ABD istihbaratı: Planlar FSB'nin eline geçince Prigojin isyanı erkene aldı

"Ayaklanma planlandığı gibi yürüseydi Wagner liderinin başarı şansı olabilirdi"

Tanklarla sokaklara inen Wagner savaşçılarının isyanı, 36 saat içinde sonlanmıştı (AFP)
Tanklarla sokaklara inen Wagner savaşçılarının isyanı, 36 saat içinde sonlanmıştı (AFP)
TT

ABD istihbaratı: Planlar FSB'nin eline geçince Prigojin isyanı erkene aldı

Tanklarla sokaklara inen Wagner savaşçılarının isyanı, 36 saat içinde sonlanmıştı (AFP)
Tanklarla sokaklara inen Wagner savaşçılarının isyanı, 36 saat içinde sonlanmıştı (AFP)

Wagner'in ayaklanma planlarının önceden Rus istihbaratının eline geçtiği öne sürüldü.

ABD istihbaratından kimliğini açıklamayan yetkililer, ülkenin önde gelen gazetelerinden Wall Street Journal'a (WSJ) planlar sızdırıldığı için Rus paralı asker şirketi Wagner'in isyanı planlanandan iki gün önce başlattığını iddia etti. 

Yetkililer, Wagner lideri Yevgeni Prigojin'in kalkışmada Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu ve Genelkurmay Başkanı Valeri Gerasimov'u yakalamayı amaçladığını savundu.

Prigojin'in, Rus ordusunun belli bir bölümünün de Wagner savaşçılarının isyanına katılacağını öngördüğü ileri sürüldü. Wagner liderinin, isyandan önce mühimmat ve yakıt depoladığına, zırhlı araçlarla ve tanklarla hazırlık yaptığına işaret edildi. 

Ancak planların Rusya'nın iç güvenlik kurumu Federal Güvenlik Servisi'ne (FSB) sızıdırılmasıyla Prigojin'in isyanı planladığı tarihten iki gün önce başlatmak zorunda kaldığı savunuldu. ABD'li istihbarat yetkililerine göre isyan planlandığı gibi yürüseydi Wagner liderinin başarı şansı olabilirdi. 

Söz konusu bilgilerin FSB'nin eline nasıl geçtiğiyse bilinmiyor. Amerikan istihbarat kaynakları, Prigojin'in isyan planını "General Kıyamet" lakaplı Sergey Surovikin'le paylaştığını öne sürerken, sızıntıdan sorumlu kişinin Surovikin olup olmadığının tespit edilemediği belirtildi. 

ABD'nin önde gelen gazetelerinden New York Times da çarşamba günü Surovikin'le ilgili benzer bir iddiayı paylaşmıştı. Kremlin Sözcüsü Dmitri Peskov, iddiaları yalanlamıştı. Surovikin, Wagner isyanını ilk kınayan komutanlardan biriydi. 

Öte yandan Britanyalı istihbarat yetkilileri de FSB'nin Prigojin'in ailesini tehdit ettiğini, Wagner liderinin isyanı bu yüzden erkenden sonlandırdığını öne sürmüştü. 

Wagner ayaklanması

Cuma gecesi başlayan ayaklanmada Wagner savaşçıları, Rusya'nın Güney Federal Bölgesi'nin idari merkezi Rostov-na-Donu'daki askeri karargahı ele geçirmişti. 

Prigojin, ilk etapta askerleriyle Rostov-na-Donu'dan başkent Moskova'ya kadar gideceklerini açıklamıştı. Fakat daha sonra Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko'nun cumartesi günü devreye girerek sunduğu gerilimi azaltma planını kabul eden Prigojin, birlikleri geri göndererek ayaklanmayı bitirmişti. Kremlin'den yapılan açıklamada da Prigojin hakkında başlatılan ceza davasının kapatıldığı bildirilmişti.  

