istihbarat ve hava desteği alanlarında desteklenmesi konusunda varılan anlaşmanın, terör tehdidi karşısında Mogadişu'nun desteklenmesi için bölgesel bir konsensüs yaratılmasında önemli bir adım olduğunu belirtti.

Mısır'da yaşayan Somalili araştırmacı Numan Hasan ise Entebbe Zirvesi’nin sonuçlarının fazla etkili olmayacağını düşünüyor. Zirveye katılan Somali'ye komşu bazı ülkelerin terörle mücadelede Mogadişu'yu destekleme konusunda ciddi olmadıklarına inanan Hasan, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada söz konusu ülkelerin Somali içinde güvenliği sağlamaktan başka çıkarları olduğunu ifade etti.

AUSSOM'a katkıda bulunan ülkelerin zirve düzenlemesinin amacının AMISOM'un finansmanı konusuna çözüm bulmak olduğunu düşünen Somalili araştırmacı, Mogadişu’nun iç siyasi uzlaşmazlık ortamında doğrudan gizli oyla başkanlık seçimleri düzenleme eğilimi de dahil olmak üzere siyasi ve güvenlik istikrarsızlığını arttıran başka iç zorluklar olduğuna dikkati çekti. Hasan, iç güvenlik durumuyla birlikte seçimlerin yapılmasının zor olduğunu da sözlerine ekledi.