Türkiye'nin silahlı dron ailesi geliyor

Fotoğraf: Göksel Yıldırım/AA
Fotoğraf: Göksel Yıldırım/AA
TT

Türkiye'nin silahlı dron ailesi geliyor

Fotoğraf: Göksel Yıldırım/AA
Fotoğraf: Göksel Yıldırım/AA

Türkiye'nin ilk milli silahlı dron sistemi SONGAR, geliştirilecek yeni araçlarla ürün ailesine dönüşecek.

Asisguard Genel Müdürü Barış Düzgün, AA muhabirine yaptığı açıklamada, yaklaşık 2 yıldır güvenilir bir alt yüklenici olarak HAVELSAN'la çalışmalar yaptıklarını, KAPGAN, BARKAN ve BAHA'ya donanım ve kamera çözümleri sağladıklarını söyledi.

Bu çalışmaların HAVELSAN ile birleşmeye giden yolu oluşturduğunu ifade eden Düzgün, HAVELSAN'ın şirkete ortak olmasının sağlayacağı katkıya ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:

Sürdürülebilirlik, devamlılık ve devlet tarafından desteklenen bir firmanın olması yurt dışı pazarında Asisguard'ın oluşturduğu imajı daha yukarı çekecek. HAVELSAN'dan önce de yurt dışı pazarında rollerimiz ve satışlarımız vardı. 2022'de yüzde 60 ciromuz yurt dışından geliyordu. HAVELSAN karşı taraftaki güvenirlik, devamlılık sorgusunda bizi bir adım daha öne geçirecek. Afrika'da, Pasifik Asya'da etkin olduğumuz ülkeler var. HAVELSAN'ın geçmiş yıllardan ve büyüklüğünden kaynaklanan etkin olduğu pazarlar var. Hem onların ürünlerine farklı pazar alanları açılacak, hem de bizim ürünlerimiz onlarla beraber farklı pazarlara gelecek diye düşünüyoruz.

- Nijerya'ya yeni ihracat

İhracat faaliyetlerine ilişkin de bilgi veren Düzgün, son olarak, 2 yıllık bir çabanın sonunda, daha önce silahlı dron sistemi SONGAR'ı sattıkları Nijerya ile bir sınır güvenlik çözümü ihracatı için sözleşme imzaladıklarını bildirdi.

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Bu ihracat için Türk savunma sanayisindeki 3 büyük firma ile işbirliği yaptıklarına dikkati çeken Düzgün, şöyle devam etti:

Bir dron değil, sistemlerin sistemi önerisi yaptık. Çünkü sınır güvenliği veya yol güvenliği içinde sadece dronla, kameralarla önlem alamıyorsunuz. Görmeniz, komuta kontrol merkezinde karar vermeniz ve sonunda da tedbir almanız lazım. Tüm ürün yelpazemiz aslında bu ihtiyacı karşılamıyordu. Bunun üzerine Nurol Makina, STM, HAVELSAN'la hareket ettik. HAVELSAN'ın BAHA'sı, STM'nin gözetleme dronu, Nurol'un zırhlı araçlarıyla bir kombinasyon ve sistem çözümünü Nijerya'da anlattık. Ülke içinde bu büyük firmalar bize izin vermeselerdi anlatamayacaktık. Bunun sonunda kısa süre önce Nijerya Savunma Bakanlığıyla sözleşmeyi imzaladık. Bizim gibi 100 kişilik bir şirket için kişi başı ihracat rekoru taşıyan bir rakam 36,5 milyon dolar. Şirketten devlete yapılmış bir anlaşma. Şirketin Afrika'da kalıcılığına ve bunlara benzer ürünlerin talebine yol açacak. Bunun etkilerini 2-3 hafta içinde gördük. Farklı Afrika ülkelerine yönelik örnek projeler hazırlıyoruz. Bu şirketin, bana sorarsanız, en azından 10 yıl Afrika'da bu ivmeyle gitmesini sağlayacağını düşünüyorum.

