Putin-Tebbun Zirvesi İkili iş birliğine vurgu yapıyor

Cezayir ve Rusya liderleri ‘Derinlemesine Stratejik Ortaklık’ bildirgesine ve yeni alanlarda anlaşmalara imza attı

Rusya Devlet Başkanı ve Cezayirli mevkidaşı iki ülke arasındaki anlaşmaların imza töreninde iken (DPA)
Rusya Devlet Başkanı ve Cezayirli mevkidaşı iki ülke arasındaki anlaşmaların imza töreninde iken (DPA)
TT

Putin-Tebbun Zirvesi İkili iş birliğine vurgu yapıyor

Rusya Devlet Başkanı ve Cezayirli mevkidaşı iki ülke arasındaki anlaşmaların imza töreninde iken (DPA)
Rusya Devlet Başkanı ve Cezayirli mevkidaşı iki ülke arasındaki anlaşmaların imza töreninde iken (DPA)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Kremlin'deki görüşmelerin ardından dün derin ‘Stratejik Ortaklık Bildirisi'ni imzaladı. Bu bildirinin, ülkeler arasındaki ilişkilerde niteliksel bir atılımın temelini oluşturacağı belirtildi. Görüşmeler, bölgesel ve uluslararası dosyalarda ülkelerin pozisyonlarının uyumlu olduğunu yansıttı. Ukrayna savaşı ve uluslararası siyasetin dalgalanmaları nedeniyle zorlu bir dönemde Tebbun, ülkesinin Moskova ile iş birliğini azaltma yönünde uygulanan dış baskılara maruz kaldığını dile getirdi. Ayrıca, Cezayir'in BRICS (Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika Cumhuriyeti) ekonomik iş birliği grubuna katılım sürecini hızlandırmak ve ulusal para birimleriyle ticarete geçerek ‘dolar egemenliğinden kurtulmak’ isteğini vurguladı.

Kremlin'e göre, geniş kapsamlı görüşme turu, geniş bir iki taraflı ve uluslararası konular yelpazesine odaklanıldı ve her iki tarafın da ülkeler arasındaki ilişkilere güçlü bir ivme kazandırmaya verdikleri ilginin bir yansıması oldu. Putin'in toplantının başlangıcında vurguladığı gibi, tarihi ilişkilerin derinliğine işaret. Rusya için Cezayir ile ilişkilerin ‘özel bir öneme’ sahip olduğunu ve stratejik bir niteliğe sahip olduğunu vurguladı. Putin'e göre, ortak bildirinin imzalanması, iki ülke arasındaki çift taraflı ilişkilerde daha ileri bir aşamanın başlangıcı olacak.

Putin görüşmenin sonunda “Tebbun ile görüşmeler çok verimli geçti. Bu, iki ülke arasındaki ilişkileri çeşitli alanlarda güçlendirmeyi amaçlayan hükümetler, bakanlıklar ve belediye yetkilileri düzeyinde imzalanan çok çeşitli belgede açıkça anlaşılıyor. Ülkelerimiz arasındaki siyasi koordinasyon 60 yıldır etkilenmedi" dedi. Ticaret hacminin arttığı son aşamada ikili iş birliklerinin artırılmasının önemine işaret eden Putin, ayrıca “Koordinasyonun derinleştirilmesi, özellikle uluslararası arenada, bölgesel ve uluslararası kuruluşlarda ve ‘OPEC Plus grubu’ gibi kilit rol oynayan gruplar çerçevesinde iş birliği açısından gelinen aşamada ayrı bir önem taşımaktadır” dedi.

Putin, ‘stratejik ortaklık’ anlaşmasını imzaladıktan sonra Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile el sıkışırken (EPA)
Putin, ‘stratejik ortaklık’ anlaşmasını imzaladıktan sonra Cezayir Cumhurbaşkanı Tebbun ile el sıkışırken (EPA)

Şarku’l Avsat’ın Cezayir resmi haber ajansı APS’den aktardığına göre Putin, Cezayir'in önümüzdeki iki yıl boyunca Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) daimi olmayan üyesi olarak seçilmesinin iki ülke için önemli dosyalarda iş birliğini geliştirmek için geniş ek alanlar sağladığını söyledi.