Prigojin, isyanın ardından bir süre ortalıkta görülmemişti. Lukaşenko salı günkü açıklamasında Wagner liderinin Belarus'a ulaştığını söyledi. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, "vatana ihanet" diye nitelediği kalkışmanın ardından Wagner savaşçılarına Belarus'a sürgüne gitme ya da silah bırakarak ailelerine geri dönme seçeneği sunmuştu.

Ayrıca Putin, Ukrayna cephesinde yoğun çatışmalara giren Wagner'e geçen yıl mayıstan bu yana devletin kasasından toplamda 1 milyar dolar finansman sağlandığını da açıklamıştı. 

Prigojin ise isyanın ardından yaptığı açıklamada, eylemlerinin Şoygu ve Gerasimov'u hedef aldığını, hiçbir zaman Putin'i devirmeyi amaçlamadığını savunmuştu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Telegraph



Demokrat Partili valiler Los Angeles'a Ulusal Muhafız konuşlandırılmasını eleştirdi

Kaliforniya Ulusal Muhafız Birlikleri (AP)
Kaliforniya Ulusal Muhafız Birlikleri (AP)
TT

Demokrat Partili valiler Los Angeles'a Ulusal Muhafız konuşlandırılmasını eleştirdi

Kaliforniya Ulusal Muhafız Birlikleri (AP)
Kaliforniya Ulusal Muhafız Birlikleri (AP)

ABD’deki Demokrat Partili eyalet valileri, Başkan Donald Trump'ın dün belgesiz göçmenlerin gözaltına alınmasına karşı düzenlenen protestoları bastırmak üzere Los Angeles'a Ulusal Muhafızların konuşlandırılması talimatı vermesini, bu konudaki yetkinin eyalet valisine ait olduğunu vurgulayarak eleştirdiler.

Ortak bir açıklama yapan valiler, Başkan Trump'ın Kaliforniya eyaletine bağlı Ulusal Muhafızları konuşlandırma hamlesinin ‘endişe verici bir yetki suiistimali’ olduğunu söylediler. Valilere eyaletlerindeki Ulusal Muhafız güçlerini yönetme yetkisi veren yürütme yetkisine saygı gösterilmesinin önemli olduğunu da sözlerine eklediler.

Trump dün, göçmenlere yönelik baskınların ardından düzenlenen ve bazılarında şiddet olaylarının yaşandığı protesto gösterilerinin ardından, eyalet valisinin talebine rağmen ender görülen bir hamleyle Ulusal Muhafızların Los Angeles’ta konuşlanmaya başladığı sırada ‘kanun ve düzen’ getirme sözü verdi.

Gazetecilere yaptığı açıklamada Los Angeles'a gönderilen birliklerin ‘çok güçlü bir şekilde kanun ve düzen’ uygulayacağını söyleyen Trump, ‘şiddet yanlısı insanlar olduğunu ve yaptıklarının yanlarına kar kalmasına izin vermeyeceklerini’ de sözlerine ekledi.

Protestoları bastırmak için silahlı kuvvetlerin konuşlandırılmasına izin veren ‘Ayaklanma Yasası’nın etkinleştirilmesiyle ilgili bir soruya yanıt olarak Trump, “Her yerde askerlere bakıyoruz. Bunun ülkemizde olmasına izin vermeyeceğiz” ifadelerini kullandı.

fgtrh
Los Angeles'ta bir kolluk kuvveti protestoculara şok bombası atıyor (AFP)

ABD ordusu, 79. Piyade Tugayı Muharebe Takımı’ndan 300 askerin Los Angeles’taki üç farklı yere konuşlandırıldığını ve ‘federal mülkleri ve personeli koruduğunu’ açıkladı.

Üniformalı, otomatik silahlı ve zırhlı memurlar, saat 14.00 (21.00 GMT) sularında belediyle binası önünde ‘büyük hareket” çağrıları yapıldığı sırada ülkenin batı kıyısındaki şehrin belediyesi yakınlarında konuşlandırıldı. Görüntülerde çok sayıda polisin tam teçhizatlı olduğu görüldü.