- SONGAR ürün ailesi geliyor
İhracat yapmanın saha deneyimi ve farklı coğrafyalarda ürünleri geliştirme şansı anlamına geldiğini vurgulayan Düzgün, "Ankara'da yaptığınız bir ürünün Nijerya'da, Pasifik Asya'da, Özbekistan'da, Azerbaycan'da uçması aynı değil. Çok tecrübeli bir ekip oluşturduk bu konuda. Belki 3 ay orada kaldık, belki 1,5 ay eve dönmedi arkadaşlarım. Bu sayede SONGAR'ın gelişim evresini tamamlamaya ve müşteriden gelen isterleri eklemeye başladık." dedi.

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

Otomatik tüfeğin ardından SONGAR'a farklı faydalı yükler eklediklerini, gece görüş ve elektronik harbe karşı tedbir kabiliyeti kazandırdıklarını anlatan Düzgün, batarya konusundaki gelişmelerle uçuş süresini 2 katına çıkardıklarını ifade etti.

Daha önce tek bir dron ile çözümler geliştirme üzerinde durduklarını, ancak güncel gelişmeler doğrultusunda bir SONGAR ailesini gündemlerine aldıklarını dile getiren Düzgün, "Artık daha farklı amaçlar için birkaç aile dronuna doğru ilerliyoruz. Tek amacımız da sınıfında Türkiye'de üretilmemesi. Türkiye'de tekrar üretmek istemiyoruz bazı şeyleri. Üretilmemiş, pazarda boşluk olan alanlarda devam etmek istiyoruz." diye konuştu.

- "Her yer bir daha bu ürünü alıyor"

Kullanıcıların ürünlerle ilgili tekrar sipariş vermesinin çok önemli olduğunu belirten Düzgün, "İlk satış, bağlantılarınızla oluyor, ikinci satış ise ürünün satışı. Satış yaptığımız her yere ikinci satışı yaptık. Bunun etkisiyle de 3-4 ülkeyle de çok ciddi görüşmelerimiz var. Ülkeler oldukça bazen söylüyoruz, bazen söylemiyoruz ama şunu söylemekle gurur duyuyorum, sattığım her yer bir daha bu ürünü alıyor." ifadelerini kullandı.

Fotoğraf: AA
Fotoğraf: AA

SONGAR'ın bundan sonraki yol haritası ve kazanacağı yeteneklere ilişkin soru üzerine Barış Düzgün, şunları kaydetti:

"Taşıyabileceği her mühimmatı entegre etme derdimiz var. Bu konularda da büyük şirketlerle görüşmelerimiz sürüyor. SONGAR'a entegre edelim, yurt dışına satalım. Yol haritamızda 3 büyük şirketle eklemek istediğimiz ürünlerimiz var. Birisiyle yakın zamanda işbirliği anlaşması yapacağız. Diğeriyle saha çalışmalarına gidiyoruz. Amacımız farklı faydalı yükler eklemek. Bunun yanında SONGAR'la beraber girdiğimiz her ülkede diğer ürünlerimizle de ihracat hedefliyoruz. Çünkü bir ürünle ihracat başarısı bence yeterli değil. Kameralarımızla, araç modernizasyonlarımızla, sınır güvenlik çözümlerimizle, yol güvenlik çözümlerimizle sistem çözümleri sunmak ve bunu paydaşlarla yapmak istiyoruz."



İngiltere'nin savaş ve kriz zamanlarındaki operasyon odası: COBRA

İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock (ortada) ve İngiltere'nin Baş Tıbbi Sorumlusu Chris Whitty (sağda), Acil Durum Komitesi'nin (COBRA) acil toplantısı öncesinde Londra'nın merkezindeki Downing Street'e giderken, 2 Mart 2020 (AFP)
İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock (ortada) ve İngiltere'nin Baş Tıbbi Sorumlusu Chris Whitty (sağda), Acil Durum Komitesi'nin (COBRA) acil toplantısı öncesinde Londra'nın merkezindeki Downing Street'e giderken, 2 Mart 2020 (AFP)
TT

