Eski Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’den İsrail'de faşist rejim uyarısı

Netanyahu yargıya yönelik darbe planına devam etme sözü verdi.

İsrail hükümetinin yargı reformu planını protesto etmek için cumartesi günü Tel Aviv’de açılan pankart ve bayraklar. (AFP)
İsrail hükümetinin yargı reformu planını protesto etmek için cumartesi günü Tel Aviv’de açılan pankart ve bayraklar. (AFP)
TT

Eski Dışişleri Bakanı Tzipi Livni’den İsrail'de faşist rejim uyarısı

İsrail hükümetinin yargı reformu planını protesto etmek için cumartesi günü Tel Aviv’de açılan pankart ve bayraklar. (AFP)
İsrail hükümetinin yargı reformu planını protesto etmek için cumartesi günü Tel Aviv’de açılan pankart ve bayraklar. (AFP)

İsrail’de sağcı iktidar ile protesto liderleri arasındaki kavganın yeni bir boyuta evrilmesi, yargıya karşı darbe yasalarının yeniden çıkarılmasına devam edileceği yönündeki karşılıklı suçlamalar ve tehditler devam ediyor. Göstericiler darbeye karşı darbe ve hükümet düşene kadar sokağı terk etmeme çağrısı yaparken, eski başbakan adayı ve Likud Partisi eski üst düzey liderlerinden Tzipi Livni, benzeri görülmemiş bir uyarıda bulundu ve Binyamin Netanyahu hükümetinin İsrail’de faşist bir rejim dayatmak için yasalar çıkarma niyetinde olduğunu söyledi.

Fotoğraf altı: Tzipi Livni cumartesi gösterisinde üzerinde ‘eşitlik’ yazan bir tişört giyiyor (Haaretz)
Tzipi Livni cumartesi gösterisinde üzerinde ‘eşitlik’ yazan bir tişört giyiyor (Haaretz)

Gençliğinde Mossad’a (dış istihbarat teşkilatı) hizmet eden ve zamanla yükselerek dışişleri bakanı ve başbakan yardımcısı olan (Ehud Olmert döneminde) Tzipi Livni, iktidarın sadece yargıya karşı darbe yapmakla kalmayıp, aynı zamanda demokratik sistemin temellerini yıkmak ve 2. Dünya Savaşı öncesi Avrupa’daki faşist kanunlara benzer onlarca kanun çıkarmak istediğini öne sürdü.

Benny Gantz liderliğindeki muhalif Resmi Kamp Partisi ve Yair Lapid liderliğindeki muhalif Gelecek Var Partisi, Knesset temsilcilerinin Yargıç Atama Komitesi’ne seçilmesini engelleme sürecini protesto etmek için İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un gözetiminde hükümetle devam eden diyaloğa katılımlarını askıya aldılar. Bu engelleme hamlesi, yargı sisteminin acilen ihtiyaç duyduğu 11 yeni yargıcın atama kararının durdurulmasına sebep oldu.

Netanyahu, dün yapılan hükümet oturumunda bu duruma yanıt vererek, kendisinin ve hükümetinin bu haftadan itibaren yargı reformunu ilerletmeyi planladığını söyledi.

Netanyahu, muhalefeti iki cephe arasındaki uçurumu kapatmak için uzlaşma olasılığını baltalamakla suçladı ve: “Geçen hafta kanıtlanan şey, Gantz ve Lapid’in ortak bir plana göre 3 ay boyunca oyun oynama konusunda uzlaştıkları ve bu süre zarfında temsilcilerinin en ufak bir anlaşmaya varamadığıdır. Amaçları, herhangi bir değişikliği ortadan kaldırmaktır. Bu nedenle bu hafta toplanıp, hesaplı ve sorumlu bir şekilde pratik adımlar atacağız.” ifadelerini kullandı.