Putin, anlaşmayla ilgili olarak şu anda belgenin öneminin, iki taraflı iş birliğini enerji ve askeri alanlar gibi geleneksel dosyalardan daha geniş bir yelpazede, mali sektör, sanayi, tarım, ticari konular gibi yeni alanları kapsamasında yattığını belirtti. Ayrıca, çevresel ve su kaynakları gibi önemli konuları kapsaması gerektiğini ifade etti. Putin, Cezayir’i ‘Arap dünyası ve Afrika'da Rusya'nın ana ortaklarından biri’ olarak tanımlayarak, Rusya'nın Cezayir ile ‘tüm alanlarda iş birliği alanlarını genişletmek için hiçbir kısıtlaması olmadığını’ vurguladı.

İki lider daha önce uzayın barışçıl amaçlarla kullanılması konusunda iş birliği anlaşması da imzalamıştı.

Öte yandan Tebbun, özellikle ilişkilerin gelişme seviyesinden memnuniyetini ifade ederek, farklı alanlarda koordinasyonun güçlendirilmesi sürecinden memnuniyetini dile getirdi. Ülkesinin ‘en kısa sürede’ BRICS grubuna katılmayı hedeflediğini ve dolar ve euroya olan bağımlılığı azaltma çabalarını vurguladı. Ayrıca Rusya ve Cezayir arasında ulusal para birimlerini kullanarak karşılıklı yerleşimleri genişletmenin önemine değindi.

İki lider zirve sonunda basın mensupları ve iki ülkenin heyeti önünde iki ayrı bildiri sundu. Putin, Cumhurbaşkanı Tebbun'u gelecek ay St. Petersburg'da düzenlenecek Rusya-Afrika Zirvesi'ne davet etti.

Rusya Devlet Başkanı Putin ile Tebbun'un Kremlin'deki görüşmesinden bir kare (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Putin ile Tebbun'un Kremlin'deki görüşmesinden bir kare (EPA)

Putin ayrıca “İki ülkenin ekonomisini güvence altına alacak olan ulusal para birimleriyle takas uygulamasının yoğun bir şekilde uygulanması gerekiyor. Cezayir'e ve Cezayir Cumhurbaşkanı'na Ukrayna'daki durumla ilgili bazı arabuluculuk hizmetleri sunmaya istekli oldukları için minnettarız” ifadelerini kullandı. Rusya ve Cezayir'in çok taraflı çabalarının, diğer şeylerin yanı sıra, küresel enerji piyasalarının istikrarına katkıda bulunduğuna işarette bulundu.

Öte yandan Tebbun, Cezayir'in ‘zor koşullar altında koruyabilmesi için kendisine silah sağlayan Rusya'nın desteği sayesinde bağımsızlığını koruduğunu’ açıkça belirtti. Moskova'ya yaptığı ziyaretin, iki ülkenin ikili ilişkileri pekiştirme ve işbirliği hızını artırma yönündeki çabaları çerçevesinde olduğuna işaret etti.

Tebbun, Putin ile yaptığı görüşmelerin ‘verimli, samimi ve açık’ olduğunu ifade ederek, bu görüşmelerin her iki ülke arasındaki üst düzey siyasi ilişkilerin seviyesini yansıttığını ve geleneksel siyasi istişareyi sürdürme yönündeki ortak iradeyi teyit ettiğini belirtti. Ayrıca, Putin'in müdahalesiyle ortaya koyduğu her şeye katıldıklarını ifade etti. Ayrıca çeşitli alanlardaki ikili ilişkileri ve bunları geliştirmenin yollarını tartıştıklarını ve iki ülkeyi ilgilendiren bölgesel ve uluslararası konularda görüş alışverişinde bulunduklarını söyledi.

Tebbun, görüşmede ele alınan konular, Batı Sahra sorunu, Sahel bölgesindeki durum, Filistin meselesi ve Ortadoğu'daki gelişmeler gibi dosyalara ilişkin görüş birliği konusundaki memnuniyetini dile getirdi. Ayrıca, Rusya'nın Cezayir'in BRICS grubuna katılımını desteklemesinden dolayı Putin'e teşekkür etti.



Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
TT

Netanyahu'nun tehditlerinin ardından İsrail Gazze'de saldırılarını arttırdı

Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)
Gazze'nin güneyinde İsrail saldırısında öldürülen yakınlarının cenazeleri başında ağlayan Filistinliler (AP)

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Hamas üzerindeki askeri baskıyı iki katına çıkarma tehdidinin ve hükümetindeki bakanların Hamas’ın Filistinli tutukluların serbest bırakılmasını ve savaşın sona erdirilmesini öngören kapsamlı bir anlaşmaya varma talebini reddederek Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etme çağrılarının ardından İsrail işgal güçleri, Gazze Şeridi'ndeki saldırılarını arttırarak dün daha fazla can kaybına neden oldu.