İngiltere'nin savaş ve kriz zamanlarındaki operasyon odası: COBRA

İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock (ortada) ve İngiltere'nin Baş Tıbbi Sorumlusu Chris Whitty (sağda), Acil Durum Komitesi'nin (COBRA) acil toplantısı öncesinde Londra'nın merkezindeki Downing Street'e giderken, 2 Mart 2020 (AFP)
İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock (ortada) ve İngiltere'nin Baş Tıbbi Sorumlusu Chris Whitty (sağda), Acil Durum Komitesi'nin (COBRA) acil toplantısı öncesinde Londra'nın merkezindeki Downing Street'e giderken, 2 Mart 2020 (AFP)

Con Coughlin

İngiltere hükümeti ne zaman büyük bir krizle karşı karşıya kalsa masadaki seçenekleri tartışmak ve karşı karşıya kalınan durumla başa çıkmak için birleşik bir yaklaşım formüle etmek üzere acil bir Acil Durum Komitesi (COBRA) toplantısı düzenlemek gibi olağan bir adım atar.

Kriz ister İsrail ve İran arasında ABD'nin de katıldığı son gerilimde olduğu gibi askeri bir tırmanma olsun, ister sel ya da şap hastalığı salgını gibi yerel bir kriz olsun, üst düzey bakanlar genellikle başbakanın başkanlık ettiği özel bir COBRA toplantısına çağrılır.

Eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson, aktif görevdeyken koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı hükümetinin verdiği tepkiyi izlemek üzere düzenli olarak bu toplantıları gerçekleştirdi. Mevcut Başbakan Keir Starmer da kısa bir süre önce İran ve İsrail arasında patlak veren çatışmaların ardından Ortadoğu'da tırmanan krize İngiltere’nin nasıl bir tepki vermesi gerektiğini tartışmak üzere benzer bir oturum çağrısında bulundu. Bu oturumda gündeme gelen en önemli konular arasında ABD Başkanı Trump'ın Hint Okyanusu'nda stratejik bir konumda bulunan Diego Garcia Üssü’nde konuşlu ABD bombardıman uçaklarının İran’daki hedefleri vurmak üzere kullanıldığı bir ABD operasyonuna yeşil ışık yakmasının ardından, Trump yönetiminin İsrail'i desteklemek üzere girişebileceği herhangi bir askeri eyleme İngiltere’nin de katılma olasılığı yer alıyordu.

ABD'nin Diego Garcia Üssü’nü kullanmasına izin verme kararı, Starmer'ın geçtiğimiz yıl göreve gelmesinden bu yana karşılaştığı en karmaşık zorluklar arasında yer alıyor.

Diego Garcia Üssü yasal olarak İngiltere'nin egemenlik alanında bulunduğundan, ABD'nin bu üssü kullanmak için İngiltere'den onay alması gerekiyordu. Ancak bu, İngiltere'yi anlaşmazlığın merkezine çekebilecek ve kendi ulusal güvenliği açısında potansiyel sonuçlar doğurabilecek bir karardı.

ABD'nin Diego Garcia Üssü’nü kullanmasına izin verme kararı, Starmer'ın geçtiğimiz yıl göreve gelmesinden bu yana karşılaştığı en karmaşık zorluklar arasında yer alıyor. Starmer, daha önce Irak Savaşı sırasında eski İngiltere Başbakanı Tony Blair'in özel kalem müdürlüğünü yapmış olan Ulusal Güvenlik Danışmanı Jonathan Powell'ın uzmanlığından yararlanacaktır.

cdfghyj
İsrail'in Hayfa kentinde İran füzesinin İsrail'i vurduğu bölgede çalışmalar yürüten acil durum personeli, 20 Haziran 2025 (Reuters)

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı habere göre Powell'ın yanı sıra Hazine Bakanı Rachel Reeves, İçişleri Bakanı Yvette Cooper ve Dışişleri Bakanı David Lammy de COBRA toplantılarının düzenli katılımcıları arasında yer alıyor.

