Norveç'te keşfedilen devasa fosfat kayası yatağının kontrolünü elinde tutan madencilik şirketine göre, bu keşif batarya ve güneş paneli talebini gelecek 100 yıl boyunca küresel çapta karşılamaya yetecek kadar mineral içeriyor.
Norge Mining (Norge Madencilik), Norveç'in güneybatısında titanyum ve vanadyum gibi diğer stratejik maden yataklarının yanı sıra 70 milyar tona varan yenilenemeyen enerji kaynağı da tespit edilmiş olabileceğini belirtti.
Fosfat kayası yüksek yoğunlukta fosfor içeriyor. Fosfor yeşil teknolojilerin geliştirilmesinde kilit bir bileşen görevi görmekle beraber halihazırda ciddi tedarik sorunlarıyla karşı karşıya kalınıyor.
Fosfor, felsefe taşını arayan Alman bilim insanı Hennig Brand tarafından ilk kez 1669'da keşfedildi. Sıradan metalleri altına dönüştürmede işe yaramadığı kanıtlansa da fosfor, elektrikli arabalardaki lityum-demir fosfat bataryaların yanı sıra güneş panellerinin ve bilgisayar çiplerinin temel bileşeni haline geldi.
Önceden dünyanın en büyük ultra saf fosfat kayası yatakları Rusya'nın kontrolündeydi. Avrupa Birliği (AB) bu "kritik hammaddelerin" yüksek tedarik riski taşıdığı uyarısında bulunuyor.
Halihazırda AB'nin neredeyse tamamen, fosfat kayasını dünyanın kalanından ithal etmeye bağımlı olduğunu belirten Lahey Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin raporuna göre Çin, Irak ve Suriye de büyük yataklara ev sahipliği yapıyor.
Norveç'teki devasa yatağın keşfinden önce yayımlanan rapor, AB'nin "fosfat kayası kıtlığıyla ilgili endişelenmesi gerektiği" uyarısında bulunmuştu.
Geçen yıl Nature adlı bilimsel dergide yayımlanan bir makaledeyse, fosfor arzındaki kesintinin kapıda olduğu uyarısı yapılmış, piyasadaki dalgalanmanın potansiyel nedeni olarak da Rusya'nın Ukrayna'yı istilası ve bunu takip eden ekonomik yaptırımlar gösterilmişti .
Küresel ekonomi her yıl tahminen 50 milyon ton fosfor tüketirken, bilim insanları önceki aylarda, arzdaki eğilimlerin sürmesi durumunda gezegenin bir "fosfor kıyametiyle" karşı karşıya kalabileceği uyarısında bulunmuştu.
Norge Madencilik'in haziranda yayımladığı blog yazısında, "Kaynağa sahip bazı ülkelerdeki siyasi istikrarsızlığın ve kaynağa sahip diğer ülkelere uygulanan uluslararası yaptırımların yol açtığı sınırlı ticaret nedeniyle alıcı pazarı giderek kalabalıklaşıyor" diye belirtilmişti.
Bu durum ithalatçıların bir krizin yaklaştığından korkmasına neden oluyor.
Norveç Ticaret ve Endüstri Bakanı Jan Christian Vestre geçen ay hükümetin, yaklaşık 75 km'lik sondaj karotları üzerindeki analizler tamamlandıktan sonra Helleland'daki dev bir madeni hızla faaliyete geçirmeyi düşündüğünü söylemişti. Onay verilmesi halinde ilk büyük maden 2028'de faaliyete geçebilecek.
Siyasetçi, madenlerin keşfi sonrası, "dünyanın en sürdürülebilir maden sanayisini" geliştirmenin Norveç'in "yükümlülüğü" olduğunu belirtti.
Yerel haberlere göre madencilik planları halihazırda Avrupa Hammadde Birliği'nin desteğine sahipken yereldeki görüşmeler de sürüyor.
Avrupa Komisyonu'nun bir sözcüsü, Komisyon'un hammadde hedeflerine ulaşılması açısından bu keşfi, "harika bir haber" diye nitelendiriyor. Öte yandan Norge Madencilik, 4 bin 500 metre derinlikte olduğu tahmin edilen maden kütlesinin teoride, gelecek yüzyıl boyunca küresel talebi karşılayabileceğini Euractiv'e belirtti.
Independent Türkçe
Bir kadın, Gazze Şeridi'nin merkezindeki Nuseyrat'tan Netzarim geçiş noktası üzerinden Gazze Şehri'ne doğru kız çocuğuyla birlikte yürüyor (AFP)