Filistinli tıbbi kaynaklara göre dün şafak vaktinden bu yana Gazze Şeridi'nin farklı bölgelerine düzenlenen çok sayıdaki hava saldırısı, topçu bombardımanı ve insansız hava aracı (İHA) ile açılan ateş sonucunda 30'dan fazla Filistinli hayatını kaybetti.

Aynı istatistiklere göre kurbanların çoğu Gazze Şeridi'nin güneyindeki Han Yunus ile Gazze şehrinin doğusundaki Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerindendi.

Gazze'deki Filistin Sağlık Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, 7 Ekim 2023 tarihinden bu yana İsrail tarafından Gazze Şeridi’ne düzenlenen bombardımanlarda ölenlerin sayısının 51 bin 201'e, yaralananların sayısının ise 116 bine yükseldiği bildirildi.

Yeni bir teknik

Şarku’l Avsat muhabiri, dün gece, Gazze şehrinin doğusunda yer alan Zeytun, Şecaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin her noktasını vuran İsrail’in saldırılarının yoğunluğu açısından zor geçtiğini, özellikle et-Tuffah Mahallesi ve Yafa Caddesi çevresi ile Gazze şehrinin orta kesimlerine yakın bölgelerden çok sayıda insanı kaçmaya zorladığını bildirdi.

İsrail, 18 Mart'ta çatışmaların yeniden başlamasından bu yana İsrail askerleri arasında yaşanan ilk ölümcül olay olan, Hamas üyeleri ile İsrail askerleri arasında et-Tuffah Mahallesi’nin doğusunda yaşanan çatışmalarda bir İsrail askerinin ölmesi ve dört askerin yaralanmasından bir gün bu bölgelere saldırdı.

İsrail askerleri coğrafi olarak, ateşle korudukları, ancak asker bulundurmadıkları kuzeybatı bölgeleri dışında Refah şehrinin tamamını karadan kontrol ediyorlar. Refah şehrini Han Yunus'tan ayıran ve ‘Morag Koridoru’ olarak bilinen bölgede konuşlanmış durumdalar.

sdfgthy
Dün Gazze’nin kuzey yakınlarında İsrail’e ait askeri bir aracı taşıyan bir tır (Reuters)

İsrail kara kuvvetleri, Gazze Şeridi'nin kuzeyini orta kesimlerden ve güneyden ayıran Netzarim Koridorunda konuşlu olsa da bölgede tam kontrol sağlanmış değil, Reşid sahil yolu halen açık durumda. İsrail kara kuvvetleri aynı zamanda Şucaiyye ve et-Tuffah mahallelerinin dış bölgelerinde de konuşlu ve buradaki operasyonlar, kuzeydeki Beyt Hanun ve Beyt Lahiye semtlerinin dış mahallelerindeki diğer askeri birlikler gibi yavaş ve temkinli bir şekilde yayılıyor.

Operasyonlarında yeni bir taktiksel yaklaşım benimseyen İsrail güçleri, bir yandan Hamas'ı yavaş ilerleyen kara operasyonlarıyla baskı altına almayı hedeflerken, diğer yandan da bomba ya da patlayıcıları tespit etmek amacıyla geriye kalan binaları ve evleri havaya uçurmak için patlayıcı robotlar kullanıyor.

Öte yandan İsrail güçleri, Gazzelilerin evlerine dönmelerini engellemek için onların evlerini yıkmayı ve buraları yaşanmaz alanların ve belki de gelecekte girmelerinin yasak olduğu tampon bölgelerin bir parçası haline getirmeyi amaçlıyor.

Hamas'a baskı

Başta Netanyahu olmak üzere İsrailli yetkililer, Hamas üzerinde baskı kurmak amacıyla operasyonları yoğunlaştırmayı planladıklarını açıkladılar. Netanyahu cumartesi akşamı yaptığı açıklamada, İsrail güçlerine Hamas üzerindeki baskıyı her zamankinden daha fazla arttırmaları talimatını verdiğini ve İsrail'in mutlak zafer elde edene kadar savaşmaya devam etmekten başka çaresi olmadığını söyledi. ‘Katiller’ dediği kişilere teslim olmayacağını ve herhangi bir dikteye boyun eğmeyeceğini vurgulayan Netanyahu, Hamas tarafından ‘kapsamlı anlaşma’ olarak adlandırılan anlaşma kapsamında yeniden belirlenen koşulları reddettiğini belirtti.