Devlet Demiryolları’nda çalışanlar greve gittiğinde toplantıya Ulaştırma Bakanı çağrılırken, Kovid-19 salgını sırasındaki toplantılarda eski Sağlık Bakanı Matt Hancock önemli bir rol oynadı.

Bu toplantıların başlangıcı, ücretler ve çalışma koşulları konusunda uzun süredir devam eden anlaşmazlıkların ülkeyi neredeyse felce sürüklediği 1970'li yıllardaki madenci grevlerine dayanıyor.

Tartışılan konunun niteliğine göre büyüklükleri değişen toplantılara bakanlar ve üst düzey kamu görevlilerinin yanı sıra ordu, istihbarat ve güvenlik teşkilatı mensupları da katılıyor.

COBRA toplantılarının temel işlevlerinden biri de acil durumlarda farklı bakanlıklar ve hükümet kurumlarının çabalarının koordine edilmesidir. Bu durum birleşik ve entegre bir müdahale sağlar. Üst düzey bakanları, yetkilileri ve uzmanları tek bir yerde bir araya getirerek, hükümet durumu doğru bir şekilde değerlendirebilir, olası çözümleri araştırabilir ve krizle nasıl başa çıkılacağı konusunda kritik kararlar alabilir.

fgu
Eski İngiltere Başbakanı Boris Johnson (ortada) Ukrayna'nın Bağımsızlık Günü'nde, Rusya ait olan ve savaş sırasında hasar gören askeri teçhizatının sergilendiği bir açık hava askeri müzesine dönüştürülen Kiev Bağımsızlık Meydanı'nı ziyaret ederken, 24 Ağustos 2022 (AFP)

COBRA toplantıları, Başbakan'ın hükümetin herhangi bir büyük ulusal sorunla hızlı ve kararlı bir şekilde mücadele ettiğine dair kamuoyuna güvence vermesi için etkili bir araçtır.

Bu toplantıların başlangıcı, ücretler ve çalışma koşulları konusunda uzun süredir devam eden anlaşmazlıkların ülkeyi neredeyse felce sürüklediği 1970'li yıllardaki madenci grevlerine dayanıyor. İlk toplantı Whitehall'da, Kabine Ofisi'nin Brifing Odası A'da yapıldı ve ardından COBRA adını aldı.

O zamandan bu yana İngiltere’de terör saldırıları, hastalık salgınları ve sivil huzursuzluklar da dahil olmak üzere birçok krizle başa çıkmanın yollarını aramak üzere çok sayıda COBRA toplantısı gerçekleştirildi.

Bu toplantıların en dikkat çekeni 11 Eylül 2001 saldırılarının ardından dönemin Başbakanı Tony Blair'in krizin yansımalarıyla başa çıkma yollarını görüşmek üzere üst düzey bakanlarıyla bir araya geldiği toplantı oldu.

Bu toplantı, Blair'in terör örgütü El-Kaide’nin saldırılarına verdiği tepkiyi değerlendirirken dönemin ABD Başkanı George W. Bush yönetimiyle ‘omuz omuza’ olacağı yönündeki ünlü açıklamasıyla sonuçlandı ve İngiltere'nin hem Irak hem de Afganistan'daki uzun vadeli askeri ve istihbarat çatışmalarında önemli bir rol oynamasına yol açan kader belirleyici bir karar alındı.

COBRA toplantılarının hükümetin karar alma sürecinde önemli bir rol oynadığı bir başka dönem de kamu güvenliğinin hükümetin en önemli önceliklerinden biri olduğu 2012 Londra Olimpiyatları sırasındaydı. Bu büyük organizasyon olaysız bir şekilde atlatıldı.

Uluslararası sahnede krizler tırmanmaya devam ederken, hükümetin bu önemli organının toplantıları, önümüzdeki dönemde İngiltere’nin politikasının şekillendirilmesinde önemli bir rol oynamaya devam edebilir.