Eski KGB yetkilisi: Putin’in iktidar üzerindeki kontrolü neredeyse yok oldu

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (EPA)
TT

Eski KGB yetkilisi: Putin’in iktidar üzerindeki kontrolü neredeyse yok oldu

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (EPA)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (EPA)

Eski bir KGB ajanı olan Yuri Shvets, Rus özel askeri grubu Wagner tarafından düzenlenen silahlı isyan sonucunda, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in iktidar kontrolünün neredeyse ‘yok olduğunu’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın CNN’den aktardığı habere göre, Shvets, Wagner krizi hakkında yaptığı açıklamada, “Bu son olaylar Putin için bir felaket ve o bunun farkında. Bu bir yenilgi ve 2000’den beri inşa ettiği imajının yıkılmasıdır” dedi.

Shvets açıklamasında, “Rusya Devlet Başkanı, Ukrayna’ya yönelik saldırganlığın başlamasından bu yana dünyanın en iyi ikinci ordusu olarak bilinen ordusunun itibarını yerle bir etti. Şimdi bu ordu, Wagner’den sonra Rusya’nın en büyük ikinci ordusu gibi görünüyor. Geçtiğimiz iki gün içinde Putin, Rusya’da iktidar kontrolünün neredeyse yok olduğunu gösterdi” ifadelerini de kullandı.

Wagner lideri Yevgeny Prigojin’in ilk başta Putin’in ‘itaatkar köpeği’ olduğunu söyleyen eski KGB görevlisi açıklamasına şöyle devam etti;

“Putin onu zengin, ünlü ve güçlü yapmadan önce, bir zamanlar sadece bir suçlu olan Prigojin’i inşa eden Rusya başkanıdır. Bu nedenle, ona ihanet etmesi kesinlikle Putin’in üzerinde büyük bir etki yaratacaktır.”

Shvets, Putin’in daha önce ‘vatana ihanetin’ affedemeyeceği bir suç olduğunu söylediğini de hatırlattı.

Wagner güçleri, güvenliklerini garanti eden bir anlaşmayla Cumartesi günü kısa süreli ayaklanmalarını bitirdikten sonra Moskova’ya doğru hızlı ilerlemelerini durdurdu, güneydeki Rostov şehrinden çekildi ve üslerine döndü.

Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, bu anlaşmaya göre Prigojin hakkında silahlı isyan suçlamasıyla açılan ceza davasının düşürüleceğini, Wagner liderinin Belarus’a gideceğini ve Rusya’ya önceki hizmetleri nedeniyle Wagner askerlerine karşı herhangi bir işlem yapılmayacağını bildirdi.

62 yaşındaki Prigojin, Cumartesi günü geç saatlerde Rostov’daki askeri karargahtan çıkarken görüldü. O zamandan beri nerede olduğu bilinmiyor.

Wagner lideri, ordunun bir hava saldırısında bazı askerlerini öldürdüğünü iddia ettikten sonra Cuma günü isyan başlattı. Savunma Bakanlığı ise bu iddiayı yalanladı.



UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
TT

UCM kararı, İsrail'e ambargo uygulanmasını sağlayabilir mi?

STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)
STK'lerin Hollanda hükümetine karşı Lahey'de açtığı davanın görüldüğü mahkeme binası önünde protesto düzenlendi (Reuters)

Uluslararası Ceza Mahkemesi'nin (UCM), Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında çıkardığı tutuklama emrinin yankıları sürüyor. 

İsrail'in köklü gazetelerinden Haaretz'in savunma analisti Amos Harel'in kaleme aldığı yazıda, UCM kararının İsrail'e karşı silah ambargosu taleplerini artırabileceğine dikkat çekiliyor.  

Gazetenin görüştüğü Kudüs merkezli düşünce kuruluşu İsrail Demokrasi Enstütüsü'nden Eran Şamir-Borer, UCM'nin kararını eleştirirken, sürecin bu noktaya varmasında Tel Aviv yönetiminin yol açtığına işaret ediyor. 

Analist, İsrail'de Gazze savaşıyla ilgili bağımsız bir inceleme yürütülse UCM'nin böyle bir karar vermek durumunda kalmayacağını savunarak şunları söylüyor: 

Devlet hiçbir şey yapmadı, kafasını kuma gömdü.

Hamas'ın 7 Ekim 2023'teki Aksa Tufanı operasyonuyla patlak veren Gazze savaşında muhalefet kanadı, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu liderliğindeki radikal sağcı koalisyonun kararlarının incelenmesi için defalarca komisyon kurulmasını talep etmişti. Ancak Netanyahu, araştırma komisyonu kurulmasına savaş bitene kadar karşı olduğunu söylemişti. 

İsrail'in ekonomi gazetelerinden Globes'taki analizde UCM kararının, İsrail'in Gazze işgalini eleştirenlerle Tel Aviv'e silah satışının yasaklanmasını isteyenlerin elini güçlendirdiği yorumu paylaşılıyor. 

Haberde, İsrail'in askeri teçhizatının yüzde 30'unun Almanya tarafından gönderildiği hatırlatılıyor. UCM kararının, Berlin hükümetinin İsrail'e silah tedariki konusundaki ısrarcılığının zayıflamasına yol açabileceği değerlendirmesi yapılıyor. 

UCM'nin merkezi Hollanda'nın Lahey şehrinde yer alıyor. Hollanda Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, mahkemenin tutuklama emrini uygulayacaklarını duyurmuştu. 

Ancak sivil toplum kuruluşları (STK), Hollanda'nın İsrail'e silah gönderen ülkeler arasında yer aldığına dikkat çekerek ambargo talebiyle Lahey'de hükümete karşı dün dava açtı. Mahkeme, talebe ilişkin kararını 13 Aralık'ta açıklayacak.

Diğer yandan Times of Israel, UCM kararından önce de son dönemde İsrail'e silah tedarikinin durdurulması çağrılarının arttığına işaret ediyor. Haberde, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın İsrail'e ambargo talep ettiği mektubu 1 Kasım'da Birleşmiş Milletler Genel Sekreterliği'ne gönderdiği hatırlatılıyor. Ortak mektupta aralarında Rusya ve Çin'in de yer aldığı 52 ülkenin imzası var. 

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da geçen ayki açıklamasında Gazze savaşının sonlandırılması için İsrail'e silah ambargosu çağrısı yapmıştı. Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, Macron'a destek verirken, Netanyahu açıklamaya tepki göstermişti. 

İsrail'in en büyük silah tedarikçisi olan ABD, UCM'yi kuran Roma Statüsü'ne taraf değil. ABD Başkanı Joe Biden, UCM kararını "rezalet" diye nitelerken, Netanyahu mahkemeyi "Yahudi düşmanlığıyla" suçlamıştı. İsrail de üye devletler arasında yer almıyor ve UCM'nin yargı yetkisini tanımıyor.

Independent Türkçe, Haaretz, Globes, Times of Israel, AP