Fotoğraf altı: İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, Tel Aviv’de yargı reform planına karşı düzenlenen gösteriye katıldı (Reuters)
İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, Tel Aviv’de yargı reform planına karşı düzenlenen gösteriye katıldı (Reuters)

Lapid bu açıklama üzerine “Netanyahu, söylediği tek taraflı darbeye devam ederse İsrail halkının yarısından azının, ekonominin yarısından azının, güvenliğin yarısından azının ve Knesset’in yarısından azının başbakanı olduğunu görecektir” dedi.

Ancak darbe planına protesto liderliğinden de sert yanıt geldi. Yapılan açıklamada, “Gösterileri tırmandırarak ve genişleterek, ülkedeki hayatı alt üst ederek ve bakanlarını uyutmayarak kendisine uygun Siyonist bir yanıt vereceğiz” diyerek, Lapid ve Gantz’ın “Herzog’un diyalog oturumlarından tamamen çekilmesini” talep ettiler.

Gösteriler, cumartesi akşamı art arda 24. haftasında da devam etti. Bu hafta, 120 bini Tel Aviv’de, 15 bini Hayfa’da ve 10 bineri Kudüs ve Bi’r es-Seba’da olmak üzere yaklaşık 200 bin kişi gösterilere katıldı. Ülke çapında yaklaşık 150 gösteri yapıldı.

Diğer yandan Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre Arap İsrail vatandaşlarını (1948 Filistinlileri) protestolara çekme çabasının bir parçası olarak, göstericilerin Tel Aviv mitinginde ilk kez eşitlik yönünde slogan attıkları kaydedildi.

Tzipi Livni, Tel Aviv mitinginde faşist diktatörlüğe karşı uyarıda bulunan bir açılış konuşmasını yaptı. ‘Eşitlik’ yazılı bir tişört ile kürsüye çıkan Livni, “Hükümet, devam etmesi halinde İsrail’in çehresini sonsuza dek değiştirecek faşist nitelikte yasalar çıkarmaya başladı. Şimdiye kadar eşitlik ilkesini hiçe sayan, zayıflara karşı ayrımcılık yapan, dindarları laiklere, Yahudileri Araplara, yozlaşmışları yargıya üstün kılan bir dizi kanun geçirdi” dedi.

Livni, çeşitli suçlarla itham edilen ve suçlu bulunan Bakan Itamar Ben-Gvir’e idari gözaltı kararları verme yetkisi verildiğine işaret etti. Livni, “Demokrasiyi koruyacağımıza ve bu kararları ve yasaları kaldıracağımıza dair halka söz vermeliyiz” dedi.

Fotoğraf altı: İki gösterici, İsrail hükümetinin yargı reformu planını protesto etmek için Tel Aviv’deki bir mitingde slogan atıyor (AFP)
İki gösterici, İsrail hükümetinin yargı reformu planını protesto etmek için Tel Aviv’deki bir mitingde slogan atıyor (AFP)

Protesto organizatörleri, Başbakan Netanyahu’ya Adalet Bakanı Yariv Levin’i görevden alması çağrısında bulunarak, “İsrail demokrasisine bir kez daha savaş açan Levin’in son açıklaması ekonomik krizi derinleştiriyor ve halk arasındaki bölünmeleri artırıyor. Onun diktatörlük sanrıları, Bağımsızlık Bildirgesi’nin değerlerini, eşitliği ve özgürlüğü korumaya kararlı olan İsrail halkıyla çarpışacaktır” ifadelerini kullandılar.

Levin ve Netanyahu’ya yakın siyasi kaynaklar, hükümet koalisyonunun, muhalefetle müzakereler askıya alındıktan sonra tek taraflı olarak “yargı reformu” yasalarına geri dönme niyetinde olduğunu doğruladı. Koalisyon, bundan sonraki aşamada iki madde üzerinden yasa çıkarma sürecine dönmenin yollarını arayacak. Adalet müşavirlerinin yetkilerinin belirlenmesi ve görev sürelerinin tahsis edilmesinin yanı sıra mantıksızlık argümanını azaltmak. Koalisyon, müzakerelerde bu iki madde üzerinde herhangi bir anlaşmazlık olmadığını iddia ederken, muhalefet bunlar üzerinde anlaşmaya varıldığını yalanladı. Bakan Levin ise "devam etmeye ve yargıda gerekli reformu geçirmek için elinden gelenin en iyisini yapmaya her zamankinden daha kararlı olduğunu" vurguladı.



Orman yangınları iki Kanada şehrine yaklaşıyor

Kanada, Britanya Kolombiyası, Vancouver Adası'ndaki Port Alberni yakınlarındaki Mount Underwood’da çıkan orman yangınları, 12 Ağustos 2025 (AFP)
Kanada, Britanya Kolombiyası, Vancouver Adası'ndaki Port Alberni yakınlarındaki Mount Underwood’da çıkan orman yangınları, 12 Ağustos 2025 (AFP)
TT

Orman yangınları iki Kanada şehrine yaklaşıyor

Kanada, Britanya Kolombiyası, Vancouver Adası'ndaki Port Alberni yakınlarındaki Mount Underwood’da çıkan orman yangınları, 12 Ağustos 2025 (AFP)
Kanada, Britanya Kolombiyası, Vancouver Adası'ndaki Port Alberni yakınlarındaki Mount Underwood’da çıkan orman yangınları, 12 Ağustos 2025 (AFP)

Ülkenin batısındaki Pasifik kıyısındaki bir adada dün yangın çıktı. Yangın, küçük bir kasabanın 20 bin sakini için endişe yaratırken, ülkenin diğer tarafında daha büyük bir kasabaya da yaklaşıyor.

Yetkililer, Vancouver Adası'nın batısında Port Albertne'deki birçok bölgeye uyarılar yayınlayarak, 12 kilometre uzaklıkta 36 saat içinde bin 500 hektardan fazla alanı yok eden devasa yangına karşı tahliyeye hazır olmaları çağrısında bulundu.

Şehrin sakinlerinden 69 yaşındaki Ross Withas, Fransız haber ajansına (AFP) “1956'dan beri Port Albertne'de yaşıyorum ve bu gördüğüm en büyük yangın” dedi.

dfrde
Kanada, Britanya Kolombiyası, Vancouver Adası'ndaki Port Alberni yakınlarındaki Mount Underwood'da çıkan orman yangınları, 12 Ağustos 2025 (AFP)

Dün ve bugün için tahmin edilen sıcak ve kuru hava iyimserlik yaratmazken, halk tetikte bekliyor.

Ted Haggard, “Yangının büyüklüğünü görmek çılgınca” dedi. Yangının ilerleyişini sosyal medyadan takip eden işçi, olay yerine giderek durumu yerinde inceledi.

Ülkenin diğer ucunda, Atlantik kıyısında, 224 bin nüfuslu San Juan kentinde, yangının tehdidi nedeniyle birçok bölge tahliye edildi.

Kanada, bu yıl tarihinin en kötü ikinci orman yangını sezonunu yaşıyor ve 7,5 milyon hektar orman yandı.

dvfed
Bir uçak, 13 Ağustos 2025'te Kanada'nın Newfoundland eyaletindeki St. John's yakınlarında tahliyelere neden olan orman yangını nedeniyle bir sanayi bölgesine su atıyor. (Reuters)

Ancak 2023 yılı rekorunu kırdı, çünkü o yıl yangınlar 17,3 milyon hektar ormanlık alanı etkiledi, bu tarihi bir rakam.

Dün itibarı ile Kanada'nın dört bir yanında hala 700'den fazla orman yangını devam ediyor ve yetkililere göre bunların 161'i “kontrol altına alınamadı”.

Yangınlardan çıkan duman, Kuzey Amerika'nın çeşitli bölgelerinde ve Atlantik'in diğer tarafındaki Avrupa'da on milyonlarca insanın hava kalitesini etkiledi.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre Küresel ısınma ile Kanada, aşırı hava olaylarından giderek daha fazla etkileniyor ve sıcaklıklar dünyanın diğer bölgelerine göre daha hızlı artıyor.