Netanyahu hükümetindeki aşırı sağcı bakanlar bu konuşmayı överken, Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Gazze'deki askeri operasyonların sürdürülmesi ve yoğunlaştırılması, herhangi bir müzakerenin kabul edilmemesi ve Gazze Şeridi'nin tamamen işgal edilerek askeri yönetimin kurulması için çalışılması çağrısında bulundu. Buna karşın İsrailli gazeteciler ve analistler, İsrail için askeri ve ekonomik risklere değindiler.

dfgthyu
İleri karakol kurmak için Gazze'ye geçmeye çalışan radikal Yahudi yerleşimciler, Şubat 2024 (DPA)

İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nin yüzde 30 ila 40'ını etkin bir şekilde kontrol ediyor. Bu durum yerleşimcilerin liderlerini ve onları destekleyen bakanları, 2005 yılında boşaltılan Gazze Şeridi'nde yerleşim inşaatlarının yeniden başlatılması çağrısında bulunmaya teşvik ediyor.

Giderek kötüleşen insani kriz

İsrail'in İbranice yayın yapan haber sitesi Walla, İsrail ordusunun, Hamas'ın gücünü zayıflatmak ve yönetimini sarsmak amacıyla, Gazze'deki bölgeleri daha ufak bölgelere ayırmak amacıyla daha büyük operasyonlara hazırlandığını bildirdi. Walla’nın aktardığına göre bu çerçevede sivil şirketler tarafından işletilen ve doğrudan sivillere gıda yardımı dağıtacak merkezlerin kurulması da söz konusu.

İsrail, Hamas'a baskı uygulamak için sivilleri yerlerinden ederek ve evlerini yıkarak operasyonlarında açıkça sivilleri hedef alıyor. Ayrıca ablukayı sıkılaştırarak ve yardım ve ticari ürünlerin girişini engelleyerek onları açlığa mahkum ediyor.

Birleşmiş Milletler Yardım ve Bayındırlık Ajansı’na (UNRWA) göre 90 binden fazlası kendisine ait 115 barınakta olmak üzere, yaklaşık 420 bin kişi yeniden başlayan saldırıların ardından yerinden edilmiş durumda ve askeri operasyonlar ve insani yardım girişinin engellenmesi sonucunda insani koşullar hızla kötüleşiyor.

Öte yandan Dünya Gıda Programı (WFP) tüm tarafları sivillere öncelik vermeye ve Gazze Şeridi'ndeki insani yardım çalışanlarını korumaya çağırdı. WFP, İsrail tarafından Gazze Şeridi’nde yürütülen savaş nedeniyle insani acıların daha da arttığını vurguladı.

WFP tarafın dün yapılan açıklamada şu ifadeler yer aldı:

Gazze'deki aileler bir sonraki öğünlerinin nereden geleceğini bilmiyorlar. WFP tüm taraflara sivillerin ihtiyaçlarına öncelik vermeleri, insani yardım çalışanlarının korunmasını sağlamaları ve Gazze'ye derhal yardım girmesine izin vermeleri çağrısında bulunuyor.

sdfgrthy
Gazze Şeridi'nin orta kesimindeki Nuseyrat Mülteci Kampı’nda ücretsiz gıda dağıtım noktasının önünde bekleyen Filistinliler, 12 Nisan 2025 (AFP)

Gazze Elektrik Kurumu (GEDCO) tarafından dün yapılan açıklamada ise Gazze Şeridi'nde yaklaşık 18 aydır elektrik kesintisi yaşandığı ve bu süre zarfında Gazzelilerin 1,88 milyar kilowatt saatten (kWsa) fazla elektriği kullanmaktan mahrum kaldığını bildirdi.

Bu uzun süreli kesinti, başta sağlık, su ve sanitasyon olmak üzere hayati öneme sahip alanları çöküşün eşiğine getirdi. Çünkü temel altyapıyı çalıştıracak enerji kaynağı yok ve kötüleşen insani durumla birleştiğinde salgın hastalıklar ve yetersiz beslenme riski artıyor.

İsrail, 2 Mart'ta Gazze'ye tam bir abluka uygulayarak ateşkesle birlikte yeniden başlayan uluslararası yardımların girişini engelledi. Ayrıca Gazze’nin başlıca deniz suyunu tuzdan arındırma tesisine giden elektriği de kesti.

Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA), bu hafta insani durumun savaşın başlamasından bu yana geçen 18 ayın en kötü halinde olduğu uyarısında bulundu. Gazze'ye herhangi bir malzemenin geçişine izin verilmesinin üzerinden bir buçuk ay geçtiğini vurgulayan OCHA, bu durumun bugüne kadarki en uzun süreli tedarik kesintisi olduğunun altını çizdi.