Bu gelişmeden iki gün önce Latin kökenli nüfusun yoğun olduğu kentte onlarca göçmenin tutuklanmasını protesto eden kalabalığa federal ajanların ses bombası ve göz yaşartıcı gaz kapsülleriyle ateş açtığı çatışmalar yaşanmıştı. Vali Gavin Newsom dün, X platformundan yaptığı paylaşımda “Trump Los Angeles’a karşılanmamış ihtiyaçları gidermek için değil, kriz yaratmak için 2 bin Ulusal Muhafız gönderiyor. Daha fazla baskı, daha fazla korku ve daha fazla kontrolü meşrulaştırmak için kaos umuyor” ifadelerini kullandı.

Vali Newsom, şöyle devam etti:

“(Başkan Trump) Daha fazla baskı, daha fazla korku tacirliği ve daha fazla kontrolü meşrulaştırmak için kaos yaratmayı umuyor. Sakin olun ve asla şiddet kullanmayın. Barışçıl kalın.”

Cumhuriyetçiler dün, Vali Newsom ve diğer yerel yetkililerin protestoların çoğunlukla barışçıl olduğu ve Ulusal Muhafızların konuşlandırılmasının gerilimi arttıracağı yönündeki açıklamalarına itiraz ederek Trump'ın yanında yer aldılar. Temsilciler Meclisi Başkanı Mike Johnson ABC'ye verdiği demeçte “Bu konuda hiç endişeli değilim. Newsom orada gerekeni yapma konusunda yetersizlik ya da isteksizlik gösterdi, bu yüzden Başkan devreye girdi” şeklinde konuştu.

Savunma Bakanı Pete Hegseth'in Ulusal Muhafızları desteklemek üzere Deniz Piyadelerini çağırma tehdidini yorumlayan Johnson, bunun abartı olduğunu düşünmediğini belirterek “Ne gerekiyorsa yapmaya hazır olmalıyız” dedi.

Öte yandan Vermont Senatörü Bernie Sanders, bu hamlenin Trump'ın otoriterliğinin altını çizdiğini söyledi. Sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada Sanders, yasadışı baskınları kınadı. Vermont Senatörü, provokasyon yapılmasını, olağanüstü hal ilan edilmesini ve askerlerin konuşlandırılmasını ‘kabul edilemez’ olarak nitelendirdi.

ABD Ulusal Muhafızları (aynı zamanda yedek ordu) genellikle Los Angeles yangınları gibi doğal afetler ve zaman zaman da sivil ayaklanmalar için, ancak genellikle yerel yetkililerin onayı ile göreve çağrılır.

Daha önce İnsan Hakları İzleme Örgütü'nün (HRW) başkanlığını yapmış olan ABD'li aktivist Kenneth Ross, 1965 yılından bu yana ilk kez Ulusal Muhafızların eyalet valisinin talebi olmadan görevlendirildiğini belirtti. Ross, BaşkanTrump'ın ‘belgesiz göçmenlere yönelik baskınları sürdürmek için şov yaptığını’ söyledi.

Silahlı ve maskeli Göçmenlik ve Gümrük Muhafaza Dairesi (ICE) görevlileri cuma günü, Los Angeles'ın çeşitli bölgelerinde baskınlar düzenleyerek öfkeli kalabalıkların toplanmasına ve saatlerce süren çatışmaların patlak vermesine yol açtı. Los Angeles’taki protesto gösterilerinin başlamasından önce CBS News tarafından yapılan bir anket, Amerikalıların küçük bir çoğunluğunun göçmen karşıtı baskıları desteklediğini ortaya koydu.

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum dün yaptığı açıklamada ABD’de yaşayan göçmenleri savundu. Sheinbaum, ABD’de yaşayan Meksikalıların suçlular değil, daha iyi bir hayat arayan ve ailelerini geçindirmek için gurbete giden dürüst kadınlar ve erkekler olduğunu söyledi.