Çin, Filistin'in BM'ye tam üyeliğini destekliyor

Çin, Filistin'in Birleşmiş Milletler'e tam üyeliğini destekliyor

Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Çarşamba günü Pekin'deki Büyük Halk Salonu'nda düzenlenen imza törenine katıldı (Reuters)
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Çarşamba günü Pekin'deki Büyük Halk Salonu'nda düzenlenen imza törenine katıldı (Reuters)
TT

Çin, Filistin'in BM'ye tam üyeliğini destekliyor

Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Çarşamba günü Pekin'deki Büyük Halk Salonu'nda düzenlenen imza törenine katıldı (Reuters)
Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ve Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Çarşamba günü Pekin'deki Büyük Halk Salonu'nda düzenlenen imza törenine katıldı (Reuters)

Çin Devlet Başkanı Şi Jinping, Filistin'in Birleşmiş Milletler'e (BM) tam üye olması çağrısında bulundu. Pekin'de Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile görüşmesi sırasında “Çin, Filistin'in BM'ye tam üye olmasını destekliyor” diyen Şi, Filistin davası için ana çıkış yolunun “bağımsız bir Filistin devleti kurmaktan” geçtiğini sözlerine ekledi.

Abbas, beşinci resmi ziyareti için Pazartesi günü Pekin'e geldi ve ziyareti Cuma gününe kadar devam edecek. Çin Devlet Başkanı Filistinli mevkidaşına Büyük Halk Salonu'nda verdiği resepsiyonda Çin'in “yüzyıllık küresel değişimler ve Orta Doğu'daki yeni gelişmeler karşısında Filistin tarafıyla koordinasyon ve işbirliğini güçlendirmeye hazır olduğunu” söyledi. Abbas sözlerini şöyle sürdürdü: “Bugün Çin ve Filistin arasında, ikili ilişkiler tarihinde önemli bir kilometre taşını temsil edecek olan stratejik ortaklığın kuruluşunu birlikte ilan edeceğiz.”

Abbas, aralarında Başbakan Li Qiang'ın da bulunduğu üst düzey Çinli liderlerle ilişkileri güçlendirmenin ve İsrail-Filistin ihtilafının uzun vadeli zorluklarını ele almanın yolları üzerine görüşmeler yapıyor.

Bu arada ABD Temsilciler Meclisi İsrail ile Arap dünyasını normalleşme sürecinin çerçevesini belirleyen İbrahim Anlaşmaları için özel bir elçi atanmasını oybirliğiyle onayladı. Konsey, 413 Temsilcinin desteği ve 13 temsilcinin karşı oyuyla, ABD yönetimini “İbrahim Anlaşmalarının genişletilmesi ve güçlendirilmesi çerçevesinde ABD hükümetinin Baş Danışmanı olacak” bir özel temsilci atamakla yükümlü kılan yasa tasarısını oyladı.

Özel Temsilcinin sorumlulukları arasında İsrail ile diplomatik ilişkileri olmayan ülkeleri diplomatik, ekonomik ve güvenlik ilişkileri kurmaya teşvik etmenin yanı sıra İsrail ile “Müslüman çoğunluklu” ülkeler arasındaki ilişkileri genişletmek ve güçlendirmek de yer alıyor.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Temsilciler Meclisi, bir elçi atanması ve İbrahim Anlaşmalarının desteklenmesinin yanı sıra Arap bakanların İsrail'de bir araya geldiği ilk forum olan ve her yıl düzenlenecek Negev Forumu’nun desteklenmesini de içeren projeyi de sunmaya hazırlanıyor.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP